Το δημογραφικό εξελίσσεται πλέον σε ένα από τα μείζονα και «στρατηγικού» χαρακτήρα προβλήματα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον οικονομικά αναπτυγμένο κόσμο. Οχι μόνο τον δυτικό: η πολυπληθής Κίνα, που μέχρι πριν από μία δεκαετία έπαιρνε μέτρα… καταστολής των γεννήσεων, τώρα αντιμετωπίζει δημογραφικό πρόβλημα.
Το πρόβλημα έχει «στρατηγικό» χαρακτήρα γιατί:
α. Είναι διαρθρωτικές και καθόλου συγκυριακές οι αιτίες που το γεννούν.
β. Είναι επίσης διαρθρωτικού χαρακτήρα και μείζονες οι συνέπειές του.
Οι συνέπειες είναι κοινωνικές (κοινωνίες στις οποίες μειώνεται διαρκώς το ποσοστό των νέων και αυξάνεται αντίστοιχα το ποσοστό των ηλικιωμένων), οικονομικές (πρόβλημα επάρκειας εργατικού δυναμικού και αυξανόμενες πιέσεις στο ασφαλιστικό σύστημα) και εν τέλει πολιτικό (η νεολαία, οι απόψεις της και οι ανάγκες της υπο-εκπροσωπούνται πολιτικά). Με λίγα λόγια, το δημογραφικό πρόβλημα είναι σύμπτωμα βαθιάς κοινωνικής κρίσης.
Οι διεθνείς οργανισμοί (ΔΝΤ κ.λπ.) αναφέρονται πλέον όλο και συχνότερα και με διαρκώς πιο μελανά χρώματα στο πρόβλημα και τις (οικονομικές βεβαίως βεβαίως…) συνέπειές του. Ωστόσο, πουθενά δεν βρίσκουμε έστω και στοιχειώδεις απόπειρες ανάδειξης των αιτιών του προβλήματος – όπως θα δούμε στη συνέχεια, καθόλου τυχαία...
Γιατί λοιπόν τα νέα ζευγάρια δεν κάνουν παιδιά; Ακόμη και στοιχειώδης εμπειρική γνώση αποκαλύπτει μία τουλάχιστον βασική αιτία: Επειδή φοβούνται ότι δεν μπορούν να τους εξασφαλίσουν τα στοιχειωδώς απαραίτητα ώστε να μεγαλώσουν και να μορφωθούν χωρίς στερήσεις και να έχουν εφόδια για μια αξιοπρεπή ζωή. Αυτή η ανασφάλεια οφείλεται:
● Στην εργασιακή επισφάλεια: Η θεαματική επέκταση των μορφών «ευέλικτης» απασχόλησης, πέρα από χαμηλό εισόδημα, αναγκάζει τα νέα ζευγάρια να ζουν με το άγχος της εργασιακής επισφάλειας, που λειτουργεί αποτρεπτικά στο να κάνουν παιδιά.
● Στο χαμηλό εισόδημα: Η καθήλωση των εισοδημάτων, η διαρκής λεηλασία τους πότε από τις κρίσεις και πότε από τον πληθωρισμό, είναι η δεύτερη μεγάλη αποτρεπτική δύναμη. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι τιμές των ενοικίων και των κατοικιών είναι στα ύψη, κάνοντας την ιδιόκτητη κατοικία άπιαστο όνειρο.
● Στη διάλυση του κοινωνικού κράτους: Οταν η γέννηση, η ανατροφή και η μόρφωση ενός παιδιού εναπόκειται στον ηρωισμό της «πυρηνικής οικογένειας» και έχει ελάχιστες βοήθειες από θεσμούς του κοινωνικού κράτους, ποιος θα το αποφασίσει «ελαφρά τη καρδία»;
Στο στρατηγικό πρόβλημα της δημογραφικής γήρανσης μόνο η στρατηγική και ουσιαστική απάντηση ενάντια στην εργασιακή επισφάλεια και την εισοδηματική λιτότητα, αλλά και η ανασύσταση του κοινωνικού κράτους μπορούν να δώσουν ουσιαστική λύση.
Τα μέτρα που ανακοίνωσαν χθες οι υπουργοί Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, μακριά από το να μοιάζουν έστω με μια τέτοια ουσιαστική λύση, συνιστούν «ασπιρίνες».
Υπό τη δαμόκλειο σπάθη της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της επιδοματικής φτώχειας, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική απάντηση στο πρόβλημα…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας