Τις τελευταίες εβδομάδες του 2023, του θερμότερου έτους στην καταγεγραμμένη ιστορία της Γης, και συγκεκριμένα μεταξύ 30 Νοεμβρίου και 12 Δεκεμβρίου 2023, πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) η Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, γνωστή ως COP28 δηλαδή «Διάσκεψη των Μερών». Τα «μέρη» είναι οι χώρες που υπέγραψαν την αρχική συμφωνία του ΟΗΕ για το κλίμα το 1992. Το τελικό κείμενο της διάσκεψης αυτής χαιρετίστηκε ως αποφασιστικής σημασίας για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα ή, σύμφωνα με τα λόγια αρμόδιου ανώτατου αξιωματούχου του ΟΗΕ, ως «η αρχή του τέλους».
Ωστόσο μια προσεκτικότερη ματιά στο κείμενο αυτό δείχνει ότι εκείνα που συμφωνήθηκαν είναι λιγότερο σημαντικά απ’ όσο προβάλλεται ενώ άλλα, επίσης σημαντικά, παρακάμπτονται μέσα από αμφιλεγόμενες διατυπώσεις. Για παράδειγμα, οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες προσπαθούν να αντεπεξέλθουν σε αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα υποχρεώνονται να περιορίσουν τις εκπομπές καυσαερίων, μπορούν να παραπέμψουν στις αμφιλεγόμενες διατυπώσεις της «Διάσκεψης των Μερών» για να δικαιολογήσουν τη βραδύτερη συμμόρφωση ή ακόμη και την αυξημένη κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, π.χ. φυσικού αερίου, πριν από την τελική συμμόρφωσή τους με τις διατάξεις της συμφωνίας.
Από την άλλη πλευρά, ο ανταγωνισμός με την Κίνα οδηγεί τις ΗΠΑ αλλά και πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μειώσουν τις εισαγωγές «καθαρών» κινεζικών προϊόντων δίνοντας αντικίνητρο στην κινεζική ηγεσία ως προς την παραπέρα διεύρυνση της χρήσης τέτοιων πηγών ενέργειας. Ηδη η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, που έχει κάνει μαζικές επενδύσεις στην αιολική και ηλιακή ενέργεια και αποτελεί για τις αναπτυσσόμενες χώρες πρότυπο ανάπτυξης συμβατής με τις ανάγκες του περιβάλλοντος, παραμένει εξαρτημένη από τον άνθρακα. Ακόμη πολλά κρίσιμα ζητήματα δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των Διασκέψεων του ΟΗΕ, ενώ άλλα που εμπίπτουν εκφεύγουν των ρυθμίσεων της.
Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ που είχαν πρωτοστατήσει το 2015 (επί προεδρίας Ομπάμα) στην επίτευξη της Συμφωνίας των Παρισίων για το περιβάλλον, έχουν αυξήσει θεαματικά την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου για λόγους ενεργειακής ασφάλειας και αποτελούν σήμερα τον υπ’ αριθμόν ένα παραγωγό τους παγκοσμίως. Γεγονός είναι ότι η επίτευξη μέχρι το έτος 2050 του στόχου της μηδενικής χρήσης ορυκτών καυσίμων απαιτεί πολύ αυστηρότερες και άμεσης εφαρμογής ρυθμίσεις.
Το 2024 έχουν προγραμματισθεί εκλογές σε 80 χώρες που το αποτέλεσμά τους θα επηρεάσει τις τύχες 4,2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων -περίπου το 52% του πληθυσμού της Γης- και είναι η πυκνότερη εκλογική διαδικασία που θα δει ο πλανήτης μας μέχρι το έτος 2048. Εκτός από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, οι πολίτες θα πάνε στις κάλπες για την εκλογή εκπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ινδία, την Ινδονησία, το Μεξικό, τη Νότια Αφρική, την Ουκρανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και δεκάδες άλλες χώρες. Ενα εκλογικό έτος είναι συνήθως έτος εσωστρέφειας και η πιθανή άνοδος στην εξουσία ακροδεξιών κομμάτων, που είτε αμφισβητούν είτε απορρίπτουν ολοκληρωτικά την επιστημονική βάση της κλιματικής αλλαγής, θα οδηγήσει τις προσπάθειες για το κλίμα σε σοβαρή οπισθοδρόμηση.
Ηδη, ενώ διαρκούσε η Σύνοδος στο Ντουμπάι, εκλέχτηκε πρωθυπουργός της Ολλανδίας ο ακροδεξιός Γκερτ Βίλντερς, ο οποίος νίκησε την αριστερή συμμαχία υπό τον Φρανς Τίμερμανς, αρχιτέκτονα της ευρωπαϊκής κλιματικής πολιτικής. Ο νέος ηγέτης της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι αποκάλεσε την κλιματική αλλαγή «σοσιαλιστικό ψέμα». Σε Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Σουηδία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ακροδεξιά κόμματα κερδίζουν έδαφος.
Η σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας, στην καρδιά της Ευρώπης, η ενδυνάμωση του διεθνούς παρία, της Βόρειας Κορέας, η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και η εισβολή του δεύτερου στη λωρίδα της Γάζας με άμεσο κίνδυνο της διάχυσης της σύγκρουσης στην υπόλοιπη Μέση Ανατολή και το ακόμη πιο απτό παράδειγμα των επιθέσεων των Χούτι της Υεμένης κατά της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα που, μεταξύ άλλων, θέτουν σε άμεσο κίνδυνο και την έγκαιρη ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης, υποβαθμίζουν το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής στην ημερήσια διάταξη των προβλημάτων στα εσωτερικά εκλογικά σώματα.
Ομως τη μεγαλύτερη πρόκληση για την παγκόσμια περιβαλλοντολογική πολιτική θα αποτελέσει μια εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου. Τα εμπόδια στη συμμετοχή των ΗΠΑ στις διεθνείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα διογκωθούν, η Ευρώπη θα υποχρεωθεί να κατευθύνει μεγαλύτερο μέρος των πόρων της για την κατοχύρωση της εδαφικής της ακεραιότητας, οι φυσικές καταστροφές, η διεκδίκηση υδάτινων πόρων και πηγών ενέργειας θα εντείνουν τις συγκρούσεις στην Αφρική και την Ασία και θα αναβαθμίσουν τη μετανάστευση ως πρόβλημα ασφάλειας για τον Δυτικό κόσμο.
Συμπέρασμα: η σύγκλιση απόψεων και η ενσωμάτωσή τους σε διεθνή συμφωνία βασικών παραδοχών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν επιτρέπουν τον εφησυχασμό και την πεποίθηση ότι οι συμφωνίες για το περιβάλλον θα υλοποιηθούν περίπου αυτόματα. Το ακριβώς αντίθετο. Η τήρηση των συμφωνιών αυτών επιβάλει μια ολιστική, διεθνιστική προσέγγιση που δεν θα μεταβάλλεται με τις εποχές του χρόνου, την αύξηση ή τη μείωση των πυρκαγιών δασών, τη υπερθέρμανση των ωκεανών, την αύξηση της ξηρασίας. Απαιτεί μια διεθνή εγρήγορση των πολιτών που προϋποθέτει τη διαρκή ενημέρωση από αξιόπιστα ΜΜΕ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας