Η Frontex συνδέει το Λιμενικό της Κω με βασανισμούς προσφύγων

Το ανεξάρτητο Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex καταγράφει ευθεία εμπλοκή του Λιμενικού της Κω στην απάνθρωπη και βασανιστική μεταχείριση προσφύγων στις 26 Ιουνίου 2023 στην Κω. Οι πρόσφυγες κρατήθηκαν 16 ώρες κλεισμένοι σε βαν εν κινήσει, με χειροπέδες περασμένες στα χέρια και με τα μάτια δεμένα με πλαστική κολλητική ταινία, χωρίς φαγητό, νερό και τουαλέτα, ενώ υπέστησαν βίαια χτυπήματα πριν κατεβούν από το βαν και συλληφθούν από την αστυνομία.

Το σοκαριστικό πόρισμα του Γραφείου το δημοσιοποίησε πριν από μερικές μέρες η οργάνωση Aegean Boat Report, η ίδια που είχε αποκαλύψει βίντεο και φωτογραφίες από τον πολύωρο βασανισμό των προσφύγων στα χέρια μασκοφόρων. Το πόρισμα φέρει ημερομηνία 29 Νοεμβρίου 2023 και όσα πιστοποιεί αποτελούν κόλαφο τόσο για τις απάνθρωπες πρακτικές βασανιστηρίου του Λιμενικού της Κω όσο και για τα κενά και τις ανακολουθίες σε όσα ισχυρίστηκαν στη συνέχεια οι ελληνικές αρχές, σε μια εμφανή προσπάθεια συγκάλυψης.

Μαυροντυμένοι

Σοκάρει η περιγραφή του περιστατικού που κατήγγειλαν οι πρόσφυγες, όπως την καταγράφει το πόρισμα: «Μαυροντυμένοι άνδρες με καλυμμένα πρόσωπα πλησίασαν μια ομάδα προσφύγων που είχε αποβιβαστεί στο νησί της Κω τις πρώτες πρωινές ώρες στις 26 Ιουνίου 2023. Οι άνδρες ισχυρίστηκαν ότι είναι αστυνομικοί και είπαν στους μετανάστες ότι θα τους μεταφέρουν στο καμπ. Σε όλους τους μετανάστες, εκτός από μια γυναίκα και ένα ανήλικο άτομο, τους έδεσαν τα μάτια, τους έδεσαν τα χέρια με ταινία, και τους μετέφεραν σε ένα βαν, όπου τους έκαναν σωματική έρευνα και κατάσχεσαν τα υπάρχοντά τους. Μια γυναίκα είχε κρύψει το τηλέφωνό της και τράβηξε βίντεο μέσα από το βαν και το έστειλε σε κάποιον. Υστερα από πολλές ώρες, οι άνδρες με τα καλυμμένα πρόσωπα είδαν το βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σταμάτησαν το βαν και άρχισαν να χτυπούν τους μετανάστες για να βρουν ποιος είχε το τηλέφωνο, το οποίο το κατέστρεψαν. Λίγες ώρες αργότερα, ενώ είχε νυχτώσει, οι μετανάστες, αφού πέρασαν περίπου 16 ώρες μέσα στο βαν, αφέθηκαν ελεύθεροι από τους άνδρες με τα καλυμμένα πρόσωπα. Υστερα από λίγο, τους συνέλαβε η ΕΛ.ΑΣ. ενώ περιπολικό της Frontex κλήθηκε για να υποστηρίξει την επιχείρηση σύλληψης».

Το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων επιβεβαιώνει τα περιστατικά. Σημειώνει ότι «είναι πιθανή η σύνδεση των ανδρών που είχαν καλυμμένα πρόσωπα με τις ελληνικές αρχές, αν και δεν μπορεί να επαληθευτεί ξεχωριστά». Υπογραμμίζει: «Οι ελληνικές αρχές αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στις πράξεις που αποδίδονται στους άνδρες με τα καλυμμένα πρόσωπα, δηλώνοντας ότι τέτοιες πρακτικές “δεν συνάδουν με τις επιχειρησιακές διαδικασίες της Ελληνικής Ακτοφυλακής”. Αν και το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει το ίδιο με ποιους συνδέονται αυτά τα άτομα, πιστεύει ότι είναι πιθανό ότι είτε ανήκουν στις ελληνικές αρχές ή δρουν σε στενή επιχειρησιακή συνεργασία μαζί τους [...]».

Εξευτελιστική μεταχείριση

Σημειώνει επίσης ότι αυτές οι ενέργειες είναι πιθανό να παραβιάζουν τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., ιδίως τις διατάξεις περί ανθρώπινης αξιοπρέπειας και απαγόρευσης των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας και άλλες διατάξεις και εκφράζει την ανησυχία του ότι το περιστατικό παρουσιάζει ομοιότητες με περιστατικά κατά τα οποία ομάδες προσφύγων συνελήφθησαν από άτομα με καλυμμένα πρόσωπα, μεταφέρθηκαν σε κλειδωμένο βαν πριν επιβιβαστούν με τη βία σε βάρκες και αφεθούν ακυβέρνητοι στη θάλασσα.

Επισημαίνει επίσης κενά και ανακολουθίες στην έρευνα και στις αναφορές των ελληνικών αρχών και σημειώνει ότι «τέτοιες ανακολουθίες μπορεί να σηματοδοτούν πολύ σοβαρές ελλείψεις στο μηχανισμό αναφοράς και καταγραφής, με πιθανό αποτέλεσμα να προκύψουν αμφιβολίες ως προς την αξιοπιστία των πληροφοριών που δίνουν οι ελληνικές αρχές».