Η πλευστότητα περιγράφει μια συμβιωτική σχέση. Μια συνθήκη όπου φαινομενικά αντιθετικές ιδιότητες συνυπάρχουν προς ένα ορισμένο αποτέλεσμα. Το υγρό και το στερεό δεν έρχονται σε αντίθεση, αλλά –υπό ορισμένες προϋποθέσεις– συλλειτουργούν προς την πλεύση. Η διαφορά εδώ είναι προϋπόθεση της συνύπαρξης, η μεταξύ τους επαφή επιτυγχάνεται ακριβώς λόγο της διαφορετικότητας.
Υπάρχει μια δεδομένη αρμονία στο γεγονός της πλεύσης, μια κίνηση που εμπεριέχει την ισορροπία, τη συνύπαρξη των αντιθέτων. Και ταυτόχρονα εμπεριέχει το ταξίδι και τη φθορά. Καθετί που πλέει, πλέει προς τα κάπου. Μονίμως σε κίνηση, ακόμα και ελάχιστη, το πλεούμενο αναζητά την απόσταση, όπως η πυξίδα τον Βορρά.
Κάθε πλοίο είναι το ταξίδι που περιέχει ως δυνατότητα. Μα η μόνιμη κίνησή του περιέχει και το αντίθετο του ταξιδιού. Τη βύθιση. Το πλεούμενο μοιάζει να πολιορκείται διαρκώς από μια δύναμη που το ξεπερνά και ορίζει τη βέβαιη μοίρα του. Με τρόπο συνεχή, το πλοίο υπενθυμίζει το πόσο δύσκολο και το πόσο αμφίβολο είναι το γεγονός της πλευστότητας. Ετσι, την ίδια στιγμή, το κάθε πλοίο είναι ένα ναυάγιο που αναβλήθηκε.
Η πλευστότητα ορίζει έναν συγκεκριμένο τρόπο. Τρόπο θέασης και τρόπο έκτασης. Οι πλωτοί δρόμοι δίνουν άλλο σχήμα στον κόσμο και επιβάλλουν το ταξίδι ως ορίζοντα των ανθρώπων. Ο διάλογος, η συνομιλία, η ανταλλαγή εμπεριέχονται στο γεγονός της πλεύσης. Γιατί η πλεύση είναι ταυτότητα.
Μακριά από το δίπολο Ανατολής και Δύσης, μακριά από το άγχος περίληψης στο βαλκανικό γίγνεσθαι και τον αποκλεισμό από την Ευρώπη του πολιτισμού και την ανατολή του παραμυθιού, η πλευστότητα προσδιορίζει τον υγρό ορίζοντα ως ζωτικό χώρο, ως τον μόνο που μπορεί να παραχωρήσει κοινά με άλλους πολιτισμούς, άλλων χορών εξίσου πλευστών. Η μεσογειακή είναι η μόνη ταυτότητα που η πλευστότητα ανέχεται. Το μόνο κοινό που μπορεί να επιτρέψει. Πλέοντας στην ιστορία, μέσα σε μια θάλασσα αναταραχής και ευρήματος, σε μια έκταση ταξιδιού και σύγκρουσης.
«Ευχαρίστως θα αγκάλιαζα αυτή τη σημαία», ομολογεί Ιταλός φίλος από τη Νάπολη λίγο πριν από ένα ταξίδι στη Μασσαλία. Εκεί που η μυρωδιά του λιμανιού μάς φέρνει πιο κοντά απ' όσο μας χωρίζει μια γλώσσα που και οι δύο αγνοούμε. Το λάδι, το αλάτι, η γεύση της θάλασσας στο στρίμωγμα του πιάτου. Ολα συνηγορούν υπέρ ενός νόστου που δεν χρειάζεται να συντελεστεί. Γιατί η επιστροφή είναι πάντοτε εδώ. Σε αυτό το πλευστό παρόν της συμφωνίας και της ανταλλαγής.
Ανάμεσα σε έναν πλωτό βυθό και μια κακοτράχαλη επιφάνεια η πλευστότητα σε μαθαίνει. Σου διδάσκει πώς να επιπλέεις ανάμεσα σε γεγονότα και ναυάγια. Η κρίση δεν βιώθηκε αποκλειστικά ως οικονομική συρρίκνωση. Περισσότερο από οτιδήποτε ορίστηκε ως μια απόλυτη ρευστοποίηση παλαιών δεδομένων, αληθειών και βεβαιοτήτων. Ως ένα απόλυτο σημείο τήξης της πραγματικότητας όπως μάθαμε να την κοιτούμε και να την προσδοκούμε μέχρι τότε.
Η πλευστότητα ορίστηκε ως πράξη επιβίωσης σε έναν πλημμυρισμένο από αμφιβολία και απογοήτευση κόσμο. Ως έναν τρόπο να εφευρίσκεις σωσίβια σε ένα παρόν που ξεχειλίζει. Την αλληλεγγύη, την αυτοοργάνωση, την άνευ όρων προσφορά. Η πλευστότητα έγινε ένας τρόπος να διασχίζεις την απόσταση μέχρι τον άλλο.
Θάλασσα των διακοπών και θάλασσα των ναυαγίων, θάλασσα του ταξιδιού και θάλασσα των πνιγμένων. Η θάλασσα βιώνει όσο ελάχιστα σημεία τη ρευστότητα των νοημάτων, τη διαρκή νοηματοδότηση προς αντιθετικές κατευθύνσεις. Ελπίδα και καταδίκη, προσδοκία και αναγκαστικό όριο που πρέπει να υπερπηδήσεις προς έναν καλύτερο κόσμο, θάλασσα της βύθισης και θάλασσα της πλεύσης. Μέσα στον χρόνο, η πλευστότητα ορίζει το δικό της ταξίδι. Προσδιορίζει και προσδιορίζεται μονίμως από την αρχή. Μέσα της πλέουμε και εμείς. Σχεδίες φτιαγμένες από όλα τα ενδεχόμενα που κατέρρευσαν. Μέσα μας, πλέουν με τη σειρά τους τα αυριανά ενδεχόμενα. Σχεδίες και ναυάγια, ταξίδια και σωσίβια. Συμβίωση ή βυθός.
*Με αφορμή τη συμμετοχή στη συζήτηση για την Πλευστότητα στο πρότζεκτ «Πάμφιλος» των RAQS MEDIA COLLECTIVE, στο πλαίσιο του Fast Forward Festival της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας