Λιγότερα μεν, αλλά ακόμα εύκολα θύματα

Η δραματική κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στα κέντρα υποδοχής και στα κέντρα κράτησης, τα περιστατικά βίαιων επαναπροωθήσεων στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα, αλλά και η μείωση των ρατσιστικών εγκλημάτων σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν αποτυπώνονται στη φετινή έκθεση του Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία, «Αντιγόνη», που δημοσιοποιείται σήμερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών.

Η έκθεση σημειώνει, τόσο την εθελοντική δράση αλληλέγγυων πολιτών στο πλευρό των νεοεισερχόμενων προσφύγων και μεταναστών, όσο και τα κρούσματα ρατσιστικής συμπεριφοράς στα νησιά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις δηλώσεις της δημοτικής αρχής της Κω.

Στα θετικά περιλαμβάνονται η μείωση του χρόνου διοικητικής κράτησης, που εφάρμοσε η κυβέρνηση μετά τον Φεβρουάριο, η δημιουργία νέων χώρων φιλοξενίας, όπως το κέντρο του Ελαιώνα, και η δρομολόγηση πλοίων για τη μαζική μεταφορά των προσφύγων από τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Δεν λείπουν τα περιστατικά ρατσιστικών επιθέσεων, οι αυτοκτονίες και οι θάνατοι από ασθένειες κρατούμενων σε κρατητήρια, οι βεβηλώσεις εβραϊκών νεκροταφείων και συναγωγών, οι καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης.

Σύμφωνα με τον Νάσο Θεοδωρίδη, διευθυντή του Κέντρου, τα δημοσιοποιημένα περιστατικά ρατσιστικής βίας παραμένουν μειωμένα περίπου κατά τα δύο τρίτα σε σύγκριση με το 2012 και το 2013, γεγονός που αποδίδεται στην ενεργοποίηση μηχανισμών για την καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας (δικαστικές διώξεις με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο που αναγνωρίζει το ρατσιστικό κίνητρο, συλλήψεις μελών της Χ.Α., εφαρμογή ευρωπαϊκών οδηγιών).

Επίκαιρα ζητήματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα συζητήθηκαν και στη 14η ετήσια Στρογγυλή Τράπεζα κατά των Διακρίσεων, που διοργάνωσε το Κέντρο.

Ο γενικός γραμματέας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής, Βασίλης Παπαδόπουλος, ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να υπάρξει εξορθολογισμός του συστήματος παροχής διεθνούς προστασίας, ώστε να υπάγονται όλοι οι πολίτες τρίτων χωρών που βρίσκονται στην Ελλάδα σε καθεστώς νόμιμης διαμονής, με επέκταση του καθεστώτος προστασίας για εξαιρετικούς ή ανθρωπιστικούς λόγους.

Ο κ. Παπαδόπουλος ανέδειξε επίσης τα προβλήματα που δημιουργεί στο ευρωπαϊκό πλαίσιο η εφαρμογή ανορθόδοξων πρακτικών διαλογής μεταξύ προσφύγων και μεταναστών, με χρήση μεθόδων προγραφής με βάση την εθνική προέλευση, το γνωστό ethnic profiling, που απαγορεύεται στο διεθνές δίκαιο.

Η ειδική σύμβουλος του γ.γ. Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπ. Δικαιοσύνης μίλησε για το σύμφωνο συμβίωσης και σημείωσε ότι δεν υπήρχε λόγος να μπει στην ελληνική νομοθεσία πλαγίως το θέμα της υιοθεσίας των ομόφυλων ζευγαριών, καθώς θα υπάρξει σύντομα ειδική νομοθετική ρύθμιση.

Ο ειδικός επιστήμονας του Συνηγόρου του Πολίτη, Μιχάλης Τσαπόγας, επισήμανε τα σοβαρά ζητήματα υλοποίησης του νέου αντιρατσιστικού νόμου και ζήτησε να ιδρυθεί παρατηρητήριο ρατσιστικού λόγου, ιδίως σε ό,τι αφορά τον λόγο δημόσιων λειτουργών.

Ο δικηγόρος Σπύρος Απέργης σημείωσε τη συμβολή της Αρχής Προσφυγών, της υπηρεσίας που εξετάζει σε δεύτερο βαθμό τα αιτήματα ασύλου, στην αποκατάσταση προβληματικών πρωτοβάθμιων αποφάσεων της Υπηρεσίας Ασύλου.

Η αντιδήμαρχος Χαλανδρίου, Ελενα Χριστούλη, μίλησε για την προσπάθεια κοινωνικής ένταξης των Ρομά Χαλανδρίου και μετεγκατάστασής τους σε χώρο με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Η εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Στέλλα Νάνου, μίλησε για τα προβλήματα υποδοχής και καταγραφής των προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου.