Για να μετρήσουμε σωστά ένα μέγεθος, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το κατάλληλο μέτρο. Δεν μπορούμε να υπολογίσουμε μια επιφάνεια με το κυβικό, ούτε τη χωρητικότητα με το τρέχον μέτρο. Οσο όμως και να φαίνεται αυτονόητο δεν σημαίνει ότι τηρείται πάντοτε. Τρανό παράδειγμα, η μέτρηση της τηλεθέασης.
Κατά διαστήματα δημοσιεύονται πίνακες με νούμερα που φανερώνουν πόσοι παρακολουθούν τα τηλεοπτικά προγράμματα. Και αυτό όχι σε απόλυτους αριθμούς, αλλά σε ποσοστά επί τοις εκατό.
Σχεδόν όλοι κάνουν λόγο για την πίτα που μοιράζονται τα κανάλια. Μοιράζουν τους πολίτες, ενώ θα έπρεπε οι πολίτες να «μοιράζουν» τα κανάλια. Πλήρης ασέβεια προς τον άνθρωπο. Αυτή η οιονεί μέτρηση δεν λαμβάνει υπ’ όψιν καμία άλλη παράμετρο. Αλήθεια, ποιες εκπομπές παρακολουθούν, ποιο το περιεχόμενό τους, ποιος ο σκοπός τους κ.λπ.
Μ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια ελλιπής, μια ψευδής αποτίμηση των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Εκπομπές χαμηλού επιπέδου αναδεικνύονται σε μεγάλες παραγωγές, έτοιμες για… διεθνή βραβεία. Κενές περιεχομένου που διαστρεβλώνουν αλήθειες, που ασεβούν πάνω σε αξίες, που λοιδορούν κοινωνικές ομάδες, ακόμη και άτομα, για κάποια ιδιαιτερότητά τους. Αιδώς Αργείοι!
Αλήθεια, τι μετράνε τα μηχανάκια; Την ανταπόκριση του κοινού; Μα, αυτό το έχουν εκμαυλίσει με εκπομπές που είναι γεμάτες από εξυπνάδες, υπερβολές, σεξιστικά υπονοούμενα, ερωτικές προκλήσεις -απαραίτητο αλατοπίπερο- ακόμη κι όταν το θέμα δεν επιδέχεται έστω κάποιες αναφορές. Το κυριότερο όμως είναι το ότι δεν συναντάς σ’ αυτές τις έννοιες «αισθητική» και «τέχνη». Ατεχνα, κακότεχνα παράγωγα που φωνασκούν, που χειρονομούν για λίγη τηλεθέαση.
Εθίζουν τους τηλεθεατές σε ένα ιδιότυπο ναρκωτικό που τους εισάγει σ’ έναν φαύλο κύκλο. «Αυτά θέλει το κοινό».
Ετσι υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι της κακογουστιάς, οι προαγωγοί της ευτέλειας και της διαφθοράς.
Αλήθεια, έχετε δει εκπομπές για το βιβλίο (ελάχιστες οι εξαιρέσεις), για τους νέους, για την τρίτη ηλικία, για τους εργαζόμενους, αλλά και τους άνεργους; Ο κατάλογος δεν τελειώνει εδώ. Δεν τελειώνει όμως και το θράσος αρκετών οι οποίοι, παρ' ότι τιμωρούνται με κάποια πρόστιμα από το ΕΣΡ -πολύ μικρά- συνεχίζουν ακάθεκτα το… έργο τους αδιαφορώντας για θεσμούς, για νόμους, για κανόνες.
Στις μετρήσεις τους έχουν μόνο ένα μέτρο, την ποσότητα. Η ποιότητα δεν υπάρχει ούτε στο λεξιλόγιό τους, ούτε στη σκέψη τους, ούτε στην πρακτική τους.
Πίσω απ’ αυτές τις μετρήσεις κρύβονται κάποιες άλλες οι οποίες είναι αφανείς, γι’ αυτό και πιο επικίνδυνες. Είναι αυτές που μετρούν τις αντοχές μας, τις ανοχές μας, τα όριά μας.
Κι όταν μας μετρήσουν καλά, μας ράβουν το κουστούμι στα… μέτρα μας. Και το κόστος... δικό μας. Ετσι βαδίζουμε σε άλλους δρόμους οι οποίοι μας οδηγούν σε δύσκολες ατραπούς: πολιτικές διαδρομές καθορισμένες, οικονομική δυσπραγία για τους πολλούς, κοινωνική αποδιάρθρωση... Ενα παρόν προβληματικό και ένα μέλλον δυσοίωνο.
Εύκολα οι μετρήσεις αυτές μετατρέπονται σε εργαλεία ποδηγέτησης του λαού, φίμωσης αξιόλογων φωνών, επιβολής μορφών διακυβέρνησης που καταπατούν το Σύνταγμα και τους νόμους.
Είναι καιρός να γίνουν κι άλλες μετρήσεις, αλλά όχι από τους «ειδικούς», τους επαγγελματίες κριτικούς και τους έμμισθους, αλλά από τους ίδιους τους τηλεθεατές και τους ανήσυχους πολίτες.
Πρώτ’ απ’ όλα, όμως, πρέπει να μετρήσουν τις δυνάμεις τους και τις αντοχές τους, τις ιδέες τους και τα οράματά τους για μια ελεύθερη και πλουραλιστική ενημέρωση, τέτοια που οπλίζει τον άνθρωπο με στέρεη γνώση και όχι με κάλπικη πληροφόρηση.
Ακόμη πρέπει να μετρήσουν και τις ενοχές τους για ό,τι δεν έκαναν, για την αδιαφορία τους, για τη διστακτικότητά τους, την ατολμία τους, τους συμβιβασμούς τους.
Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα για να αξιολογήσεις τους άλλους. Μετρήσεις λοιπόν, ναι, αλλά με άλλα μέτρα: την αντικειμενικότητα, την αμεροληψία, την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, την προαγωγή του πολιτισμού, την ανύψωση του ανθρώπου σε αξίες ενός άλλου χρηματιστηρίου, του χρηματιστηρίου της κοινωνικής προόδου.
* φιλόλογος - συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας