Το ερώτημα αυτό έρχεται και επανέρχεται στα χείλη όλων μας κατά την πρόσφατη δεκαπενταετία (2008-2023), η οποία μας σημάδεψε με τις απανωτές κρίσεις που περάσαμε (χρηματοπιστωτική κρίση, πανδημική κρίση, υγειονομική κρίση, ενεργειακή κρίση κ.λπ.).
Για πολλούς στην πολιτική δημόσια σφαίρα, ο πρόσφατος εκλογικός θρίαμβος του Κυριάκου Μητσοτάκη επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα (ως πολιτική δομή, ως οικονομικό σύστημα ή ακόμη και ως κοινωνικός βιόκοσμος) βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης. Αραγε τι σημαίνει ένας ισχυρισμός τέτοιου τύπου; Σημαίνει πως επουλώθηκαν οι τραυματικές εμπειρίες των κρίσεων και αίφνης η Ελλάδα «τραβάει την ανηφόρα» χωρίς κανένα πρόβλημα;
Για να παραμείνουμε στην πρόσφατη πολιτική ιστορία μας, το έτος 1974 συνετελέσθη και η πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών και η έναρξη της μεταπολιτευτικής ιστορικής περιόδου. Αυτή η φάση διήρκεσε μέχρι το έτος 2008. Τότε ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία για τα ελληνικά δεδομένα μεταφράστηκε σε κρίση χρέους. Τελικά μετατράπηκε σε κρίση του κοινωνικού βιόκοσμου. Με απλά λόγια, αυτός που θυσιάστηκε ήταν ο ελληνικός λαός. Για κάθε κρίση, ακόμη και σε πολιτισμένες κοινωνίες, χρειαζόμαστε να γίνει μια «θυσία»!
Σήμερα, όταν τίθεται το ερώτημα «μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα;» ουσιαστικά τίθεται το πρόβλημα των ιστορικών προοπτικών της χώρας μας. Μετά το τέλος του εμφύλιου πολέμου (1949) η Δεξιά ανέλαβε τη διακυβέρνηση του τόπου μας, για να καταλήξουμε στη χούντα του Παπαδόπουλου (1967-1974).
Στο μεσοδιάστημα της «μεταπολίτευσης» (1974-2008) έγιναν βήματα εξορθολογισμού του πολιτικού συστήματος και της κοινοβουλευτικής δομής και διαδικασίας. Το πρώτιστο έλλειμμα δεν ήταν δημοκρατικό, αλλά η θεμελιώδης αντίφαση και σύγκρουση ανάμεσα σ’ ένα πολιτικο-κομματικό εποικοδόμημα και σε μια κοινωνικο-πολιτική βάση, η οποία ήταν και παραμένει ανεξέλεγκτη από πολιτικής απόψεως.
Με άλλα λόγια, υποστηρίζω ότι ενώ η Ελλάδα και μεταπολεμικά και μεταπολιτευτικά ακολούθησε τον δρόμο του εκδυτικισμού, σήμερα βρίσκεται μπροστά σε ανυπέρβλητα εμπόδια. Η μελλοντική ιστορική πορεία της κατά τον εικοστό πρώτο αιώνα θα τη βρει στο καθεστώς της «μετέωρης χώρας». Θα πρόκειται για μια Ελλάδα η οποία δεν θα μπορεί να επεξεργαστεί (να αναστοχαστεί) το ιστορικό παρελθόν της αλλά ούτε και να σχεδιάσει το μέλλον της.
Ο εκλογικός θρίαμβος του Κυριάκου Μητσοτάκη ανάγεται τελικά σ’ αυτή την εγγενή ανορθολογική διαμεσολάβηση ανάμεσα σ’ ένα υπερτροφικό πολιτικό στοιχείο και σ’ ένα απροσδιόριστο κοινωνικό στοιχείο. Αυτές είναι οι παρατηρήσεις μου μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της 25ης Ιουνίου 2023.
*Kαθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας