«Ζητάμε λύση των προβλημάτων, όχι εξαγγελίες»

Για περίπου πέντε χρόνια ο Γιώργος Ντερζής εκπροσώπησε τον κλάδο των δικαστικών υπαλλήλων στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Κατά κοινή ομολογία, η συμμετοχή του στην έδρα βοήθησε να υπάρχει ισορροπία προς κάθε πλευρά, ενώ δεν πιάστηκε ποτέ «αδιάβαστος», όταν χρειάστηκε οι δικαστές να ανατρέξουν στα πρακτικά του. Δεν ήταν η πρώτη μεγάλη δίκη που αναλάμβανε από τη θέση του γραμματέα.

Hταν στην έδρα που δίκασε το μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο της ΕΤΒΑ, το σκάνδαλο με τα εξοπλιστικά που είχε στο εδώλιο τον πρώην επικεφαλής της Διεύθυνσης Εξοπλισμών του ΥΠΕΘΑ, Γιάννη Σμπώκο, τους Πυρήνες της Φωτιάς, τη δολοφονία του φίλαθλου του Παναθηναΐκού Μιχάλη Φιλόπουλου και άλλες πολύκροτες υποθέσεις.

Από τον περασμένο Ιανουάριο εξελέγη στην προεδρία του Συλλόγου Δικαστικών Υπαλλήλων Αττικής. Αύριο πραγματοποιείται ακόμη μια στάση εργασίας (9-11 π.μ.) για τα αιτήματα του κλάδου και ο Γιώργος Ντερζής μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τους λόγους που αναγκάζονται να προβαίνουν σε στάσεις εργασίας. Απαντάει, επίσης, για τις καθυστερήσεις στην απονομή Δικαιοσύνης, τις εξαγγελίες του υπουργού Κώστα Τσιάρα, τη μέθοδο της αποηχογράφησης των πρακτικών και παραθέτει αριθμούς, τους οποίους χαρακτηρίζει «αμείλικτους».

● Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για τις καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί να βλέπουν την πόρτα της εξόδου από το δικαστικό σώμα. Πολύς λόγος γίνεται επίσης για τις αναβολές που δίνονται και εμποδίζουν την επιτάχυνση της δικαιοσύνης. Τελικά τι φταίει περισσότερο;

Η καθυστέρηση στη Δικαιοσύνη είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και ασφαλώς δεν μπορεί να πει κανείς ότι φταίνε μόνο οι πολλαπλές αναβολές που ζητούν οι αντίδικοι. Βασικό ζήτημα είναι τα πολλά στάδια που επιτρέπει ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας μέχρι την εισαγωγή στο ακροατήριο, που ναι μεν παρέχουν ασφάλεια δικαίου, πλην όμως αποτελούν χρονοβόρα διαδικασία. Ενα άλλο μεγάλο ζήτημα είναι η ψηφιακή δικογραφία η οποία δεν έχει εφαρμοστεί στο σύνολο της πορείας της υπόθεσης, καθώς και η μη ηλεκτρονική διακίνηση και υπογραφή των εγγράφων.

Ακόμη ένα θέμα αποτελεί η μη διαλειτουργικότητα των δικαστηρίων και εισαγγελιών με άλλες δημόσιες υπηρεσίες, όπως οι αστυνομικές αρχές και το taxisnet. Η χώρα μας είναι η τελευταία χώρα στην Ε.Ε. στη δυνατότητα online πρόσβασης στις δικαστικές αποφάσεις. Οι αναβολές σε ρητές δικασίμους έχουν αποτέλεσμα τη συσσώρευση υποθέσεων σε ένα πινάκιο που ξαφνικά, αντί για 10-12, γεμίζει με 20-25 υποθέσεις όπου πρακτικά δεν μπορεί να εκδικαστούν όλες. Παράλληλα είναι και ο τεράστιος φόρτος εργασίας των δικαστικών υπαλλήλων, που αναπόφευκτα οδηγεί στην καθυστέρηση της ολοκλήρωσης μιας απόφασης.

