Στην πολιτική επιστήμη υπάρχει ο όρος της «πολιτικής υποκατάστατο» και χρησιμοποιείται για εφαρμοσμένες πολιτικές που επηρεάζουν δραστικά έναν παράπλευρο τομέα πολιτικής, π.χ. μία παρέμβαση στον τομέα της στέγασης, που μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά στην οικονομική δραστηριότητα, εκτός από στεγαστική πολιτική είναι και μία πολιτική υποκατάστατο αναπτυξιακής πολιτικής.
Εάν υποθέσουμε λοιπόν ότι για την κυβέρνηση η ενίσχυση ενός κλάδου της οικονομίας αποτελεί αναπτυξιακή πολιτική, τότε αυτό που εκτυλίσσεται στο ασφαλιστικό σύστημα και στο Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι ο ορισμός της «πολιτικής υποκατάστατο» για την αναπτυξιακή πολιτική, με προφανές σημείο ενίσχυσης την ασφαλιστική αγορά.
Μπορεί να κατηγορήσει κανείς για πολλά τη νεοσυντηρητική παράταξη του Κυριάκου Μητσοτάκη, όχι όμως για ασυνέπεια προεκλογικών λόγων και κυβερνητικών έργων στο κρίσιμο πεδίο του κοινωνικού κράτους. Αυτήν την περίοδο παρακολουθούμε την υλοποίηση του παράλληλου σχεδίου της κυβέρνησης Μητσοτάκη για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και για το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), διανθισμένο με τη μέριμνα για πολιτικές υπέρ της μεσαίας τάξης ή, αν προτιμάτε, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που συζητιέται αυτές τις μέρες στη Βουλή, η κυβέρνηση περιγράφει ένα ασφαλιστικό σύστημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες βασισμένο σε κλάσεις, κατηγορίες δηλαδή εισφορών, από το οποίο απουσιάζουν τα αναδιανεμητικά χαρακτηριστικά και η αρχή της εισφοροδοτικής ικανότητας. Παύει δηλαδή η σύνδεση εισφορών με το εισόδημα, που είχε θεσμοθετηθεί με τον Ν. 4387/2016 (Νόμος Κατρούγκαλου) και ο ασφαλισμένος μπορεί «ελεύθερα» να επιλέξει την ασφαλιστική κλάση που επιθυμεί να πληρώνει (ακόμη και αν αυτή είναι η κατώτατη εισφορά), είτε έχει εισόδημα 5.000 € είτε 500.000 €.
Η νομοθετική πρόταση της κυβέρνησης είναι γεγονός ότι μειώνει τη συνολική επιβάρυνση των ελευθέρων επαγγελματιών για τα εισοδήματα που κινούνται πάνω από το μέσο ετήσιο ατομικό εισόδημα (7.863 € - ΕΛΣΤΑΤ), αλλά από την άλλη μεριά αυξάνει την ετήσια συνολική επιβάρυνση για τα εισοδήματα που κινούνται κάτω από το μέσο ετήσιο ατομικό εισόδημα και κυρίως κάτω από τα εισοδήματα κοντά και χαμηλότερα από το όριο της φτώχειας (4.718 € - ΕΛΣΤΑΤ).
Για τα χαμηλά και πολύ χαμηλά εισοδήματα σε σχέση με τον Ν. 4387/2016 καταγράφεται μια αύξηση κατά 20% ή κατά 35€/μήνα, συγκρίνοντας την 1η ασφαλιστική κατηγορία του νομοσχεδίου με την κατώτατη εισφορά που ισχύει μέχρι σήμερα. Προφανώς γι’ αυτούς τους ασφαλισμένους, που αποτελούν το 80% του συγκεκριμένου στρώματος, δεν υφίσταται ελεύθερη επιλογή κλάσης, όπως προπαγανδίζει ο αρμόδιος υπουργός, παρά μόνο σημαντική επιβάρυνση.
Στη μεγάλη εικόνα του συστήματος και για τη διατήρηση του σημερινού επιπέδου παροχών, τα εισοδήματα έως 10.000 € θα πρέπει να εισφέρουν τουλάχιστον 123 εκ. € περισσότερα έσοδα προς τον ΕΦΚΑ σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς, όταν από την άλλη μεριά τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα θα έχουν τη δυνατότητα να εισφέρουν τουλάχιστον 263 εκ. € λιγότερα σε σχέση με σήμερα.
Στην πραγματικότητα και μετά από επεξεργασία στοιχείων από το Ινστιτούτο της ΓΣΕΒΕΕ (Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας) εκτιμάται ότι με τις νέες εισφορές δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος μείωσης των εσόδων του ΕΦΚΑ, που στο πιο μετριοπαθές σενάριο θα ξεπεράσει τα 200 εκ. € σε ετήσια βάση, με επίπτωση στη δυνατότητα ανταπόκρισης του ΕΦΚΑ και στη συνταξιοδοτική δαπάνη, αλλά και στις υποχρεώσεις του προς τον ΕΟΠΥΥ.
Για τα μεγαλύτερα εισοδήματα είναι προφανές ότι η σημαντική μείωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων δημιουργεί προϋποθέσεις στροφής προς την ιδιωτική ασφάλιση, ιδίως όταν η επισφάλεια για το ύψος των συνταξιοδοτικών παροχών του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ορατή και η απαξίωση της δημόσιας περίθαλψης κατά το τελευταίο 8μηνο γεγονός.
Δημιουργείται λοιπόν με αυτόν τον τρόπο μία κρίσιμη μάζα πελατών για την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά, η οποία μπορεί πλέον με άλλη δυναμική να διεκδικεί την άλωση του ΕΣΥ, μέσω τις παραχώρησης «φιλέτων» - υπηρεσιών δηλαδή υψηλής ζήτησης και προσδοκώμενης κερδοφορίας - σε Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), την αλλαγή του νομικού χαρακτήρα των Νοσοκομείων από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ για περισσότερη ευελιξία στην «επικοινωνία» και τη συνεργασία μεταξύ νοσοκομείων και ασφαλιστικών εταιρειών και βεβαίως να διευκολύνεται από τη διαδικασία παθητικής ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ που παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες.
Αυτονόητα, ό,τι απομείνει από αυτήν την ιστορία δεν θα είναι παρά ένα υπόλειμμα κοινωνικού κράτους και στην κοινωνική ασφάλιση και στην υγεία...
* Πολιτικός επιστήμονας, MSc Κοινωνικής Πολιτικής, πρώην αν. γενικός γραμματέας υπουργείου Υγείας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας