Παρακολουθώντας κανείς τις διεθνείς τάσεις στις ανθρωπιστικές επιστήμες, διαπιστώνει μια έντονη και ιδιαιτέρως εποικοδομητική στροφή προς τη διεπιστημονικότητα, προς τη σύνθεση, δηλαδή, της γνώσης που συγκροτείται μέσα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις επιμέρους επιστημονικών κλάδων πάνω στο ίδιο αντικείμενο μελέτης.
Για παράδειγμα, μπορώ να σκεφτώ τις πολύ σημαντικές «συναντήσεις» φιλοσοφίας και νευροεπιστημών, όσον αφορά διαχρονικά ζητήματα όπως η σχέση σώματος και ψυχής, ή τη διασταύρωση αστρονομίας και φιλολογίας σε μελέτες που αφορούν τα αστρονομικά φαινόμενα που έλαβαν χώρα σε μακρινές εποχές και καταγράφονται στην αρχαία γραμματεία.
Ο συλλογικός τόμος Αφήγηση μπορεί να ενταχθεί σε αυτό το διεπιστημονικό διεθνές πλαίσιο και θεωρώ ότι με έναν πολύ εμπνευσμένο τρόπο θέτει τις δυνατότητες της πολυεπιστημονικότητας στον ελληνικό χώρο.
Η βασική ιδέα που διαπερνά ολόκληρο το βιβλίο είναι πως ο κόσμος μας, η ανθρώπινη ιστορία, η διαμόρφωση του πολιτισμού, τα κοινωνικά φαινόμενα, η συγκρότηση ταυτοτήτων και ετεροτήτων αποτελούν σε μεγάλο βαθμό την απορροή αφηγήσεων, ιστοριών δηλαδή, αν θέλουμε να μιλήσουμε με έναν τρέχοντα τρόπο, που όρισαν ιδέες, εποχές, συλλογικές πραγματικότητες και κοσμοείδωλα μέσα στο πέρασμα του χρόνου.
Πάνω σε αυτή τη βάση συγκεντρώνονται μελέτες αφηγήσεων υπό το πρίσμα της φιλολογίας, των επιστημών των οπτικοακουστικών τεχνών και των μέσων επικοινωνίας αλλά και των κοινωνικών επιστημών. Με σημαντικό επιστημονικό έργο όλοι οι συμμετέχοντες συγγραφείς, μας φέρνουν σε επαφή με επιστημονικές θεωρίες του παρελθόντος και του παρόντος, ενώ αναπτύσσουν πρωτότυπες θεωρήσεις πάνω στα επιμέρους ζητήματα που καταγράφουν τα άρθρα τους.
Ετσι, στο πρώτο μέρος, που αφορά την αφηγηματολογία και τις θεωρίες μυθοπλασίας, η Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη επιχειρεί μια ευσύνοπτη παρουσίαση των θεμελιωδών προσεγγίσεων της αφηγηματολογίας από το παρελθόν μέχρι τις μέρες μας, η Μαριάνθη Καπλάνογλου εξετάζει την αφήγηση μέσα από το πρίσμα των λαογραφικών σπουδών, η Πέγκυ Καρπούζου μέσα από τη μελέτη των ταξιδιωτικών αφηγήσεων θέτει ένα πλαίσιο, ώστε να προσεγγίσουμε τα διακυβεύματα των διαφορετικών εποχών που αφορούν τη θέαση του κόσμου και του ανθρώπου, ενώ η Μαρία Κακαβούλια διερευνά το ζήτημα της ανθρώπινης συνείδησης στη μυθοπλασία υπό το φως ποικίλων θεωριών, όπως της αφηγηματολογίας ή της γνωσιακής επιστήμης.
Η Ελευθερία Θανούλη, ο Ιωάννης Σκοπετέας και η Βίλλυ Τσάκωνα εξετάζουν την κινηματογραφική αφήγηση μυθοπλασίας, τη μεθοδολογία δημιουργίας ντοκιμαντέρ και τα κόμικς ως αφηγήσεις, αντιστοίχως, στο πολύ ενδιαφέρον δεύτερο μέρος του βιβλίου που αφορά τις οπτικοακουστικές τέχνες.
Στο τρίτο και πιο εκτενές σε αριθμό άρθρων μέρος του τόμου, που αφορά τα παραδοσιακά και τα νέα μέσα επικοινωνίας, αναπτύσσεται μια ποικιλία θεμάτων: η Σοφία Κεφαλίδου εξετάζει την αφηγηματική πλευρά της τηλεοπτικής ειδησεογραφίας, η Μαριάννα Πατρώνα διερευνά τις ειδήσεις και την κοινωνική κατασκευή της κρίσης, η Αλεξάνδρα Γεωργακοπούλου αναλύει τις αφηγήσεις στα θεματικά ρεπορτάζ, η Κορίννα Γιαξόγλου καταπιάνεται με τις ιστορίες θρήνου και μνήμης στο διαδίκτυο, ο Διονύσης Γούτσος εξετάζει τις αφηγηματικές πτυχές του λόγου σε ιστολόγια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Σταυρούλα Καλογερά αναφέρεται στις ψηφιακές πλατφόρμες εκπαίδευσης και στο μάρκετινγκ ως χώρους αφηγήσεων και ο Περικλής Πολίτης ανατέμνει την αφηγηματική πειθώ και τα μέσα της στον διαφημιστικό λόγο.
Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου, μέσα από τις κοινωνικές επιστήμες εξετάζονται θέματα όπως: η αφήγηση ως μέσο δόμησης ταυτοτήτων και η αναγκαιότητα στροφής σε μια έμφυλη ανθρωπολογία (Μαρία Ταμπούκου), οι ταυτότητες μεταναστών και μεταναστριών σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα (Αργύρης Αρχάκης), ο αφηγηματικός λόγος στην αφασία (Σπυριδούλα Σταμούλη και Μαρία Κακαβούλια), η σχέση της αφήγησης με την ιστορική επιστήμη (Βαγγέλης Καραμανωλάκης), ο ρόλος της αφήγησης στις νομικές διαδικασίες (Μαρίνα Μαροπούλου).
Μέσα από αυτή τη σύντομη παρουσίαση, θέλησα να αναδείξω τη δυνατότητα να τεθεί η πολυπρισματικότητα της γνώσης ενός πεδίου μέσα από τη χρήση των εργαλείων που μας παρέχουν οι διαφορετικές επιστήμες. Μια δυνατότητα η οποία αναδεικνύεται όλο και περισσότερο αναγκαίο να αξιοποιηθεί, καθώς η σφαιρικότητα της θέασης των εκάστοτε υπό μελέτη φαινομένων μπορεί να οδηγήσει σε καίριες ερμηνείες και να ανοίξει τον δρόμο για την άνθηση νέων ερευνητικών κλάδων που θα απαντούν σε σημεία των καιρών αλλά και στη διαχρονική πλεύση του ανθρώπινου νου προς την αλήθεια.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας