Ποιητές, πεζογράφοι, κριτικοί λογοτεχνίας, αλλά και πανεπιστημιακοί απαντούν στο αρχετυπικό, δαιδαλώδες και ολισθηρό ερώτημα «Γιατί γράφω;». Ενα ψηφιδωτό κειμένων που προσπαθεί να φωτίσει τη σκοτεινή ρίζα της γραφής. Απαντά η Δήμητρα Κολλιάκου.*
Διαβάζοντας πρόσφατα τη «Sido» (ένα από τα πιο προσωπικά κείμενα της Κολέτ), σημείωσα μια μικρή στιχομυθία. Η Sido, επιθεωρώντας τη γωνιά του κήπου όπου έχει φυτέψει διάφορους σπόρους και βολβούς, κάνει στο κοριτσάκι που τη συνοδεύει μια απίθανη ερώτηση: «Κι εδώ τι να ’ναι; Βολβοί κρόκων; Ή μήπως είναι η χρυσαλλίδα της νυχτοπεταλούδας;» (Η νύμφη της μεγαλύτερης νυχτοπεταλούδας της Ευρώπης (Saturnia pyri) είναι σκούρα, και μπορεί να την περάσεις για βολβό.) «Δεν έχεις παρά να σκαλίσεις, για να δεις», λέει η μικρή (που αργότερα έγινε η Γαλλίδα συγγραφέας Κολέτ).
Δεν υπάρχει κάποια αναφορά στο γράψιμο, όμως η εικόνα και η φράση εκεί με παρέπεμψαν. Ενα τέτοιο πράγμα είναι το γράψιμο: σκαλίζεις για να δεις. Και ρισκάρεις να κάνεις ζημιά -ο θαμμένος στο χώμα σπόρος μπορεί να πειραχτεί και να μη βλαστήσει. («Ούτε να το διανοηθείς», εξανίσταται η Sido.
«Aν είναι η χρυσαλλίδα, θα τη σκοτώσει η επαφή με τον αέρα, κι αν είναι ο κρόκος, το φως θα κάψει τη μικροσκοπική του φύτρα»). Λένε ότι η κηπευτική είναι θεραπευτική. Και το γράψιμο έχει μια τέτοια χροιά. Κι εδώ σκαλίζεις, ποτίζεις, φροντίζεις το κείμενο περίπου καθημερινά. Ανησυχείς ότι ο σπόρος δεν θα «πιάσει», στο βάθος όμως ελπίζεις, και φτάνεις και να το πιστέψεις, ότι θα τα καταφέρει. Αν βρεις τον τρόπο να του αφοσιωθείς, σου δίνει μια προστασία που διαρκεί ώσπου να «γράψει» την τροχιά του από σπόρος (που στην αρχή δεν ξέρεις καν τι είναι) σε φυτό (που έτσι και ξεπεταχτεί, μπορεί και να δοθεί σε άλλα χέρια).
Γράφω γι’ αυτήν την προστασία. Για όσο διαρκεί. Γιατί σκύβοντας πάνω απ’ το κείμενο, μαθαίνεις να παρατηρείς. Σιγά σιγά ανακαλύπτεις ότι όλα τα πράγματα, ακόμη και τα ασχημότερα, παρά την όποια βιωματική ή ορθολογική αντίδραση σου προκαλούν, είναι πάνω απ’ όλα άξια παρατήρησης. Θαμμένα, περιμένουν η ματιά αυτού που γράφει, αλλά και του αναγνώστη, να τα σκαλίσει και να τα δει.
*Η Δ. Κολλιάκου είναι συγγραφέας με μακρά θητεία στη διδασκαλία της γλώσσας και της γλωσσολογίας. Τελευταίο της βιβλίο είναι το μυθιστόρημα «Το πρόσωπο του ουρανού» (Πατάκη, 2013).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας