Το πολιτικό παρόν και μέλλον (2)

Το ερώτημα θα ανακύπτει πάντοτε απόλυτο, τολμηρό και αγωνιώδες. Ο παρών ημιολοκληρωτισμός μιας δράκας ολιγαρχών και της κομματικής τους έκφρασης στην κυβέρνηση, ως πανταχόθεν εκδηλούμενος καταπιεστικός αυταρχισμός, είναι συντόμως ανατρέψιμος; Είναι ικανός να προσδιορίσει κατ' αντίσταση σ' αυτόν το πολιτικό μέλλον;

Ας ανατρέξουμε αρχικά στα πάντοτε πολύτιμα διδάγματα της Ιστορίας.

Πολιτικά κόμματα μετά την «ήττα» και «πτώση» τους, σε ζοφερό και σκοτεινό πολιτικό περιβάλλον «δημοκρατικής» επίφασης, ξεκίνησαν με πάθος νέους πολιτικούς αγώνες, που τα ανέβασαν στη λαϊκή συνείδηση, εκεί δηλαδή που κόμματα ανέβηκαν απάνια στην Ελλάδα, και τα οδήγησαν στην πλήρη δικαίωση. Ετσι η ΕΔΑ κατέστη το 1958 αξιωματική αντιπολίτευση και η Ενωσις Κέντρου το 1963-1964 κυβέρνηση.

Το ΕΑΜ, σε δίσεκτους κατοχικούς καιρούς, κατάφερε να οργανώσει και να στρατολογήσει στις τάξεις του τις πιο ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας είτε ως κομμουνιστές, είτε ως σοσιαλιστές, είτε ως απλά συνεργαζόμενους ή μόνο ως αντιφασίστες. Με συμμετοχή σε συμβούλια, σε κάθε είδους επιτροπές, με τη συγκρότηση λαϊκού πολιτισμού μέσα από θεατρικές παραστάσεις, διαλέξεις, διαφωτιστικές ομιλίες.

Δόθηκε για πρώτη φορά η ευκαιρία δημόσιας δράσης στους νέους και στους «απλούς» ανθρώπους. Ετσι δημιουργήθηκε η πιο καταξιωμένη συλλογικότητα από την εποχή της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους. Και βέβαια την αρχηγία του ένοπλου τμήματος (ΕΛΑΣ) ανέλαβε ο απότακτος του κινήματος του 1935 βενιζελικός αξιωματικός Στέφανος Σαράφης.

Κάποιοι βιαστικοί έσπευσαν να προφητεύσουν τέσσερα πλήρη χρόνια κυβερνητικής εξουσίας και ίσως νίκη στις επόμενες εκλογές. Η Ιστορία όμως δεν σταματάει, όπως επισήμανε σωστά προσφάτως ο Αλέξης Τσίπρας, αντιθέτως πολλές φορές δημιουργεί εκπλήξεις, ίσως και οδυνηρές.

Η Ενωσις Κέντρου (Γεώργιος Παπανδρέου) με πάνω από 170 βουλευτικές έδρες ανατρέπεται σε δύο χρόνια πραξικοπηματικά (1965) από τη γνωστή συνωμοσία αποστατών του κόμματος, ανακτόρων, παραστρατιωτικού κράτους, Δεξιάς και του ξένου παράγοντα.

Η Νέα Δημοκρατία (Κωνσταντίνος Καραμανλής) με πάνω από 200 βουλευτικές έδρες προκαλεί σε τρία χρόνια (1977) πρόωρες εκλογές περίπου «καταστροφικής» αυτοδυναμίας γι' αυτήν, υπό την πίεση της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ. Δύο χρόνια μετά ο ιδρυτής «αποσύρεται» στην Προεδρία της Δημοκρατίας, για να μην υποστεί προσωπικά την εκλογική ήττα από την επερχόμενη σαρωτική νίκη του ΠΑΣΟΚ (1981).

Η αφαίρεση της εξουσίας από έναν δεξιό και ακροδεξιό κομματικό φορέα, σε ένα κράτος απόλυτης ταξικής κυριαρχίας και διεθνούς οικουμενικού ελέγχου, το 2015, έδωσε το έναυσμα στους αγανακτούντες με υποκριτική πάντοτε διάθεση νεοεθνικόφρονες να δημιουργήσουν τον τερατώδη μηχανισμό ολιγαρχικής προπαγάνδας, τον οποίο απέτυχε να εξουδετερώσει ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖA, με αποτέλεσμα, υπό καθεστώς παραθεσμικών καταστάσεων, η εξουσία να επανέλθει στους «νόμιμους ιδιοκτήτες» της.

Η Νέα Δημοκρατία, παρότι «πλειοψηφία», θα περιέλθει πολύ γρήγορα σε κατάσταση υποτονικής άμυνας και συνακόλουθης παράλυσης, όταν το οικονομικό, επιχειρηματικό και μιντιακό «υπερκράτος», που με τόσο πάθος δημιουργεί, θα απαιτήσει την εξουσία, βίαια και απροσχημάτιστα. Οταν τμήμα αυτής της εξουσίας ή ολόκληρη φύγει ολωσδιόλου από τον έλεγχό της, θα έχει έρθει η ώρα της εκκωφαντικής πολιτικής πτώσης.

Στο ΚΚΕ, κόμμα ηρωικών ιστορικών καταβολών και αγώνων, παρά τα λάθη στρατηγικής, δεν ταιριάζουν ο σεχταρισμός, ο εγκλωβισμός, η απομόνωση, που οδηγούν σε δευτερεύοντες ρόλους. Η κοινωνική, πολιτική και κομματική σύμπραξη με τις ευρύτερες αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις θα προωθούσε την επίτευξη και δικών του αποκλειστικά στόχων στο πολιτικό στερέωμα.

Το ΚΙΝ.ΑΛΛ. κινδυνεύει να περιπέσει σε κομματικό λήθαργο. Συμφωνώ με τον Πάνο Μπόζο, «μέρα σαν την 3η του Σεπτέμβρη 1974 δεν θα ξαναδεί η χώρα» («Εφ.Συν.», 3.9.2019). Γιατί, ανεξαρτήτως των μετέπειτα εξελίξεων, το διακηρυκτικό αυτό κείμενο έθεσε για πρώτη φορά τότε, το 1974, το δημοκρατικό, κοινωνικό (βλ. ταξικό) και ανεξαρτησιακό πολιτικό πρόβλημα της Ελλάδας.

Η αμφίσημη στάση σε όλα τα μείζονα ζητήματα, η αμφίθυμη ιδεολογική θέση, η διμέτωπη συμπεριφορά, που ουσιαστικά είναι μονομέτωπη κατά της Αριστεράς ακόμα και τώρα, οδηγούν με ιστορική ακρίβεια στην αυτοκατάργηση.

Στο ΚΙΝ.ΑΛΛ. παραβλέπουν ότι στην κυβέρνηση βρίσκονται άτομα με μίσος, μένος και ακραίες προκαταλήψεις όχι μόνο κατά παντός αριστερού ή αντιφασίστα, αλλά και κατά παντός οπαδού του δημοκρατικού και ριζοσπαστικού Κέντρου. Ως πρόταση, επάνοδος στις κοινωνικές ρίζες και προγραμματική σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το πολιτικό μέλλον έχει τελικά ως επίκεντρο τον ΣΥΡΙΖΑ, που έχει την ικανότητα και την εμπειρία να μεταφέρει το πολιτικό ζήτημα από τη Βουλή (μόνο) στις λαϊκές συγκεντρώσεις και στα κοινωνικά κινήματα, ώστε να καταστεί η κοινοβουλευτική αλλά και εξωκοινοβουλευτική αιχμή του δόρατος του προοδευτικού κόσμου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, μετασχηματιζόμενος κοινωνικά ευρύτερα, με βάση πάντοτε τις ιστορικές ιδεολογικές του αναφορές, μπορεί να ανοίξει μια καινούργια περίοδο στην ελληνική πολιτική ζωή. Μπορεί να εμπνεύσει αυτοπεποίθηση, εμπιστοσύνη στο μέλλον, κέφι για νέους πολιτικούς αγώνες, σαφείς ιδεολογικούς προσδιορισμούς.

Να ηγηθεί της κινητοποίησης των λαϊκών μαζών, με μαχητική πρωτοπορία τη νεολαία, να δημιουργήσει και πάλι πολιτικό θάρρος στους πολίτες, για να σπάσει η δημιουργούμενη ήδη φοβία απέναντι στο παντοδύναμο αστυνομικό, μιντιακό και ολιγαρχικό κράτος.

Αλλαγές στις δομές της εξουσίας. Μόνο θεσμικά (αναθεώρηση του Συντάγματος) ή και με άλλους δρόμους; Για τη συνέχεια.

* ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου