Με αφορμή την παλιννόστηση του πληθωρισμού, τέθηκε στον δημόσιο διάλογο η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα. Οι «φιλολαϊκοί» πρεσβεύουν πως αυτό πρέπει να γίνει, ενώ οι «σώφρονες» αντιδρούν, φοβούμενοι τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Οι λέξεις κρύβουν παγίδες. Τα «τρόφιμα» δεν είναι όλα το ίδιο. Υπάρχουν αυτά που επιβαρύνουν το κλίμα και αυτά που είναι κλιματικά ουδέτερα. Αυτά που σπαταλούν πόρους και αυτά που μας ανταποδίδουν τη γη και το νερό που χρειάζονται. Αυτά που γεννούν αρρώστιες και αυτά που προστατεύουν τη δημόσια υγεία. Αυτά που ευνοούνται από τις κρατικές και ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και τα άλλα, που οι παραγωγοί τους είναι τα «κορόιδα» του αγροτικού κόσμου.
Ως προς το περιβάλλον, ξέρουμε πως τα ζωικά τρόφιμα (το κρέας, τα γαλακτοκομικά) είναι πολύ πιο ρυπογόνα σε σχέση με τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τα φρούτα και τα λαχανικά. Στα πρώτα, πληρώνουμε «στο ράφι» λιγότερο από 50% της «πραγματικής τιμής» τους, που προκύπτει εφόσον συμπεριλάβουμε σε αυτήν την κλιματική ρύπανση που επιφέρουν. Στα δεύτερα, το ανάλογο ποσοστό είναι πάνω από 85%.
Ως προς την υγεία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πιστοποίησε πως τα αλλαντικά είναι καρκινογόνα, ενώ πολλοί επιστήμονες πιστοποιούν την ευθύνη του κόκκινου κρέατος στις καρκινογενέσεις. Εξαιτίας της «βιοσυσσώρευσης», πάνω από το 90% από τα φυτοφάρμακα φτάνουν στον οργανισμό μας από ζωικά και όχι από φυτικά τρόφιμα. Πρόσφατη έρευνα έδειξε πως η φυτοφαγική διατροφή προσθέτει πάνω από δέκα χρόνια στο προσδόκιμο επιβίωσης όσων την υιοθετούν. Αυτοί που κατευθύνονται σε φτωχά διατροφικά πρότυπα, λέει η ίδια έρευνα, το κάνουν κυρίως για οικονομικούς λόγους.
Κι όμως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στην Ελλάδα σήμερα, ανά μονάδα προϊόντος, επιδοτούμε τη ζωική παραγωγή… έξι φορές περισσότερο από ό,τι τη φυτική!
Θα ήταν άρα λογικό τα τρόφιμα που είναι κλιματικά ουδέτερα (και πιο υγιεινά) να μπουν σε έναν χαμηλότερο ΦΠΑ, ας πούμε 6%. Αυτό θα τα έκανε περισσότερο προσβάσιμα στους κοινωνικά πιο αδύναμους. Με μια τέτοια κίνηση, θα ενισχύαμε το «καλάθι της νοικοκυράς», θα προσφέραμε ένα «κοινωνικό μέρισμα υγείας» στους πιο φτωχούς, θα μειώναμε το «κλιματικό αποτύπωμα» του αγροτικού τομέα, θα αντισταθμίζονταν κάπως οι αδικίες από τις ευνοιοκρατικές επιδοτήσεις στην κτηνοτροφία.
Στην εποχή των μεγάλων ανισοτήτων, των αλλεπάλληλων οικονομικών κρίσεων, της κλιματικής απειλής, χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική σκέψη που να φωτίζεται από τα πορίσματα των επιστημών και από την έγνοια για τους πολλούς. Το να επαναλαμβάνουμε διαρκώς τις ιδεολογικές «πόζες» που περιμένει από εμάς το κοινό μας δεν προσφέρει τίποτα στη λύση των σύγχρονων προβλημάτων της κοινωνίας.
* εκπαιδευτικός, στέλεχος του «Κόμματος για τα Ζώα». Το βιβλίο του «Πολιτική Φιλοζωία» (2020) κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Μεταίχμιο»
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας