Οταν τα σκάνδαλα γίνονται... σίριαλ

Τα σκάνδαλα διαφθοράς και διασπάθισης δημοσίου χρήματος και ειδικότερα η εκδίκαση αυτών των υποθέσεων έχουν «παραδοσιακά» ταυτιστεί με τις μεγάλης χρονικής διάρκειας σαπουνόπερες που παίζονται στην τηλεόραση. Με κορυφαίο παράδειγμα τα μαύρα ταμεία της Siemens (130.000.000 μάρκα δόθηκαν σε μίζες), υπόθεση που ξεπέρασε σε διάρκεια ακόμα και την οικογένεια Δράκου στη «Λάμψη» του Νίκου Φώσκολου.

Αποτέλεσμα, στις περισσότερες υποθέσεις, μετά τις διαρκείς αναβολές και τα εμπόδια, να υπάρχει ακόμα και παραγραφή, οι υποθέσεις να ξεθωριάζουν στον χρόνο και εξαιρετικά σπάνια να τιμωρούνται ένας ή δύο ένοχοι, που κατά κανόνα δεν αποτελούν και τους αρχικούς «εγκεφάλους» των οικονομικών εγκλημάτων. Μεγάλες υποθέσεις που επηρέασαν ακόμα και εκλογικές αναμετρήσεις κατέληξαν χρόνια αργότερα σε πολιτικοδικαστικές «φούσκες».

Ειδικά όταν οι φερόμενοι ως δράστες σκανδάλων είναι αυτοπροσώπως ή έστω βρίσκονται «μεσοτοιχία» με την εκάστοτε κυβέρνηση, η Δικαιοσύνη είναι συχνότατα εξαιρετικά διστακτική στο να προχωρήσει στην εκδίκαση.

Ενώ λοιπόν -μετά τις κατά καιρούς αποκαλύψεις και τα πρωτοσέλιδα- σχηματίζονται δικογραφίες χιλιάδων σελίδων για αξιωματούχους και εξωτερικούς «συνεργάτες» που έβαλαν το χέρι στο δημόσιο μέλι, στη συνέχεια οι υποθέσεις αναλαμβάνονται από τα μεγάλα δικηγορικά γραφεία, πολιτικοί οργανώνουν τις αντεπιθέσεις περί σκευωρίας και, τέλος, η Δικαιοσύνη εμφανίζεται εξαιρετικά ράθυμη στη σύνταξη παραπεμπτικών βουλευμάτων και ακόμα πιο ράθυμη στην εισαγωγή τους στα ακροατήρια. Επί επιτελικού κράτους δε, φτάσαμε στο σημείο να δικάζονται αντί για τους όποιους ενόχους οι εισαγγελείς που θέλησαν να διαλευκάνουν το μεγάλο σκάνδαλο της Novartis.

Πέρα από την υπόθεση της Siemens (2008), που παρά τις εξεταστικές επιτροπές, τις ογκώδεις δικογραφίες και τα πορίσματα κατέληξε πρόσφατα στην πλήρη αθώωση των πάντων, στις υποθέσεις και στις δίκες που σχεδόν κακοφόρμισαν μέχρι να ολοκληρωθούν, κατά κανόνα με κραυγαλέες αθωώσεις, ενδεικτικά συγκαταλέγονται:

● Τα σκάνδαλα που αρχικά αποκαλύφθηκαν στο εξωτερικό και στη συνέχεια προέκυψαν τα ελληνικά «πλοκάμια» με τις τεράστιες μίζες στα εξοπλιστικά (φρεγάτες και υποβρύχια) κατέληξαν πολλά χρόνια μετά στους εξής δύο: τον Ακη Τσοχατζόπουλο και τον Γιάννη Σμπώκο! Ολοι οι υπόλοιποι αξιωματούχοι και επικεφαλής εταιρειών αθωώθηκαν.

● Η υπόθεση της ΜΚΟ (2002-2004) που έλαβε εκατομμύρια για... αποναρκοθέτηση κατέληξε το 2018 με αθώωση όλων των αξιωματούχων και καταδίκη με αναστολή μόνο των υπευθύνων της ΜΚΟ.

● Το σκάνδαλο της φούσκας του Χρηματιστηρίου το 1999, όπου χάθηκαν οι περιουσίες χιλιάδων οικογενειών και υπήρχαν σαφείς ενδείξεις για εκμετάλλευση εσωτερικών πληροφοριών και για χειραγώγηση μετοχών, οδήγησε σε δικαστική έρευνα. Ηταν μάλιστα η αφορμή της αποκάλυψης του παραδικαστικού κυκλώματος. Το 2009 παραπέμφθηκαν σε δίκη πάνω από 40 κατηγορούμενοι και αθωώθηκαν όλοι το 2013. Ασκησε αναίρεση η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, ξεκίνησε νέα δίκη το 2017 και τελικά με πλειοψηφία 2-1 όλοι απαλλάχτηκαν το 2018.

● Το Βατοπέδι μπορεί να κατέληξε στην αθώωση «ελλείψει δόλου» όλων των αξιωματούχων και των επικεφαλής της μονής για τις ανταλλαγές μεταξύ αυτής και του Δημοσίου, αλλά τουλάχιστον οι επίμαχες εκτάσεις στη λίμνη Βιστωνίδα επέστρεψαν στο Δημόσιο.

● Το σκάνδαλο με τα δομημένα ομόλογα που στοίχισε τις περιουσίες των ασφαλιστικών ταμείων (2005-2007) οδήγησε στο πόρισμα Ζορμπά, που όμως κρίθηκε αρχικά μη σύννομο από τον τότε εισαγγελέα Αρείου Πάγου Γ. Σανιδά. Τελικά η δίκη σε δεύτερο βαθμό ολοκληρώθηκε το 2018 και απαλλάχτηκαν όλοι οι κατηγορούμενοι πλην 2 στελεχών της χρηματιστηριακής εταιρείας «Ακρόπολις».

● Το σκάνδαλο στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (2008) μετά την αποκάλυψή του οδήγησε τελικά το 2020 στην αθώωση όλων των κατηγορουμένων.

● Οι περίφημες λίστες Λαγκάρντ και Μπόργιανς με τα στικάκια των χιλιάδων καταθέσεων στην Ελβετία, για τις οποίες προαναγγέλθηκαν διώξεις το 2013 (περί καταχραστών του Δημοσίου, φοροδιαφυγή, ξέπλυμα βρόμικου χρήματος κ.λπ.), στη συνέχεια ξεχάστηκαν στο... συρτάρι και τελικά μόνο ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπακωνσταντίνου καταδικάστηκε με αναστολή για αλλοίωση ονομάτων στη λίστα Λαγκάντ. Ολα τα υπόλοιπα παραγράφηκαν.

Τέλος, οι «γαλάζιοι» κουμπάροι, το σκάνδαλο με τα εμβόλια της γρίπης και τα αντιιικά φάρμακα, τα θαλασσοδάνεια ΜΜΕ και κομμάτων που έληξαν με την παροχή ασυλίας στους τραπεζίτες, «ευγενική προσφορά» της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η υπόθεση Βγενόπουλου-Κύπρου, το ΚΕΕΛΠΝΟ που πασχίζει ακόμα να φτάσει στη Δικαιοσύνη και δεκάδες άλλα μικρότερης πολιτικής εμβέλειας σκάνδαλα προσμένουν με τη σειρά τους τη λήθη.