Ηχηρή, καλοδεχούμενη αν και καθυστερημένη η παραγγελία που έδωσε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη στις Εισαγγελίες Βόλου, Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων με αντικείμενο τη διερεύνηση του αν πραγματοποιήθηκαν τα έργα που είχαν εξαγγελθεί και αναληφθεί και πώς αξιοποιήθηκαν τα κονδύλια που δόθηκαν μετά την καταστροφή που έγινε το 2020 με τον «Ιανό». Στην «Εφ.Συν.» εγκαίρως εκφράσαμε την απορία μας για την πολυήμερη απουσία της Δικαιοσύνης από τον τόπο της καταστροφής («Πού είναι η Δικαιοσύνη όταν ολόκληρη η χώρα καίγεται και πνίγεται;», «Εφ.Συν.» 9.9.2023).
Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, αφού εισαγωγικά αναφέρεται στις «βιβλικές» καταστροφές, στην απώλεια ζωών και στις ανυπολόγιστες επιπτώσεις σε κάθε τομέα (οικονομία, περιβάλλον κ.λπ.) «και ανεξαρτήτως της όποιας σχέσης του καιρικού αυτού φαινομένου με την κλιματική αλλαγή, που ωστόσο είναι πλέον από καιρό γνωστή σε όλους μας, παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες προς διακρίβωση τυχόν αυτεπαγγέλτως διωκομένων αξιοποίνων πράξεων, όπως της πλημμύρας (με ενδεχόμενο δόλο ή από αμέλεια), της ανθρωποκτονίας από αμέλεια διά παραλείψεως κατά συρροή, της παράβασης καθήκοντος, της απιστίας, της έκθεσης κ.λπ.».
Αξίζει εδώ να θυμίσουμε ότι ακόμα αναζητείται δικαιοσύνη για τις καταστροφές και την απώλεια τεσσάρων ανθρώπων στην Καρδίτσα το 2020 με τον «Ιανό». «Νίκος Χαρδαλιάς, Βασίλης Παπαγεωργίου, Κωνσταντίνος Αγοραστός, Θεοφάνης Στάθης και ο τότε διοικητής της ΕΛ.ΑΣ. Καρδίτσας μπαίνουν στο κάδρο των ενόχων, από τον ειδικό πραγματογνώμονα Ανδριανό Γκουρμπάτση που διαπιστώνει στο πόρισμά του ότι υπήρξαν σοβαρά λάθη και παραλείψεις και ως εκ τούτου εγκληματική αμέλεια των εμπλεκόμενων κατά τον νόμο φορέων», έγραφαν τα τοπικά ΜΜΕ της Καρδίτσας, κάνοντας λόγο για σκόπιμες καθυστερήσεις με πολιτική αφετηρία.
11 ερωτήματα ζητούν απαντήσεις
Στο μικροσκόπιο Τοπική Αυτοδιοίκηση και εργολάβοι
① Ποια ακριβώς μέτρα έλαβαν οι περιφερειάρχης Θεσσαλίας, αρμόδιοι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες Μαγνησίας, Καρδίτσας, Τρικάλων και Λάρισας, θεματικός αντιπεριφερειάρχης Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, δήμαρχος Βόλου και αρμόδιοι αντιδήμαρχοι, δήμαρχος Καρδίτσας και αρμόδιοι αντιδήμαρχοι, μετά την κακοκαιρία «Ιανός» το 2020, σε επίπεδο πρόληψης, ήτοι εκτέλεσης αντιπλημμυρικών έργων, αλλά και μετά την ακριβή πρόβλεψη της έκτασης του φαινομένου «Daniel» από την ΕΜΥ, προκειμένου να αποφευχθούν ή τουλάχιστον να μειωθούν οι επιπτώσεις του και, κυρίως, να προστατευθούν οι ζωές των συμπολιτών τους. Πριν δηλαδή από το φαινόμενο, αλλά και κατά τη διάρκεια του φαινομένου, σε επίπεδο συντονισμού των αρμόδιων για την πολιτική προστασία υπηρεσιών τους.
② Ποιο το ακριβές ύψος των διατεθέντων για αντιπλημμυρικά έργα ποσών από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τους Δήμους Βόλου και Καρδίτσας την τριετία 2020-2023, καθώς και τα διατεθέντα για άλλους σκοπούς ποσά, όπως π.χ. για έργα οδοποιίας και αθλητισμού ή για επικοινωνία.
