Παρά τον τερματισμό του 30ετούς πολέμου, η διαμάχη με τούς Αψβούργους συνεχίστηκε. Ο Louis XIV (Λουδοβίκος 14ος) είχε να αντιμετωπίσει τη συνασπισμένη αντίδραση από τους Γάλλους ευγενείς, που κατέληξε τελικά σε εμφύλιο πόλεμο. Αυτό ήταν μια τελευταία απόπειρα από την αριστοκρατία να προστατεύσει τις παλαιότερα αποκτημένες ελευθερίες από την οικειοποίησή τους από το παλάτι.
Οι αυξημένοι φόροι για τη χρηματοδότηση των πολέμων της Γαλλίας δεν έγιναν αποδεκτοί από την αριστοκρατία. Αλλά ο λαός της Γαλλίας είχε εξαντληθεί, αποζητώντας την ειρήνη, σε αντιδιαστολή με τη δίνη που είχαν προκαλέσει οι διαμάχες. Μια ολόκληρη γενιά είχε να αντιμετωπίσει μονάχα πολέμους. Τελικά, το κόμμα που ελεγχόταν από τον βασιλιά είχε υποσχεθεί ηρεμία. Ο βασιλιάς είχε νικήσει τους ευγενείς, διαμορφώνοντας μια εποχή μοναρχικής απολυταρχίας, χωρίς ωστόσο να αντιμετωπιστεί το κόστος για το σύνολο της χώρας. Το κυρίαρχο συμφέρον της Γαλλίας κατά τον 30ετή πόλεμο ήταν να αποτραπεί η περικύκλωσή της από τους Αψβούργους, πράγμα που κατάφερε.
Με αυτόν τον τρόπο η Γαλλία έγινε η κυρίαρχη δύναμη, που αποτελούσε και τον βασικό στόχο του 30ετούς πολέμου. Ο μόνιμος στόχος του καρδινάλιου Ρισελιέ (Richelieu)(2) ήταν η αποδυνάμωση της αυστριακής και της ισπανικής κυριαρχίας. Η γαλλική εξωτερική πολιτική δεν είχε κανένα πρόβλημα με την υποστήριξη των προτεσταντών αιρετικών. Κατά τα τελευταία στάδια αυτού του αιματηρού πολέμου, η Γαλλία είχε σημαντικά διευρύνει τη δική της συμμετοχή υποστηρίζοντας τη Σουηδία, ούτως ώστε οι Αυστριακοί να μη στείλουν στρατεύματα για τη στήριξη της Ισπανίας. Η ειρήνη μεταξύ των πρωταγωνιστών θα απελευθέρωνε μεγάλο αριθμό γαλλικών στρατευμάτων από τις πολεμικές επιχειρήσεις, ενώ η ειρήνη -όπου η Γαλλία θα μειονεκτούσε- θα οδηγούσε σε ανοιχτό πόλεμο, χωρίς περιορισμούς. Ετσι, ο βασιλιάς Louis XIII (Λουδοβίκος 13ος) κήρυξε πόλεμο εναντίον της Ισπανίας.
Θα χρειάζονταν δεκατρία επιπλέον χρόνια μέχρι την υπογραφή της τελικής ειρήνης και την αντικατάσταση της ηγεμονίας των Αψβούργων από αυτή των Βουρβόνων. Ο φιλάσθενος αυτοκράτορας Φερδινάνδος, εκμεταλλευόμενος την ήττα των Σουηδών στο Nordlingen(3), προχώρησε σε διαπραγματεύσεις με μεσάζοντα τη Σαξονία(4), που κατέληξαν στην Ειρήνη της Πράγας(5). Αλλά ο Φερδινάνδος κατέληξε σε συμβιβασμό με το προηγούμενο διάταγμά του, που αφορούσε τις γαίες της Εκκλησίας, έχοντας ωστόσο πετύχει τον στόχο του, δηλαδή την εξαίρεση του προτεσταντισμού από τις κληρονομικές γαίες των Αψβούργων.
Οταν ο βασιλιάς Gustavus Adolphus της Σουηδίας έγινε μέλος της διαμάχης, απεικονιζόταν στα φυλλάδια/μπροσούρες της εποχής σαν σωτήρας του προτεσταντισμού, αλλά η επίκληση της θρησκείας ήταν πρόσχημα. Ηθελε να απομακρύνει την επιρροή των Αψβούργων από τη βόρεια Γερμανία, πράγμα που αποτελούσε απειλή για τα εμπορικά συμφέροντα στη Βαλτική, και επιπλέον ήθελε να ωφεληθεί από τον μακροχρόνιο εχθρό του, τη Δανία.
Η Γαλλία χρηματοδότησε τον Gustavus Adolphus με 400.000 thalers(6) κάθε χρόνο για μια πενταετία, ούτως ώστε να απομακρύνει τον πόλεμο από τα σύνορά της.
(1) 30ετής πόλεμος, από τους μεγαλύτερους και έντονα καταστροφικούς πολέμους της ευρωπαϊκής ιστορίας, από το 1618 μέχρι το 1648, συνέχιση της θρησκευτικής σύγκρουσης που άρχισε με τη Μεταρρύθμιση στο εσωτερικό της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Διεξήχθη στην Κεντρική Ευρώπη, όπου τότε 4,5 έως 8 εκατομμύρια στρατιώτες και άμαχοι πέθαναν από τις μάχες, τους λοιμούς και τις αρρώστιες.
(2) Ρισελιέ (1585-1642). Καθολικός καρδινάλιος και Γάλλος ανώτατος πολιτικός. Γνωστός ως Η Κόκκινη Εξοχότητα.
(3) Nordlingen. Πόλη στη Βαυαρία, με πασίγνωστα φαγητά και κρασιά. Απέχει 145 χλμ. βορειοδυτικά από το Μόναχο.
(4) Σαξονία. Το βασίλειο της Σαξονίας σχηματίστηκε από το εκλεκτοράτο της Σαξονίας. Από το 1871 αποτελούσε μέρος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Εγινε ελεύθερη πολιτεία την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
(5) Ειρήνη της Πράγας. Υπογράφηκε το 1635 και αποφασίστηκε η μη συμμετοχή της Σαξονίας στον 30ετή πόλεμο. Αποτελούσε το αρχικό βήμα, καταλήγοντας στην Ειρήνη της Βεστφαλίας.
(6) thaler. Ενα από τα μεγάλα ασημένια νομίσματα που κόπηκε στις περιφέρειες και τις πολιτείες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της μοναρχίας των Αψβούργων κατά την πρώιμη σύγχρονη περίοδο, με βάρος μιας ουγγιάς. Η αγγλική του εκδοχή είναι το δολάριο.
*Ομότιμος καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας