Αθήνα, 20°C
Αθήνα
Βροχοπτώσεις μέτριας έντασης
20°C
20.9° 18.4°
1 BF
71%
Θεσσαλονίκη
Σποραδικές νεφώσεις
21°C
21.6° 19.3°
2 BF
61%
Πάτρα
Αραιές νεφώσεις
19°C
22.0° 19.4°
2 BF
75%
Ιωάννινα
Σποραδικές νεφώσεις
17°C
16.9° 16.9°
1 BF
63%
Αλεξανδρούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
18°C
17.9° 17.9°
3 BF
72%
Βέροια
Αυξημένες νεφώσεις
20°C
20.2° 20.2°
2 BF
74%
Κοζάνη
Αυξημένες νεφώσεις
15°C
15.4° 15.4°
2 BF
59%
Αγρίνιο
Αυξημένες νεφώσεις
21°C
21.2° 21.2°
1 BF
67%
Ηράκλειο
Ασθενείς βροχοπτώσεις
20°C
21.4° 18.8°
4 BF
73%
Μυτιλήνη
Ελαφρές νεφώσεις
19°C
19.9° 18.2°
2 BF
61%
Ερμούπολη
Σποραδικές νεφώσεις
19°C
19.4° 19.4°
3 BF
61%
Σκόπελος
Ελαφρές νεφώσεις
20°C
19.7° 19.7°
2 BF
68%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
20°C
20.3° 19.9°
4 BF
73%
Λάρισα
Αυξημένες νεφώσεις
21°C
21.2° 21.2°
2 BF
57%
Λαμία
Σποραδικές νεφώσεις
19°C
19.1° 18.9°
1 BF
59%
Ρόδος
Σποραδικές νεφώσεις
19°C
19.8° 18.8°
4 BF
79%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
21°C
20.5° 20.5°
2 BF
46%
Καβάλα
Σποραδικές νεφώσεις
20°C
20.5° 18.3°
3 BF
66%
Κατερίνη
Αραιές νεφώσεις
21°C
21.3° 21.3°
2 BF
64%
Καστοριά
Αυξημένες νεφώσεις
17°C
17.0° 17.0°
2 BF
64%
ΜΕΝΟΥ
Πέμπτη, 24 Απριλίου, 2025
Κινητά τηλέφωνα
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Η τραγωδία της οθόνης (και η απόλυτη προέκταση του νου)

Εχει κατέβει ο εγκέφαλος από το ανθρώπινο κρανίο στην οθόνη του κινητού, εκεί που συμβαίνουν οι επενδύσεις του θυμικού.

Ο δε «εαυτός» απολαμβάνει το σύμπτωμα αφού στην ουσία το «εγώ» είναι ό,τι σκρολάρει και πληκτρολογεί, ό,τι σκέφτεται μιμητικά, αντανακλαστικά, με αντικατοπτρισμούς στους διαδραστικούς καθρέφτες της υπερεπικοινωνίας και της υπερδικτύωσης.

Το μεγάλο στοίχημα πλέον είναι πώς να ξεκολλήσουν μερικές ώρες τα νέα παιδιά από τα κινητά, πώς να ψάξουν τον εαυτό τους και μέσα στην κλασική παιδεία, δηλαδή να καταλάβουν ότι μπορούν να κάνουν καριέρα σε τεχνολογικά επαγγέλματα αλλά ταυτόχρονα να μην αλλοτριωθούν, να μη χάσουν τους εαυτούς τους -και την ουσία του αληθινού κόσμου- μέσα στα εικονικά δίκτυα.

Το ζητούμενο είναι να παντρέψουμε την ανάγκη για τεχνολογική κατάρτιση και δεξιότητες με την καλλιέργεια του νου και της ψυχής: ο έφηβος να ψάχνει ενίοτε και τον Πλάτωνα στην Google ή να βρίσκει χρόνο να διαβάζει στο ξεχασμένο πλέον βιβλίο την τραγωδία της Αντιγόνης, παράλληλα με το να γίνεται ειδικός στους αλγόριθμους (η τεχνητή νοημοσύνη χρειάζεται ηθική φιλοσοφία ώστε να μη χειραγωγηθεί το ανθρώπινο μυαλό).

Δυστυχώς το σημειοκαπιταλιστικό σύστημα, αφού κατάφερε να μετατρέψει το ανθρώπινο κεφάλαιο στο απόλυτο εργαλείο του, το κατέστησε ως τον φτηνότερο συντελεστή παραγωγής, βγάζοντάς το έξω από το παραδοσιακό βιομηχανικό εργοστάσιο και ρίχνοντάς το μέσα στο συρρικνωμένο οικουμενικό εργοστάσιο της οικονομικής ιστορίας: το smartphone.

Το κεφάλαιο κατέβασε τον νου από τη θέση του στο ανθρώπινο σώμα και τον τοποθέτησε μέσα στο αχανές corpus, σε δίκτυα, ροές, εικόνες και ναρκισσιστικά έως θανατερά θεάματα.

Μετέφερε έτσι τους νευρώνες και τις συνάψεις σε άλλη διάσταση, ώστε η σκέψη και η κρίση να «συμβαίνουν» στον χωροχρόνο της ανοριοθέτητης επικράτειας των σημείων και των κωδικών.

Ετσι το κεφάλαιο έφτασε στο ανώτατο ιστορικά σημείο της απεδαφικοποίησής του, στο ζενίθ της αυτοπαραγωγής του, αφού πρώτα μετασχημάτισε την κλασική παραγωγή και από το σύστημα του εργοστασιακού φορντισμού την πέρασε στον αλγοριθμικό τεϊλορισμό και τη σημειωτική ανάδυση πηγαίου κώδικα.

Από τις κλασικές μηχανουργικές συναρμολογήσεις περάσαμε στις ψηφιακές και αόρατες μηχανές αναζήτησης και επεξεργασίας δεδομένων που παράγει το υποκείμενο-χρήστης, o netizen prosumer που δεν είναι πλέον ούτε homo economicus ούτε homo faber: είναι cyborg, ένα κυβερνο-ανθρωποειδές, η απόλυτη προέκταση της πανταχού παρούσας κυβερνητικής μηχανής.

Η πλατφόρμα στην οθόνη είναι κάτι σαν το νέο κρανίο της εγκεφαλικής επεξεργασίας, είναι εκεί όπου στεγάζονται τα νέα αισθητήρια κέντρα αλλά και οι τεχνητές σημειωτικές εστίες υψηλής αντιληπτικής νοημοσύνης.

Η κυβερνο-υπερδομή αυτή στην πραγματικότητα στεγάζει όμως ένα σκηνικό βιομηχανικής παραγωγής με υπεξαίρεση βιολογικού χρόνου και μόχθου, με εξόρυξη υπεραξίας από ανθρωποώρες συνεχούς απόσπασης ασυνείδητης εργασίας.

Εντός των διαδικτυακών θυλάκων παράγεται η συστημική αντίφαση του καπιταλιστικού ορίου που μετατοπίζει το σύστημα: παράγεται δηλαδή τόσο το ίδιο το κεφάλαιο όσο και η ανάλωσή του, αφού η κατανάλωση μετατρέπεται σε κατανάλωση «νεκρών κεφαλαίων»( στην ουσία νεκρής εργασίας).

Και είναι τελικά ο ψηφιακός χωροχρόνος που κατατμημένος σε κυψέλες και μικρομηχανικά κελύφη λειτουργεί τώρα ως η ασυνείδητη (από τον γνωσιακό εργάτη) απόλυτη εργοστασιακή επικράτεια και ταυτόχρονα ως ο αναβαθμισμένος (αλλά ασυνείδητος) παραγωγικός συντελεστής: γιατί ο χρόνος υφίσταται νομισματικοποίηση και γίνεται εμπορευματικός…

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Η τραγωδία της οθόνης (και η απόλυτη προέκταση του νου)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας