«Οι εταίροι θέλουν να μας κάνουν τη ζωή δύσκολη»

Ανοιχτό αφήνει το ενδεχόμενο να ζητηθούν από τους εταίρους συμπληρωματικές μεταρρυθμίσεις η Ελενα Παναρίτη. Η σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών εκτιμά ότι μέσω της ΕΚΤ αποστέλλονται πολιτικά μηνύματα στην Ελλάδα.

• Σήμερα συνέρχεται το Γιούρογκρουπ. Θα δοθεί το «πράσινο φως»;

Το κείμενο που εστάλη αποτελείται από καλά τεκμηριωμένες προτάσεις και γι’ αυτό είναι μια πολύ καλή βάση για την προσπάθεια που κάνουμε. Από εκεί και πέρα δεν γνωρίζω αν οι εταίροι, πέρα από τις επτά μεταρρυθμίσεις, θεωρούν ότι χρειάζεται να προωθηθεί και κάποια ακόμα «συμπληρωματική» μεταρρύθμιση από τις υπόλοιπες περίπου 20 που έχουμε προτείνει. Ούτως ή άλλως διεξάγεται μια συζήτηση σε φιλικό και τεχνικό επίπεδο πλέον, γιατί το δύσκολο επετεύχθη στις 20 Φεβρουαρίου.

• Οι πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ κάνουν πιο δύσκολη την κατάσταση;

Δεν υπάρχει πρόβλημα. Απλά παίρνουμε μηνύματα πολιτικά, κρίνοντας από τον τρόπο που αντιδρά ο Μάριο Ντράγκι και οι υπόλοιποι παράγοντες. Πιστεύω όμως ότι η αποψινή απόφαση θα βοηθήσει να εξομαλυνθούν ζητήματα τα οποία είναι αυτή τη στιγμή «στον αέρα».

• Εχουν ειπωθεί πολλά αρνητικά για την πρόταση σχετικά με το νέο ευέλικτο σώμα για την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Αυτό το μέτρο ήδη υφίσταται και εφαρμόζεται από την Εφορία. Δηλαδή οποιοσδήποτε εφοριακός μπορεί να πάει να πάρει μια τυρόπιτα, να πάει σε ένα ξενοδοχείο ή σε μια οικοδομή και να κάνει έρευνα επί τόπου. Τώρα προτείνεται ουσιαστικά ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων σε δύο σώματα, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην Εφορία να κάνει τους μεγάλους και δύσκολους ελέγχους και να ελαφρυνθεί το «βάρος» της εργασίας της. Απομένει να δούμε πώς θα οργανωθεί αυτός ο διαχωρισμός.

• Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για τις «ασάφειες» των συμφωνιών της Ελλάδας με τους εταίρους. Είναι τελικά θετικές ή αρνητικές;

Νομίζω πως όσοι μπαίνουν σε αυτές τις συζητήσεις και σκέψεις, δεν έχουν διαβάσει ποτέ το κείμενο ενός αναπτυξιακού προγράμματος για μια χώρα. Ακόμα και το μνημόνιο, αν το διαβάσεις, έχει αρχές και μεταρρυθμίσεις γενικές ως πλαίσιο, με μια επισκόπηση των στόχων, και έπειτα το κείμενο γίνεται πιο συγκεκριμένο. Αυτό είναι όλο.

• Μια από τις ασάφειες αφορά και το πρωτογενές πλεόνασμα...

Οχι, αυτό δεν είναι ασαφές. Το πρωτογενές πλεόνασμα θα συναρτάται με την ανάπτυξη της χώρας. Και δεν θα είναι πλέον 3 ή 4,5%, όπως είχε συμφωνηθεί πριν. Η μεγάλη επιτυχία είναι ότι δεν ισχύει η δέσμευση της προηγούμενης κυβέρνησης από την τροποποίηση του μνημονίου του Μαΐου του 2014, που είχαν συνδεθεί και οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα με την αυτόματη μείωση μισθών και συντάξεων. Οι μειώσεις θα γίνονταν αυτομάτως, χωρίς να περάσει από άλλες επεξεργασίες.

• Πολύς λόγος έχει γίνει και για τη ρήξη την οποία σκέφτηκε η ελληνική πλευρά. Θεωρείτε ότι οι δανειστές έχουν και αυτοί στο μυαλό τους τη ρήξη, δηλαδή ένα «Grexit»;

Δεν συζητείται κάτι τέτοιο. Δεν είναι το ποθούμενο ούτε το δικό τους ούτε το δικό μας. Είναι όμως αλήθεια ότι από την πλευρά των εταίρων υπάρχει πίεση. Δεν θέλουν να κάνουν εύκολη τη διαπραγμάτευση. Προσπαθούν να μη χάσουν το δικό τους κύρος, καθώς θα γίνεται η «αλλαγή του ρου» του προγράμματος. Εν τω μεταξύ δεν τους πειράζει να μας κάνουν τη ζωή δύσκολη!

• Εχετε δηλώσει ότι δεν υπήρξε παράδοση αρχείων από την προηγούμενη κυβέρνηση. Ηθελαν να κρύψουν κάτι;

Υπάρχουν πολύ μεγάλα κενά στο κομμάτι της μεταβίβασης. Συν τοις άλλοις επρόκειτο για ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα που βασίστηκε επί πέντε χρόνια σε μια συγκεκριμένη σχέση: Εμείς, οι δανειστές, αποφασίζουμε, εσείς, οι Ελληνες υπογράφετε. Δεν είναι και πολύ θετικό όλο αυτό για την αυτοκυριαρχία του λαού μας και τον τρόπο που οι κυβερνήσεις μας ώς τώρα διαχειρίζονταν την κρίση.

• Εχετε βρεθεί στο στόχαστρο για την προϋπηρεσία σε διάφορους θεσμούς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα. Υπενθυμίζουν δε πως αυτοί οι θεσμοί είχαν ενεργήσει αρνητικά σε χώρες...

Εχω βραβευτεί παγκοσμίως για τις διαρθρωτικές αλλαγές και το παρατσούκλι μου είναι «οικονομολόγος των φτωχών». Υλοποιώντας αναπτυξιακά μοντέλα που λειτουργούν και μεγαλώνοντας τη μεσαία τάξη. Αυτό βέβαια δεν γίνεται από έναν άνθρωπο, ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Αυτά επιτυγχάνονται όταν η κυβέρνηση ενδιαφέρεται να κάνει πράξη τις διαρθρωτικές αλλαγές και εκδηλώνει όρεξη και πολιτική βούληση. Επί πέντε χρόνια δεν αλλάξαμε την παραγωγική μας βάση και η κρίση μας βασίζεται σε βαθύ και χρόνιο πρόβλημα παραγωγικότητας. Είναι πολύ στενάχωρο να διαβάζω αυτά τα πράγματα, γιατί υποδηλώνουν εμπάθεια, χωρίς να γνωρίζουν εμένα ή τη δουλειά μου, και κακή πρόθεση. Δεν νομίζεις;

• Ορισμένα πράγματα...

Πρόκειται για επιστημονική φαντασία. Οταν οι χώρες όπου δούλευα είχαν 62% φτώχεια και τώρα μετά από δέκα χρόνια έχουν 15 ή 20% φτώχεια λόγω της δουλειάς που έκανα... Οταν η μεσαία τάξη αυξήθηκε, μεγαλώνοντας την παραγωγική βάση.

• Είπατε ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου έστελνε νομοσχέδιο στη Γερμανία πριν από την επιβολή του μνημονίου. Τελικά εκείνη η κυβέρνηση βρέθηκε προ τετελεσμένων;

Ναι, εντελώς. Φάνηκε ότι δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένη, αλλά και ότι δεν ήθελε να προετοιμαστεί. Είχε αδυναμία να συνειδητοποιήσει τη βαρύτητα της κρίσης που ερχόταν. Σου θυμίζω ότι εκείνη την εποχή ήταν «παχιές οι αγελάδες» και κανένας δεν ήθελε να πιστέψει ότι η Ελλάδα είχε κρίση. Και όλοι πίστευαν ότι υπήρχε μια συνωμοσία εναντίον της χώρας μας. Κανένας δεν έβλεπε ότι ως χώρα δεν παράγαμε και ότι το θετικό ΑΕΠ ήταν από τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οταν σταμάτησαν αυτές, έπεσε και το ΑΕΠ...