Το αμφιθέατρο «Γιάννος Κρανιδιώτης» του υπουργείου Εξωτερικών ήταν κατάμεστο, την Παρασκευή και το Σάββατο, από υπουργούς και διπλωμάτες, πανεπιστημιακούς και φοιτητές που έσπευσαν να παρακολουθήσουν το διεθνές ακαδημαϊκό συνέδριο με θέμα «Η ελληνική ενεργός εξωτερική πολιτική στον 21ο αιώνα». Το συνέδριο διοργάνωσε το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, με αφορμή τα 20 χρόνια ίδρυσής του και προς τιμήν του πρώην υπουργού Εξωτερικών και ομότιμου καθηγητή Νίκου Κοτζιά, ο οποίος βραβεύτηκε «για την πολυσχιδή δράση και το ήθος του, που συνιστά πηγή έμπνευσης».

Στην ομιλία του, ο Νίκος Κοτζιάς υπογράμμισε ότι «η εξωτερική πολιτική πρέπει να είναι ειλικρινής, τολμηρή και άφοβη, χωρίς τυχοδιωκτισμούς και υποχωρητικότητες, πατριωτικά έξυπνη και δημιουργική». «Οφείλει να είναι ενεργητική, πολυδιάστατη και ρεαλιστική, συνδυασμένη με τη διεκδίκηση εφαρμογής του διεθνές δικαίου, να αποβλέπει στη λύση και υπέρβαση των προβλημάτων σύμφωνα με τα εθνικά συμφέροντα και να διασφαλίζει ένα καλύτερο περιβάλλον για την ελληνική κοινωνία».

Για το Κυπριακό

Ασκησε δε κριτική στη «διπλωματία τού όλα ή τίποτα», χαρακτηρίζοντάς την ως «ανορθολογική και χωρίς προοπτική». Οπως τόνισε, «το να προωθείς λύσεις σε προβλήματα δεν είναι ευχάριστο σε όλους. Κάποιοι είναι πιστοί της ακινησίας. Αλλοι ζουν από τα προβλήματα και όχι από τις λύσεις. Πιστεύουν ότι κανείς δεν κινδυνεύει από τη διαιώνιση των προβλημάτων. Αντιλαμβάνονται κάθε λύση εξ ορισμού ως αρνητική, καθότι, κατά τη γνώμη τους, περικλείει και το στοιχείο του συμβιβασμού. Για αυτούς κάθε συμβιβασμός είναι αυτόματα μια ήττα».

Ως προς το Κυπριακό, θύμισε ότι, «με τη διαπραγμάτευση του Κραν Μοντανά, μπορέσαμε να προβάλουμε μια θετική ατζέντα με τρία κύρια στοιχεία που υιοθετήθηκαν και από τον γ.γ. του ΟΗΕ: 1. Την αναγνώριση της κανονικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ένα κράτος - μέλος της Ε.Ε. και του ΟΗΕ που δεν μπορεί να διατηρεί χαρακτηριστικά ημι-αποικίας. 2. Να καταργηθεί το καθεστώς των εγγυήσεων που παρέχει τη δυνατότητα προφάσεων παρέμβασης και επέμβασης στην Κύπρο και 3. Να καταργηθεί η Συνθήκη της Συμμαχίας, η οποία μπορεί να αντικατασταθεί από μια Συμφωνία φιλίας και ασφάλειας». Τόνισε επίσης ότι, μολονότι δεν φτάσαμε τελικά σε λύση, «ασφαλώς δεν ήμασταν εμείς η αιτία» και εξήρε τον ρόλο του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου, Γιάννη Κασουλίδη, χαρακτηρίζοντάς τον ως «Νέστωρα της εξωτερικής πολιτικής».

Αναφερόμενος στα πεπραγμένα της δικής του τετραετίας, είπε: «Σήμερα, κάποιοι θεωρούν ως αυτονόητη την αναβαθμισμένη θέση της χώρας στο διεθνές γίγνεσθαι. Ως κάτι που ήταν πάντα εδώ. Δεν είναι, όμως, έτσι. Βρήκα μια χώρα βαθιά στον βούρκο. Ανυπόληπτη. Κανείς δεν την άκουγε». «Σήμερα, γνωρίζουμε καλύτερα και έχουμε μεγαλύτερη ικανότητα να αντιμετωπίσουμε το μέλλον».

Ο Νίκος Κοτζιάς τόνισε ότι «η εξωτερική μας πολιτική έχει αξίες και αρχές. Με αυτές πρέπει να οδεύει στο μέλλον. Αυτές δεν είναι αξίες και αρχές κομματικής σκοπιμότητας ή προσωπικών συμφερόντων. Διαφέρει δε από τυφλές κορόνες διεθνισμού ή ακραίου εθνικισμού. Είναι αξίες και αρχές του μέτρου, της ιστορικής συνέχειας και της διασφάλισης του μέλλοντος».

Σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών, ο Νίκος Κοτζιάς τόνισε ότι «ήταν εθνικό μας συμφέρον να τερματιστεί η διαμάχη για το ονοματολογικό. Να επιστρέψουμε σε έναν διευθυντικό ρόλο στην περιοχή. Να αποτρέψουμε την κατάληψη χώρου από την Τουρκία και την ενίσχυση δικτύων ισλαμικού φανατισμού. Να κόψουμε τον αλυτρωτισμό και να αποδεχτεί η γείτονα να αλλάξει το όνομά της, διεθνώς και στο εσωτερικό της».

«Θρίαμβος του μέλλοντος»

Οσον αφορά δε την Αλβανία και τη διαπραγμάτευση που έκανε επί μήνες με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, Ντιτμίρ Μπουσάτι, σημείωσε ότι «έφτασαν μαζί στη λύση σχεδόν του συνόλου των ζητημάτων», όμως, όπως επεσήμανε, «η κρίση στο Συνταγματικό Δικαστήριο και οι θεσμοί σε Αλβανία και Ελλάδα που σκέφτονται με όρους βαθέος κράτους, εμπόδισαν αυτή τη συμφωνία».

Επ’ αυτού τόνισε ότι «ορισμένοι φαίνεται ως να μην επιθυμούν τον επίσημο τερματισμό της εμπόλεμης κατάστασης της Ελλάδας με την Αλβανία. Κάναμε, όμως, σοβαρά βήματα στη συνεργασία μας», συμπλήρωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Νίκολα Ντίμιτροφ, χαρακτήρισε τη Συμφωνία των Πρεσπών «ως μία νίκη της αυτοπεποίθησης και της ελπίδας» αλλά και «θρίαμβο του μέλλοντος», σημείωσε πως «τώρα γυρίζουμε νέα σελίδα που απαιτεί να ξεκινήσουμε από την αρχή για να γράψουμε το νέο κεφάλαιο» και υπογράμμισε ότι «το διακύβευμα είναι κοινό και έχει να κάνει με το μέλλον πολιτών και νέων».

Εστιάζοντας στην ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., είπε ότι για τους πολίτες της χώρας του το ΝΑΤΟ σημαίνει ότι η χώρα τους είναι εδώ και θα παραμείνει εντός των συνόρων της, επισημαίνοντας ότι «είναι πια καιρός να πάρουμε τη μοίρα μας στα χέρια μας». «Πρέπει εμείς να αλλάξουμε τα πράγματα, χτίζοντας γέφυρες κατανόησης και φιλίες», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρέπει να διαιωνίζονται οι διαφωνίες αλλά να προάγεται η περιφερειακή σταθερότητα, διαβλέποντας έναν και μοναδικό δρόμο, αυτόν της Ε.Ε.

Ο Ντιτμίρ Μπουσάτι έδωσε συγχαρητήρια στους Νίκο Κοτζιά και Νίκολα Ντίμιτροφ, αλλά και τους πρωθυπουργούς των δύο χωρών για τη Συμφωνία των Πρεσπών «που σφράγισε την ειρήνη και αποτελεί πηγή έμπνευσης για τις χώρες της Ε.Ε., κυρίως αυτές που ακολουθούν έναν ψεύτικο εθνικισμό και ένα πρόγραμμα ακραίας συμπεριφοράς, αντί για συνεργασία».

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Ντάνιελ Μίτοφ, έκανε λόγο για «την αναθεωρητική και επιθετική στάση τόσο της Τουρκίας όσο και της Ρωσίας» και ανέδειξε τη σημασία του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας- Βουλγαρίας που θα δώσει, όπως είπε, «πνοή ελευθερίας και αποδέσμευσης από το ρωσικό αέριο».