Η τέχνη των ψευδαισθήσεων

Και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς... Αλήθεια, με αφορμή τη σημερινή μέρα, όλοι εμείς οι πραγματιστές πώς μπορούμε να εξηγήσουμε όλα αυτά που αναγράφονται στα θρησκευτικά βιβλία για την ύπαρξη και την οντότητα άυλου πνεύματος με μορφή πουλιού και ενίοτε ως πύρινης γλώσσας;

Από την άλλη πάλι ζήσαμε τις τελευταίες μέρες ανάμεσα σε καλικάντζαρους και τις ζαβολιές τους, που σήμερα επιτέλους τα μαζεύουν και πάνε καλιά τους.

Μην εφησυχάζουμε μέχρι του χρόνου πάλι, που θα ξανάρθουν.

Πόσοι από μας πιστεύουν στα ξωτικά;

Πόσοι από μας με ανοιχτά μάτια βλέπουμε παιχνιδίσματα του μυαλού;

Και όλοι μας πάντα θέλουμε να βάλουμε το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων και να εξηγήσουμε λογικά ακόμα και το πιο απλό κόλπο με τραπουλόχαρτα, αυτά τα κόλπα που επιδεικνύουν οι αγαπημένοι θείοι στους μικρούς μετά τα μεγάλα γιορτινά τραπέζια αυτών των ημερών.

Μικρές απρόσμενες ευτυχίες και ξαφνιάσματα μέσα σε παραστάσεις και φαντασμαγορικά τσίρκα.

Μάγοι, πνευματιστές, καλλιτέχνες και επιτυχημένα τεχνάσματα. Μυστικά, απόκρυφα και αποκαλύψεις. Μαγική ονειρική τέχνη μέσα από ψευδαισθήσεις.

Ο Αμερικανός Tony Oursler είναι μια σημαντική φυσιογνωμία στο πλαίσιο της εξέλιξης της video art.

Ηταν από εκείνους τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες που ξέφυγαν από τους περιορισμούς μιας οθόνης τηλεόρασης ως την κύρια συσκευή διαμόρφωσης και κατάφερε να λειτουργεί τα έργα του σε τρεις διαστάσεις έξω από το κουτί λήψης βίντεο.

Ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘80 με πολλαπλές προβολές, τη δεκαετία του ‘90 με ανδρείκελα έξω από την οθόνη, ενώ αρχίζει να γοητεύεται από την εξέλιξη της τεχνολογίας και κυρίως από τις νέες τεχνικές αναγνώρισης προσώπου.

Τα τελευταία χρόνια εστιάζει με τα έργα του στην τεχνολογική τάση που δημιουργεί μηχανές για να μετρήσουν ανθρώπινες εκφράσεις μέσα από τη σύγχρονη ψυχολογία και τη μιμητική τεχνολογία.

Το έργο του «Imponderable» (αβαρής, αστάθμητος), που παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη (ΜοΜΑ), προσφέρει μια εναλλακτική απεικόνιση του μοντερνισμού, που αποκαλύπτει τη διασταύρωση των τεχνολογικών εξελίξεων και των απόκρυφων φαινομένων στη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων.

Παρουσιάζεται σε ένα βιωματικό κινηματογραφικό περιβάλλον 5 διαστάσεων χρησιμοποιώντας μια σύγχρονη μορφή στο να «απεικονίζει» φαντάσματα (Pepper’s ghost) και μια σειρά από αισθητήρια και εφέ, για να δημιουργήσει μια καθηλωτική 90λεπτη μεγάλου μήκους διαδραστική ταινία εμπνευσμένη από το αρχείο του.

Η τέχνη του εφήμερου, όλα σχετικά με τη μαγεία και τι θεωρείται πραγματικά μαγικό.

Τα πνεύματα μέσα από φωτογραφίες, η σκηνή με τα μαγικά κόλπα, οι ψευδοεπιστήμες και τα χημικά εφέ, η τηλεκίνηση και ο μαγνητισμός και όλες οι εκδηλώσεις του παραφυσικού.

Συνυφαίνει ο καλλιτέχνης μια κοινωνική, πνευματική και εμπειρική ιστορία της εικονικής εικόνας, που συμπίπτει και με τη δική του οικογενειακή ιστορία.

Ο παππούς του Fulton Oursler, ένας πραγματικά πολυτάλαντος άνθρωπος με επιστημονικά τεχνάσματα και τεχνικές, εργαζόταν και έδινε παραστάσεις ως μάγος.

Κατά τη διάρκεια του 1920 και του 1930 έκανε την προσωπική του σταυροφορία, σε συνεργασία με τον Harry Houdini για να καταρρίψουν όλες εκείνες τις δεισιδαιμονίες της εποχής και ενήργησαν ενάντια στους πνευματιστές και τα μέντιουμ που ήταν δημοφιλή στην Αμερική.

Στην ταινία του παρουσιάζονται ένα μεγάλο καστ χαρακτήρων-πρωταγωνιστών.

Ο Sir Arthur Conan Doyle, ο Harry Houdini, η Mina «Margery» Crandon και τα μέλη της οικογένειάς Oursler πλαισιωμένοι από εξαιρετικούς μουσικούς και ερμηνευτές, όπως η μουσικός Kim Gordon, ο ηθοποιός και συγγραφέας Jim Fletcher, ο ειδικός στα media και video art Keith Sanborn και η συγγραφέας Constance DeJong.

Μια διάταξη φωτισμού φέρνει μπάλες φωτός να επιπλέουν μπροστά από την οθόνη προβολής και σ’ ολόκληρο το δωμάτιο, αλλά και η ίδια η οθόνη με προβολές σε στρώματα σου δίνει την ψευδαίσθηση του βάθους χωρίς να χρειάζεσαι ειδικά γυαλιά.

Είναι πραγματική απόλαυση ο γύρω χώρος ντυμένος με μυρωδιές που αναδεικνύουν, ντύνουν και συμβαδίζουν με την κάθε σκηνή, ενώ ψυχρά σαρώματα αέρα σε κάνουν να γεμίζεις ρίγη κάθε φορά που προβάλλει πλησιάζοντας σε μια ανεξήγητη αέρινη μορφή.

Ενα πραγματικό σφυροκόπημα σε όλες τις αισθήσεις μια «5-D» εμπειρία επικεντρωμένη στον μυστικισμό, την ψυχεδέλεια, τον λαϊκό πολιτισμό και την ιστορία των μέσων ενημέρωσης, η δημιουργία του Tony Oursler χρησιμοποιεί το μακάβριο χιούμορ και τον θεατρικό σουρεαλισμό για να προβληματιστούμε σχετικά με την παράλογη σχέση μεταξύ των συστημάτων επιβολής πίστης και την αυθεντικότητα των εικόνων.