Επιχειρήσεις βίαιης αποτροπής στο Αιγαίο;

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Ιουλίου, η γραμμή επικοινωνίας του Παρατηρητηρίου της Μεσογείου (Watch the Med), μιας γερμανικής οργάνωσης που δέχεται τηλεφωνικά μαρτυρίες για περιστατικά κινδύνου στη θάλασσα και ενημερώνει τις αρχές για να προβούν σε διάσωση, δέχτηκε κλήση από φουσκωτό σκάφος που μετέφερε 54 Αφγανούς, ανάμεσά τους 10 με 15 παιδιά.

Σύμφωνα με όσα είπε ο πρόσφυγας που τηλεφώνησε, ένα ελληνικό σκάφος τούς είχε πλευρίσει κοντά στη Λέσβο, πήρε τη μηχανή, τρύπησε το φουσκωτό και έφυγε, αφήνοντας τους πρόσφυγες μόνους στη θάλασσα.

Στο βάθος, ακούγονταν οι κραυγές των ανθρώπων, καθώς είχε αρχίσει να τους κυριεύει πανικός.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, έχουν πληθύνει σε ανησυχητικό βαθμό οι μαρτυρίες προσφύγων που μιλούν για βία εναντίον τους στο Αιγαίο.

Το Παρατηρητήριο της Μεσογείου έχει καταγράψει άλλα τρία παρόμοια περιστατικά, στα οποία επενέβη προκειμένου να γίνει επιχείρηση διάσωσης από τις τουρκικές ή τις ελληνικές αρχές.

•Στις 26 Ιουλίου, έξω από τη Χίο, καταγράφεται αφαίρεση της μηχανής του σκάφους και απώθησή του στην Τουρκία.

•Στις 31 Ιουλίου, έξω από τη Σάμο, καταγράφεται τρύπημα του φουσκωτού.

•Την 1η Αυγούστου, έξω από τη Λέσβο, καταγράφεται περιστατικό αφαίρεσης των καυσίμων.

•Την περασμένη Κυριακή και Δευτέρα, η οργάνωση κατέγραψε άλλα δύο περιστατικά, το ένα έξω από τη Λέσβο, και αναμένεται να τα δημοσιοποιήσει στην ιστοσελίδα της, αφού ολοκληρώσει τη διαδικασία διασταύρωσης της καταγγελίας.

Παρόμοια δραστηριότητα έχει εντοπιστεί και από άλλες οργανώσεις καταγραφής περιστατικών κινδύνου στη Μεσόγειο, ενώ η «Εφ.Συν.» έχει στη διάθεσή της μαρτυρίες από πρόσφυγες που είτε υπήρξαν οι ίδιοι θύματα τέτοιων περιστατικών είτε τους τα διηγήθηκαν συμπατριώτες τους.

Χτες, το τουρκικό λιμενικό διέσωσε 330 Σύρους στο Αιγαίο, πολλοί από τους οποίους ισχυρίστηκαν ότι τους είχε σταματήσει το ελληνικό Λιμενικό και τους είχε αναγκάσει να αδειάσουν τα καύσιμα, παρατώντας τους στη θάλασσα.

Ολες οι μαρτυρίες συγκλίνουν πως κατά τη διάρκεια του ταξιδιού από την Τουρκία στην Ελλάδα, λίγο πριν οι πρόσφυγες εισέλθουν στα ελληνικά σύνορα, δέχονται επίθεση από ομάδα κουκουλοφόρων που επιβαίνει σε σκάφος προερχόμενο από την Ελλάδα.

Αφαιρούν τη μηχανή και τα καύσιμα, τρυπούν το φουσκωτό και τους αφήνουν στη θάλασσα, μέχρι να αναλάβει τη διάσωσή τους το τουρκικό λιμενικό.

Οπως επισημαίνει στην «Εφ.Συν.» ο Χάγκεν Κοπ από το Παρατηρητήριο της Μεσογείου, αυτά τα περιστατικά έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με την πληθώρα καταγγελιών για βίαιες επαναπροωθήσεις που είχαν δει το φως της δημοσιότητας πέρσι σε εκθέσεις -μεταξύ άλλων- της Διεθνούς Αμνηστίας και της γερμανικής οργάνωσης ProAsyl.

«Δεν φαίνεται να συμβαίνουν σε ελληνικά ύδατα, αλλά κοντά στα σύνορα με την Τουρκία. Και δεν φαίνεται να συνοδεύονται από κτηνώδη συμπεριφορά που ήταν χαρακτηριστική μέχρι πέρσι», εξηγεί.

Παρ' όλα αυτά, η οργάνωση εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την επανεμφάνιση καταγγελιών, οι οποίες είχαν σχεδόν εξαλειφθεί μετά τον Ιανουάριο, όταν ανέλαβε η νέα κυβέρνηση κι έβαλε στο κέντρο της πολιτικής της τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης ζωής.

Ερωτήματα

Θέτει μάλιστα σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ανακοίνωση του Λιμενικού για την εξάρθρωση κυκλώματος διακίνησης και εκμετάλλευσης προσφύγων στη Σάμο στις 31 Ιουλίου, για την οποία συνελήφθησαν τρεις Ελληνες, ανάμεσά τους ένας εν ενεργεία υπαξιωματικός σε σώμα ασφαλείας.

Υπήρξε μάλιστα και τέταρτη σύλληψη ενός 54χρονου στη Σάμο, στις αποθήκες του οποίου βρέθηκαν όπλο, δύο εξωλέμβιες μηχανές και δύο κάνιστρα βενζίνης, ωστόσο το Λιμενικό αρνήθηκε πως αυτή η σύλληψη είχε σχέση με το κύκλωμα διακίνησης.

Καθώς η οργάνωση έχει στη διάθεσή της καταγγελία για επιχείρηση βίαιης αποτροπής στη Σάμο την ίδια ημέρα, με παρόμοια χαρακτηριστικά με τις καταγγελίες που υπήρξαν μέχρι σήμερα στα άλλα νησιά, δημιουργείται το ερώτημα αν το κύκλωμα που εξάρθρωσε το Λιμενικό και η σύλληψη του 54χρονου αποτελούν μεμονωμένο περιστατικό ή αν τελικά συνδέονται με τα περιστατικά που παρατηρούνται τελευταία σε όλο το Αιγαίο, δείχνοντας μια συστηματική προσπάθεια ορισμένων να ασκηθεί βία σε πρόσφυγες, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους.

Από την πλευρά των ελληνικών Αρχών, εκπρόσωπος του Λιμενικού αρνήθηκε κατηγορηματικά, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, πως υπάρχει οποιαδήποτε εμπλοκή του Λιμενικού στο χτεσινό περιστατικό που οδήγησε στη διάσωση των 330 Σύρων από το τουρκικό λιμενικό.

Μιλώντας στην «Εφ.Συν.», ο αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας Θοδωρής Δρίτσας δηλώνει πως δεν έχει υπάρξει καμία αλλαγή πολιτικής εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας και του αρχηγείου του Λιμενικού και πως κάθε καταγγελία διερευνάται.

«Μέχρι στιγμής, τα στοιχεία που έχουμε, όχι μόνο δεν επιβεβαίωσαν τις καταγγελίες, αλλά και έδειξαν σε ορισμένες περιπτώσεις ότι έγιναν έξω από την περιοχή ευθύνης του Λιμενικού. Εχουμε όμως τα μάτια μας ανοιχτά», δήλωσε ο κ. Δρίτσας.