Το σταματημένο ρολόι…

Η ευρωπαϊκή ενοποίηση επιταχύνεται μέσα από τις κρίσεις: ο παραπάνω μύθος ήταν κυρίαρχος τα πρώτα χρόνια του νέου αιώνα με κύριο επιχείρημα ότι η ίδρυση της ευρωζώνης την 1.1.1999 διέψευσε τα σενάρια εξάντλησης της δυναμικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που κυριαρχούσαν μετά το Μάαστριχτ.

Τελευταία, η πιο πρόσφατη δηλαδή, αναλαμπή της ακλόνητης ευρωπαϊκής αισιοδοξίας ήταν η πρωτοβουλία των Μέρκελ - Μακρόν για την ίδρυση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας την άνοιξη του 2020. Η πρόκληση της πανδημίας ήταν καταλυτική και σύμφωνα με τους αθεράπευτα αισιόδοξους ήταν θέμα χρόνου πότε η Γερμανία θα εγκαταλείψει την άκαμπτη δημοσιονομική πειθαρχία, τη θρησκεία των μηδενικών ελλειμμάτων που συμπυκνώνεται στις δύο μαγικές λέξεις «μαύρο μηδέν».

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ήταν για τη Γαλλία μια πρώτη ένδειξη ότι η Γερμανία, έστω και καθυστερημένα και με αργούς ρυθμούς, εγκαταλείπει την εμμονή στην αποφυγή αμοιβαιοποίησης των κινδύνων μέσω έκδοσης ευρωομολόγων αλλά και στην άρνηση μεταφοράς πόρων από τον πλεονασματικό Βορρά στον ελλειμματικό Νότο.

Η προσαρμογή του Βερολίνου στην πραγματικότητα δεν είχε φανεί μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου του 2022, καθώς κυριαρχούσε σε επικοινωνιακό επίπεδο η σπουδή για το κλείσιμο μιας παρένθεσης έκτακτης ανάγκης και ειδικού σκοπού, που ήταν η περιοριστική ανάγνωση της ίδρυσης του Ταμείου στο Βερολίνο σε αντίθεση με τη διασταλτική προσέγγιση του Παρισιού.

Την επόμενη μέρα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία η αισιοδοξία για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης επανήλθε, καθώς οι οπαδοί του «μαύρου μηδενός», που δεν πείστηκαν ούτε από την πανδημία, τώρα δεν μπορεί παρά να πειστούν από την πρόκληση του παράπλευρου κόστους για τη Γηραιά Ηπειρο που θα έχει η επιβολή κυρώσεων από τη Δύση στη Ρωσία και στη συνέχεια στην Κίνα.

Πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών και ηγέτης των Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ, υπογράμμισε την ανάγκη επιστροφής στα πλαφόν του Συμφώνου Σταθερότητας και την ίδια στιγμή η Ε.Ε. πιέζεται να στοιχηθεί δίπλα στις ΗΠΑ σε επίδειξη πυγμής απέναντι στην Κίνα. Είναι αδιανόητη η σημερινή προσπάθεια του Βερολίνου να αποφύγει τη ρήξη με τις ΗΠΑ σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της Κίνας, χωρίς ταυτόχρονα να χαλαρώνει τους άκαμπτους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Πιο συγκεκριμένα είναι αδύνατον χωρίς χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας να υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις για ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας που έχει αναλάβει το Βερολίνο έναντι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Ειρήσθω εν παρόδω, ο λόγος που ο Σολτς είναι από επιφυλακτικός έως αρνητικός στην πίεση του Μακρόν για στρατηγική χειραφέτηση της Ευρώπης δεν είναι άλλος από τον φόβο ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα οδηγήσει σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό τη χώρα και στη συνέχεια το σύνολο της ευρωζώνης.

Το ρολόι στο κτίριο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών έχει σταματήσει στον Σεπτέμβριο του 2008, όταν ο υπό τη Μέρκελ Μεγάλος Συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών είπε όχι στον κοινό δανεισμό και τη μεταφορά πόρων εντός της ευρωζώνης.

Η εμμονή στην πολιτική των μηδενικών ελλειμμάτων οδήγησε άλλωστε τον Οκτώβριο του 2017 σε μια «παγανιστική» τελετή αποχώρησης του Σόιμπλε από το υπουργείο Οικονομικών με τους εργαζόμενους ντυμένους με σκούρα ρούχα να σχηματίζουν ένα τεράστιο «μαύρο μηδέν». Της λειτουργίας στη δόξα του «μαύρου μηδενός» προηγήθηκε η ενσωμάτωση της υποχρέωσης για σταδιακό μηδενισμό των ελλειμμάτων στο Σύνταγμα και έτσι σήμερα μια πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική χρειάζεται πλειοψηφία των δύο τρίτων της Βουλής…