● Πού οφείλεται ότι ο κλάδος σας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δουλειάς;

Ας μιλήσουμε με αριθμούς, που είναι αμείλικτοι. Οι οργανικές θέσεις των δικαστικών υπαλλήλων είναι περίπου 8.800, αλλά υπηρετούν 6.000. Υπάρχουν δηλαδή 2.800 οργανικά κενά ή, αλλιώς, είναι ακάλυπτο το 31% των θέσεων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το Εφετείο Αθηνών με 130 υπηρετούντες σε σύνολο 220 θέσεων, το Πρωτοδικείο Αθηνών με 250 κενές θέσεις και το Ειρηνοδικείο Αθηνών με 40 κενές θέσεις επί συνόλου 168. Την ίδια στιγμή, διαγωνισμοί πρόσληψης του ΑΣΕΠ, που ξεκίνησαν το 2017, δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί, γιατί οι διοριζόμενοι δεν αποδέχονται τις θέσεις, παρά τις επανειλημμένες αναπληρώσεις διοριστέων που πραγματοποιεί το ΑΣΕΠ. Διαγωνισμός ΑΣΕΠ για τον κλάδο μας έχει να γίνει από το 2018 και, όπως καταλαβαίνετε, πολλοί άνθρωποι στο μεταξύ βρήκαν αλλού δουλειά ή παραιτούνται επειδή δεν επιθυμούν να εργαστούν με χαμηλές απολαβές σε δύσκολες συνθήκες.

Ετσι ο πίνακας του 2018 παραμένει ανοιχτός, χωρίς κανένα αντίκρισμα. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ανάγκη προσλήψεων είναι επιτακτική, πόσω μάλλον όταν το τετράμηνο Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2021 είχαμε 440 συνταξιοδοτήσεις δικαστικών υπαλλήλων. Απέναντι σε αυτούς τους αριθμούς το υπουργείο δεν μπορεί να εξαγγέλλει 250 προσλήψεις για το 2022· είναι σταγόνα στον ωκεανό και ακόμα δεν έχει βγει η προκήρυξη.

● Τι αντίκρισμα έχει αυτή η υποστελέχωση στο έργο των δικαστών;

Τεράστιο και αυτό το αντίκρισμα και φαίνεται από ακόμη έναν δείκτη: οι υπηρετούντες δικαστικοί λειτουργοί είναι περίπου 4.500, ενώ οι δικαστικοί υπάλληλοι είναι περίπου 6.000. Ετσι, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση αντιστοιχούν 3,5 δικαστικοί υπάλληλοι σε έναν δικαστή, στην Ελλάδα η αναλογία είναι 1,34 προς έναν, που σημαίνει ότι και οι δικαστές δεν μπορούν να δουλέψουν όπως πρέπει και πολύ περισσότερο εμείς.

● Και φτάνει η Ελλάδα να κατηγορείται ότι είναι στα όρια της αρνησιδικίας...

Προφανώς αυτοί είναι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Αλλωστε, τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας μας κατέχουν την τρίτη θέση σε εκκρεμείς υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Η δουλειά μας δυσχεραίνεται από την έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής. Υπολογιστές, σκάνερ, φωτοτυπικά είναι τόσο πεπαλαιωμένα που καθίστανται σε αχρησία. Το πρόγραμμα μέσω του οποίου εκδίδονται πιστοποιητικά «σέρνεται» και χρειάζεται συντήρηση. Τα υπόλοιπα προγράμματα που χρησιμοποιούμε χρειάζονται αναβάθμιση για να αξιοποιηθούν πλήρως.

Τα δικαστικά κτίρια στις περισσότερες περιοχές της χώρας δεν πληρούν ούτε τις στοιχειώδεις συνθήκες αξιοπρεπούς λειτουργίας, δεν παρέχουν ασφάλεια έναντι των καιρικών φαινομένων, ούτε προσφέρουν στοιχειώδεις ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης βοήθειας για εργαζόμενους και συναλλασσόμενους. Πολύ συχνά ακούγεται από τα μεγάφωνα «αν υπάρχει γιατρός να πάει στην τάδε αίθουσα». Τώρα το καλοκαίρι προστίθενται οι υψηλές θερμοκρασίες, που κάνουν τις συνθήκες εργασίας μας ακόμη πιο δύσκολες. Στο Εφετείο Αθηνών, όπως και στο Διοικητικό Πρωτοδικείο και Εφετείο, δεν λειτουργεί ο κλιματισμός και δεν ανοίγουν τα παράθυρα. Μιλάμε για σύγχρονα κτίρια, τα οποία θα εξυπηρετούν ανάγκες για τουλάχιστον τα επόμενα εβδομήντα χρόνια. Για τη δική μας ασφάλεια όπως και των εισερχομένων πήραμε την απόφαση να κατεβαίνουμε από την έδρα μετά τις 12 το μεσημέρι όταν η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 35 βαθμούς και να λειτουργούμε με προσωπικό ασφαλείας.

● Ποια η γνώμη σας σχετικά με τη μεταφορά των δικαστηρίων της Ευελπίδων σε νέο κτίριο πίσω από το Εφετείο;

Από την εξαγγελία μέχρι την υλοποίηση θα μεσολαβήσουν κάποια χρόνια, στα οποία εμείς θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε με ρυθμούς γαλέρας, όταν μάλιστα οι αποδοχές μας μένουν καθηλωμένες από τις μειώσεις κατά 35% από την πρώτη εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών που άρχισαν το 2011 και ουδέποτε μέχρι σήμερα αποκαταστάθηκε, έστω και κατ’ ελάχιστο, αυτή η μείωση.

Αντίθετα, μένουν απλήρωτες χιλιάδες ώρες υπερωριών των δικαστικών υπαλλήλων, ενώ ούτε το διαχρονικό και δίκαιο αίτημά μας, ευθέως συνδεδεμένο με την ιδιαιτερότητα του κλάδου (άρθρο 92 του Συντάγματος), για επαναφορά του επιδόματος ειδικών συνθηκών, που και αυτό το παρέσυρε η «λαίλαπα των Μνημονίων», έγινε ποτέ δεκτό ως ένα μέτρο ανακούφισης των πολύ χαμηλών αποδοχών μας.

● Η απομαγνητοφώνηση των πρακτικών ελάφρυνε τη δουλειά σας;

Ασφαλώς, είναι μεγάλη κατάκτηση, αλλά δεν είναι παντού και δεν μας γλίτωσαν από την εντατικοποίηση της εργασίας μας. Αν υπολογίσουμε την εξίσωση «λιγότεροι υπάλληλοι, περισσότερες έδρες», είμαστε στον ίδιο παρονομαστή. Να σας θυμίσω, βέβαια, ότι στη δίκη της Χρυσής Αυγής δεν υπήρχαν ακόμα φωνητικά πρακτικά.

● Τι σας έμεινε από αυτή την ιστορική δίκη;

Η υπόθεση της Χρυσής Αυγής ήταν για μένα ακόμη μία υπόθεση. Δεν μπορεί κανένας δικαστικός υπάλληλος να συμμετέχει ενεργά σε οποιαδήποτε διαδικασία πλην των καθηκόντων του. Ολα τα υπόλοιπα αφορούν τους δικαστές. Εμείς αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι συνειδητά να καταγράφουμε τα τεκταινόμενα βγαίνοντας από οποιονδήποτε συναισθηματισμό. Αυτό που προσπάθησα –και θέλω να πιστεύω ότι το κατάφερα– είναι να εκπροσωπήσω επάξια τον κλάδο στη σύνθεση του δικαστηρίου και να είμαι γραμματέας του δικαστηρίου και όχι της έδρας. Δηλαδή να εξυπηρετήσω κάθε αίτημα όποιου είχε νόμιμη πρόσβαση στη δικογραφία.

● Ποιο ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι;

Θα πίστευε κανείς ότι ήταν η καταγραφή των μαρτυρικών καταθέσεων ή των απολογιών, αλλά δυσκολότερη ήταν η λεπτομερής καταγραφή των αναγνωστέων, όπου έχω ενσωματώσει ακόμα και τα σχετικά link στις επερωτήσεις των βουλευτών της Χρυσής Αυγής στη Βουλή. Οσο για τις καταθέσεις, όποιος διαβάσει την απόφαση θα δει ότι μέσα από τα πρακτικά έχω προσπαθήσει να αποδώσω όχι μόνο το περιεχόμενο αλλά και το ύφος κάθε μάρτυρα και αυτή είναι μια δουλειά που την καμαρώνω. Ηταν μια ιστορική δίκη και θέλω να πιστεύω ότι συνέβαλα και εγώ στο μέτρο των δυνατοτήτων μου σ’ αυτήν.