③ Ποια αντιπλημμυρικά έργα έγιναν από τη συγκεκριμένη περιφέρεια και τους δήμους την τριετία 2020-2023.
④ Αν η κατασκευή τους ήταν σύμφωνη με τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης, όπως για παράδειγμα η γέφυρα του χειμάρρου Ξηριά στον Αλμυρό, η οποία ανακατασκευάστηκε την άνοιξη του 2023, για να καταρρεύσει τελικά σήμερα ένα τμήμα της, ελέγχοντας πλέον των άλλων υπευθύνων και τους αναδόχους (!) των συγκεκριμένων έργων.
⑤ Αν τα έργα που έγιναν μετά τον «Ιανό» ήταν ενταγμένα σε μια συνολική μελέτη που να συνδέει τα επιμέρους έργα προς τον σκοπό της ολικής αντιμετώπισης του προβλήματος των πλημμυρών, ή αποσπασματικά, μικρής κλίμακας και χωρίς έλεγχο.
⑥ Αν αληθεύουν οι καταγγελίες ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας ή ο Δήμος Καρδίτσας (ή από κοινού) προχώρησαν σε παρέμβαση στο φράγμα του ποταμού Καράμπαλη ή οπουδήποτε αλλού, προκειμένου να προστατεύσουν από την πλημμύρα τον Δήμο Καρδίτσας, αν και γνώριζαν ότι με τον τρόπο αυτό θα πλημμυρίσουν τα χωριά της περιοχής, τα οποία και δεν έσπευσαν προηγουμένως να εκκενώσουν, ή ότι σκόπιμα και προκειμένου να μην πλημμυρίσει η πόλη δεν ενισχύθηκαν τα αναχώματα στο πιο πάνω ποτάμι μέσα στον κάμπο, ενώ ενισχύθηκαν τα αναχώματα προς την πλευρά της πόλης της Καρδίτσας, με αποτέλεσμα το ποτάμι να υπερχειλίσει εκεί και να ξεχυθούν τεράστιοι όγκοι νερού, οι οποίοι και πλημμύρισαν τα χωριά του κάμπου.
⑦ Αν λειτουργούσαν στην πόλη του Βόλου το αντλιοστάσιο του Παλιού Λιμεναρχείου και οι δεξαμενές συλλογής και εκτόνωσης των όμβριων υδάτων στη Νεάπολη.
⑧ Για ποιο λόγο δεν κατασκευάστηκε κάποιο ειδικό υδραυλικό έργο, στη γέφυρα του ΟΣΕ της οδού Παπαδιαμάντη, στον χείμαρρο του Κραυσίδωνα, στην πόλη του Βόλου, και αν εξαιτίας της παράλειψης αυτής υπερχείλισε ο Κραυσίδωνας, με αποτέλεσμα την καταστροφή υποδομών και περιουσιών.
⑨ Για ποιους λόγους καθυστερεί η ολοκλήρωση του έργου του φράγματος του Ενιπέα στα Φάρσαλα με αποτέλεσμα τρία χρόνια μετά τον «Ιανό», όταν και είχε επικαιροποιηθεί η επισήμανση της κρισιμότητάς του, να βρίσκεται στη δεύτερη φάση δημοπράτησης της μελέτης.
⑩ Αν από τη χρηματοδότηση περίπου 12.500.000 ευρώ που έλαβε ο Δήμος Καρδίτσας για αποκατάσταση ζημιών και αντιπλημμυρικά έργα μετά τον «Ιανό», το 60% διατέθηκε για έργα «βιτρίνας» και «αλλότριους σκοπούς».
⑪ Αν οι ερευνώμενοι προχώρησαν στην κατασκευή έργων βιτρίνας και όχι αποκατάστασης των ζημιών του «Ιανού», σε έργα ασφαλτόστρωσης σε περιοχές που δεν είχαν πληγεί και σε εργολαβίες με τόσο υψηλές εκπτώσεις που εξ αρχής προκαλούσαν αμφιβολίες για την ποιότητα και την επάρκεια των έργων, ερευνώντας στην περίπτωση αυτή και τους αναδόχους των σχετικών έργων.
Ψάχνονται ποιος έδωσε την εντολή να παρέμβει στο φράγμα του Καλέντζη
Τη στιγμή που η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητά -μεταξύ άλλων- να διερευνηθεί εάν έγινε παρέμβαση σε κάποιο φράγμα (πέρα από αυτό του ποταμού Καράμπαλη) και με ποια σκοπιμότητα, τηλεοπτικό ρεπορτάζ (Alpha) περιλαμβάνει τη μαρτυρία χωματουργού που δηλώνει ότι έλαβε εντολή να παρέμβει με το σκαπτικό του μηχάνημα στο ανάχωμα του ποταμού Καλέντζη, κίνηση που -σύμφωνα με καταγγελίες πληγέντων- οδήγησε στο να πλημμυρίσουν περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο, όπως ο Παλαμάς.
«Ναι, μου δόθηκε η εντολή να κάνω παρέμβαση», ανέφερε ο χωματουργός σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, προσθέτοντας ότι στο ανάχωμα «έγινε μια ελεγχόμενη τομή». Από ποιον του δόθηκε η εντολή; «Από εκεί που είμαι μισθωμένος», απάντησε, αναφέροντας στη συνέχεια ότι το όχημά του είχε μισθωθεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Από την πλευρά του ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας, Κ. Νούσιος, μιλώντας στην ίδια εκπομπή, απάντησε ότι «ουδέποτε έδωσα εντολή για να ανοιχτεί το ανάχωμα στον ποταμό Καλέντζη. Ουδέποτε. Εμένα μου ζήτησαν απλά ένα μηχάνημα», προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει ποιος πιθανόν έδωσε την εντολή (απορρίπτοντας, παράλληλα, το ενδεχόμενο να έχει λάβει σχετική πρωτοβουλία ο χωματουργός).
Η εισαγγελική έρευνα θέτει στο «μικροσκόπιό» της καταγγελίες για το εάν η Περιφέρεια Θεσσαλίας ή ο Δήμος Καρδίτσας (ή από κοινού) προχώρησαν σε παρεμβάσεις σε φράγματα, προκειμένου να σωθεί από την πλημμύρα η πόλη της Καρδίτσας, αν και γνώριζαν ότι με την κίνηση αυτή θα πλημμυρίσουν διπλανά χωριά. Σε ρεπορτάζ στην «Καθημερινή της Κυριακής» καταγράφεται σπάσιμο φράγματος από μηχανήματα στο σημείο όπου σμίγουν οι ποταμοί Καράμπαλης και Γάβρας, έξω από την πόλη της Καρδίτσας. Μάλιστα, το ρεπορτάζ αναφέρεται στη δήλωση του υπουργού Πολιτικής Προστασίας ότι «καμία παρέμβαση του κεντρικού κρατικού μηχανισμού δεν έγινε σε οποιοδήποτε φράγμα στην περιοχή», σχολιάζοντας ότι με την παραπάνω διατύπωση ο Β. Κικίλιας «άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η εντολή για την παρέμβαση να είχε δοθεί τοπικά και όχι “κεντρικά”».
❗ Είναι προφανές ότι η εντολή σε πρώτη φάση δεν αφορά τους πολιτικούς προϊσταμένους και τους υπουργούς, που οφείλουν να διαπιστώνουν αν μετά τις εξαγγελίες τους τα έργα προχωρούν και εκτελούνται κανονικά από τους αναδόχους, τις περιφέρειες και τους δήμους. Δεδομένου όμως ότι θα ερευνηθούν και οι τυχόν ευθύνες των αντιπεριφερειαρχών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, είναι τουλάχιστον αυτονόητο ότι θα προκύψουν ερωτήματα και για τους πολιτικούς προϊσταμένους και ίσως χρειαστεί να διαβιβαστούν δικογραφίες αμελλητί στη Βουλή για το σύνολο των χειρισμών πριν και μετά την καταστροφή.
Εξάλλου, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, βρισκόμενος στην Καρδίτσα μετά τον «Ιανό» (2020), δήλωνε: «Θα ξαναφτιάξουμε τις υποδομές καλύτερα από ό,τι ήταν και θα βρούμε και την ευκαιρία να σχεδιάσουμε -όπως δρομολογεί ήδη το υπουργείο- να υπάρχουν πόροι για την ενίσχυση των αντιπλημμυρικών έργων ώστε να μην ξαναζήσουμε ποτέ μια τέτοια καταστροφή» (news247, «Θεσσαλία: Ετσι πνίγηκε ο κάμπος - Τι έγινε με τα φράγματα και το 112»).
Πόσες ακόμα φορές και με πόσες απευθείας αναθέσεις στις «δικές» μας εταιρείες θα οδυρόμαστε για τις καταστροφικές συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων;
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας