Τροπολογία για τους απλήρωτους δικηγόρους της νομικής βοήθειας

Η μακρά αποχή των δικηγόρων νομικής βοήθειας, δηλαδή όσων διορίζονται για να εκπροσωπούν πολίτες που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν δικηγόρους, άσκησε σημαντική πίεση στην κυβέρνηση και σε τροπολογία του υπουργείου Δικαιοσύνης που ψηφίστηκε πρόσφατα, προβλέπεται η δυνατότητα καταβολής του 80% των ποσών αμοιβής των περίπου 43.000 ειδικών γραμματίων που εκκρεμούν για τα έτη 2019, 2020, 2021 και 2022. Το συνολικό ποσό ξεπερνάει τα 280 εκατ. ευρώ. 

Η πληρωμή του 80% των οφειλομένων θα γίνει ως εξής: Οι δικαιούχοι θα υποβάλουν υπεύθυνες δηλώσεις στην Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων ότι πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις για την είσπραξη των σχετικών αποζημιώσεων. Η Ολομέλεια θα υποβάλει πίνακα δικαιούχων και οφειλόμενων αποζημιώσεων, με τις υπεύθυνες δηλώσεις των δικαιούχων ανά Δικηγορικό Σύλλογο, στο Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑΧΔΙΚ). Το ΤΑΧΔΙΚ θα προχωρήσει σε έκδοση χρηματικών ενταλμάτων ανά Δικηγορικό Σύλλογο για την πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών των δικαιούχων εντός δύο μηνών από τη διαβίβαση των υπεύθυνων δηλώσεων σε αυτό. Τα ποσά αυτά είναι ακατάσχετα, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα πιστωτικά ιδρύματα ή τρίτους. Το υπόλοιπο 20% των ποσών αμοιβής η τροπολογία ορίζει ότι θα εκκαθαριστεί και θα καταβληθεί με τη συνήθη διαδικασία. 

Είναι αυτή η τροπολογία η λύση που ανέμεναν οι δικηγόροι; Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο αντιπρόεδρος του ΔΣΑ, Αλέξανδρος Μαντζούτσος, «πρόκειται για σημαντική νίκη του δικηγορικού σώματος και δικαίωση της εκ μέρους μας ανάδειξης του θέματος και των συνακόλουθων αποφάσεων της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, αλλά και όλων των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας για πανελλαδική αποχή των δικηγόρων από τις σχετικές υποθέσεις, που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Παρ' όλα αυτά, όπως διδαχθήκαμε από τον αρχαίο ρήτορα Δημοσθένη και μας θύμισε κατ’ επανάληψη η κυβέρνηση τον τελευταίο ενάμιση χρόνο με αναφορά στο επίμαχο θέμα, "ἐπειδὰν γάρ τι δόξῃ καὶ ψηφισθῇ, τότ᾽ ἴσον τοῦ πραχθῆναι ἀπέχει ὅσονπερ πρὶν δόξαι", δηλαδή "όταν κάτι θεωρηθεί σωστό και ψηφιστεί, ακόμα και τότε απέχει τόσο από το να γίνει πράξη όσο και πριν αποφασιστεί"». 

Ο κ. Μαντζούτσος θυμίζει ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν ψηφιστεί άλλες τρεις τροπολογίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος (μερική προκαταβολή των αποζημιώσεων, εκκαθάριση των αποζημιώσεων από υπαλλήλους Δικηγορικών Συλλόγων ή δικηγόρους, απόσπαση υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών στο ΤΑΧΔΙΚ), αλλά καμία από αυτές δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. «Και ναι μεν είθισται στην ελληνική πραγματικότητα να ψηφίζονται νόμοι που δεν εφαρμόζονται, όμως είναι πρωτοφανές ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα να τροποποιείται διαδοχικά ο ίδιος νόμος τέσσερις φορές (!) και κάθε φορά να ψηφίζεται για το ίδιο θέμα μία νέα διάταξη μέσα σε λίγους μήνες επειδή δεν εφαρμόζεται η προηγούμενη! Είναι άραγε αυτό κράτος δικαίου; Είναι αυτός ο ενδεδειγμένος τρόπος να λειτουργούν η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή Δημοκρατία; Και ποιος μας εγγυάται ότι θα εφαρμοστεί αυτή η νέα τροπολογία, τη στιγμή που οι προηγούμενες τρεις δεν εφαρμόστηκαν; Αναμένουμε λοιπόν να δούμε, επιτέλους, την εφαρμογή της στην πράξη». 

Για τον αντιπρόεδρο του ΔΣΑ «η τροπολογία αυτή είναι εγγενώς προβληματική επειδή δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το πώς θα καταστεί εφικτή η εκκαθάριση ως προς το υπόλοιπο 20%. Με απλά λόγια, το πρόβλημα της εκκαθάρισης των φακέλων σε διοικητικό επίπεδο παραμένει ανεπίλυτο στο ακέραιο, καθώς είτε πρόκειται για το 100% είτε για το 20% είτε για το 1% του ποσού, η διαδικασία εκκαθάρισης που πρέπει να ακολουθηθεί είναι ακριβώς η ίδια. Το πρόβλημα θα λυνόταν, έστω προσωρινά για τα τέσσερα προηγούμενα έτη, αν είχαμε εισακουστεί και η κυβέρνηση κατέβαλλε, με τη διαδικασία που προβλέπει η ανωτέρω τροπολογία, το 100% των οφειλόμενων ποσών (αντί του 80%), ώστε το ΤΑΧΔΙΚ να απαλλαγεί από το βάρος της εκκαθάρισης αυτών των 43.000 φακέλων. Γι’ αυτό φρονώ ότι ως δικηγορικό σώμα πρέπει να συνεχίσουμε και θα συνεχίσουμε να πιέζουμε για τη στελέχωση του ΤΑΧΔΙΚ, όπως προβλέπει ο νόμος, διότι σε αντίθετη περίπτωση, όχι μόνο δεν θα μπορέσουν εκ των πραγμάτων να εκκαθαριστούν οι φάκελοι των τελευταίων τεσσάρων ετών, αλλά επιπλέον θα συσσωρευτούν τόσοι κι άλλοι τόσοι φάκελοι μέσα στα επόμενα έτη».