Ζητούν άσυλο, αλλά είναι σαν να μη ζητούν

Ο Νιζάρ από τη Συρία μπήκε στις αρχές Ιανουαρίου στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για να κλείσει ραντεβού ώστε να καταγραφεί το αίτημά του για άσυλο στη δομή της Μαλακάσας. Πρόκειται για τη μόνη δομή μαζί με αυτή στα Διαβατά Θεσσαλονίκης όπου μπορούν να καταγράψουν το αίτημά τους οι πρόσφυγες της ενδοχώρας που δεν βρίσκονται σε ποινική ή διοικητική κράτηση και δεν είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι.

Το ραντεβού, που μπορεί να κλειστεί μόνο μέσω της πλατφόρμας και όχι με παρουσία του πρόσφυγα επιτόπου, δόθηκε για τρεις μήνες μετά, στις αρχές Μαρτίου. Ωστόσο, τρεις μέρες αφότου έκλεισε το ραντεβού, ο Νιζάρ συνελήφθη στην Αθήνα και κρατήθηκε στην Αμυγδαλέζα με σκοπό την απέλαση, ενώ η Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής απέρριψε αναιτιολόγητα τις ενστάσεις του. Εν τέλει η απέλαση αποφεύχθηκε καθώς δώδεκα μέρες μετά η αστυνομία έβγαλε απόφαση αναβολής της.

Η περιπέτεια του Νιζάρ και χιλιάδων άλλων προσφύγων που έχουν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να ζητήσουν άσυλο αλλά ζουν για μήνες σε εκκρεμότητα, χωρίς πρόσβαση σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής και δικαιώματα, αφορά τον τρόπο που γίνεται η διαδικασία αίτησης και καταγραφής των αιτημάτων από την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης.

Οπως σημειώνει η οργάνωση Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο στην έκθεση «Καταγραφή αιτήσεων ασύλου στα νέα ΚΥΤ της ενδοχώρας», όπου καταγράφεται η μαρτυρία του Νιζάρ, η ηλεκτρονική αίτηση για την καταγραφή του αιτήματος ασύλου δεν δίνει τα δικαιώματα που προβλέπονται για όσους ζητούν άσυλο, καθώς με τρόπο αυθαίρετο και ανεξήγητο δεν θεωρείται ότι συνιστά έκφραση της βούλησής τους να ζητήσουν άσυλο.

«Η πρακτική αυτή, κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας, έχει άμεση συνέπεια ότι όσοι απευθύνονται στις Αρμόδιες Αρχές Παραλαβής για να καταγράψουν αίτηση ασύλου μέσω της πλατφόρμας διά της προβλεπόμενης διαδικασίας δεν αναγνωρίζονται ως «αιτούντες διεθνή προστασία» και στερούνται τις στοιχειώδεις εγγυήσεις που τους παρέχει το εν λόγω καθεστώς, συχνά για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.

Ως αποτέλεσμα, οι αιτούντες που αναμένουν την ημερομηνία τού ήδη προγραμματισμένου ραντεβού τους στο ΚΥΤ Μαλακάσας παραμένουν σε κίνδυνο αυθαίρετης στέρησης ελευθερίας και απέλασης από τη χώρα, καθώς, σε περίπτωση σύλληψης από την Ελληνική Αστυνομία, τίθενται υπό διοικητική κράτηση σε διαδικασίες επιστροφής και δεν «οδηγούνται άμεσα» σε ΚΥΤ για την κίνηση διαδικασιών υποδοχής και ταυτοποίησης, όπως ορίζει ο Κώδικας Ασύλου», αναφέρει η οργάνωση, επισημαίνοντας ότι η διαδικασία αντίκειται σε απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε., σε συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και σε δικαστική απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Καβάλας.

Η έκθεση καταγράφει επίσης υπέρμετρες καθυστερήσεις στον ορισμό των ραντεβού, που κυμαίνεται από λίγους μήνες μέχρι ένα έτος, τη στιγμή που ο νόμος ορίζει ότι η καταχώριση της αίτησης πρέπει να γίνεται μέσα σε τρεις μέρες από την υποβολή της, ότι πρέπει να δίνεται προσωρινό έγγραφο στον ενδιαφερόμενο και ότι η πλήρης καταγραφή δεν μπορεί να γίνεται αργότερα από δεκαπέντε ημέρες.