Ως «συνομιλία» με Βυζάντιο και Αρχαιότητα

Και στην Αθήνα οι «Αγγελογραφίες» του Κ.-Η. Γεωργίου – συν μια διευκρίνιση

Να διευκρινιστεί, κατ’ αρχάς, ότι άλλο ο Κώστας-Ηρακλής Γεωργίου και άλλο ο Κωστής Γεωργίου. Εικαστικοί αμφότεροι, με τον δεύτερο να είναι ο δημιουργός του υπό τον τίτλο Phylax (Φύλαξ) κόκκινου γλυπτού, που στήθηκε εν υπαίθρω από τον Δήμο Π. Φαλήρου και καταρρίφθηκε από κουκουλοφόρους «πιστούς» ως σατανικό κατασκεύασμα. Ο δήμος υποσχέθηκε ότι θα το αποκαταστήσει, με την εξήγηση ότι αποτελεί «συμβολική φύλαξη της πόλης» -αναπαράσταση του μυθικού φύλακα της Κρήτης Τάλω. Καμιά σχέση δηλαδή με τον «φύλακα άγγελο» της χριστιανικής παράδοσης. Και συνακόλουθα καμιά σχέση με τον Κώστα Ηρακλή Γεωργίου.

Εργο του Κώστα-Ηρακλή Γεωργίου είναι η έκθεση «Αγγελογραφίες», που πέρσι τον Μάιο παρουσίασε στην πόλη της Καβάλας (έγραψα τότε σχετικά) και τις ημέρες αυτές –ώς τις 30 Μαρτίου– φιλοξενείται στην αθηναϊκή γκαλερί Χατζηκυριάκου Γκίκα της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης (Μασσαλίας 22).

Να θυμίσω ότι ο Κ. Η. Γεωργίου είναι ζωγράφος, εικονογράφος διηγημάτων, σκηνογράφος, επιμελητής εντύπων, με ατομικές εκθέσεις εδώ και στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων «Αυτό το υπέροχο τίποτα», το 2009, στην γκαλερί Ζουμπουλάκη (Κολωνάκι), σε επιμέλεια Κατερίνας Κοσκινά.

Το δε σχετικό επιβλητικό λεύκωμα «Κώστας-Ηρακλής Γεωργίου – Η τέχνη του εφήμερου» (εκδ. Μίλητος) παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με ομιλητές τους Κατερίνα Κοσκινά, Νίκο Ξυδάκη, Βασίλη Παπαβασιλείου, Α. Δ. Παπαγιαννίδη, Στέλιο Σοφιανό, Σταύρο Θεοδωράκη. Εχει επίσης φιλοτεχνήσει το έργο «Εις ανάμνηση του Αλέκου Παναγούλη», στον σταθμό του μετρό που μοιράζεται με τον Αγιο Δημήτριο. Και περνάω στις «Αγγελογραφίες» (της Καβάλας και της Αθήνας), για τις οποίες γράφει η Καλλιρρόη Λινάρδου, επίκουρη καθηγήτρια, ιστορικός της Βυζαντινής Τέχνης στην ΑΣΚΤ:

Και ο Βιμ Βέντερς

«Τα έργα δημιουργήθηκαν για να πλαισιώσουν τις εκδηλώσεις “Αδοντες και ψάλλοντες εν τη καρδία…” στην πόλη της Καβάλας, τον Μάιο του 2017. Εκεί ο Αγγελοι αναπαράχθηκαν σε μνημειακές διαστάσεις και τοποθετήθηκαν στοχευμένα σε επιλεγμένα κτίρια –μνημεία, τοπόσημα του αστικού τοπίου. Τα κτίρια αυτά, σιωπηλοί μάρτυρες της μακραίωνης ιστορίας της πόλης, αλλά και της δικής τους μικρο-ιστορίας, αποτέλεσαν τον καμβά του καλλιτέχνη προκειμένου να ενορχηστρώσει ένα νοητό ταξίδι στον χώρο, τον χρόνο και την τοπική συλλογική μνήμη με οδηγό Αγγελους – αγγελιοφόρους.

»Στην κλασική ταινία του Βιμ Βέντερς “Τα φτερά του έρωτα” (1987), ο σκηνοθέτης παρακολουθεί τη διαδρομή δυο αγγέλων στην πόλη του Βερολίνου. Μετεωριζόμενοι από κτίριο σε κτίριο, κινούνται ανάμεσα σε στιγμιότυπα ζωής, αφουγκράζονται τον βόμβο ενδόμυχων σκέψεων, στοχάζονται περί θνητότητας και φλερτάρουν με αυτήν. Αόρατοι για τους περισσότερους, παρακολουθούν με την ασπρόμαυρη ματιά τους την έγχρωμη ζωή και τα πάθη των θνητών, έτοιμοι να εγκαταλείψουν τα ουράνια τάγματα και ν’ αυτομολήσουν στην τάξη των ανθρώπων […].

Απ’ το Βυζάντιο

»Στην Αθήνα, τα πρωτότυπα των έργων της εικαστικής παρέμβασης ακολουθούν μιαν άλλη διαδρομή. Απομακρύνονται από τη δημόσια και μνημειακή τους λειτουργία και αποκτούν μια αμιγώς εσωτερική και δυνητικά προσωπική διάσταση. Στόχος του καλλιτέχνη είναι να πυροδοτήσει μια πιο προσωπική σχέση θεατή – έργου τέχνης, μια σχέση αμφίδρομη και διαδραστική. Διαχρονικά και πανανθρώπινα σύμβολα που έχουν απεκδυθεί τις στενές θρησκευτικές συνεκδοχές, οι Αγγελοί του παραμένουν αναγνωρίσιμα βυζαντινοί στην καταγωγή και στη μεταφυσική τους ουσία. […] Οι Αγγελοι των “Αγγελογραφιών”, αντιπροσωπευτικά δείγματα από τη μακρά βυζαντινή εικαστική παραγωγή και αδιάψευστα τεκμήρια για την ποιοτική συνομιλία που οι ίδιοι οι βυζαντινοί διατηρούσαν με τη δική τους εικαστική παράδοση της Υστερης Αρχαιότητας».

Η ύπαρξη ήχου, μιας ηχητικής σύνθεσης βυζαντινής αφετηρίας στον αθηναϊκό εκθεσιακό χώρο είναι -αναφέρεται- «μια πρόθεση, μια φιλοδοξία συνομιλίας εικόνας και ήχου που συμπληρώνει την εικαστική εμπειρία της έκθεσης. Ο ήχος ακούγεται σαν να “μπαίνει” σε ανοιχτό παράθυρο, δεν κυριαρχεί στον χώρο, έχει κενά σιωπής. Οικείες μνήμες ήχων παιδικής ηλικίας –μια αντίσταση στον θόρυβο που μας περιβάλλει…».

Οι «Αγγελογραφίες» δεν θα σταματήσουν τη διαδρομή τους στην αθηναϊκή γκαλερί. Ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Στο πλαίσιο

Πριν από μερικά χρόνια οι καλλιτεχνικοί δημιουργοί (συνθέτες και στιχουργοί) αποκαλούσαν την ΑΕΠΙ, την ανώνυμη δηλαδή εταιρεία που διαχειρίζεται τα δικαιώματά τους, ληστρική. Φαίνεται όμως ότι κάποιοι δημιουργοί ικανοποιήθηκαν και οι τόνοι έπεσαν. Αλλά ιδού τώρα που εισαγγελική έρευνα αποκαλύπτει «πάρτι» εκατομμυρίων και παραπέμπει την οικογενειακή, όπως καταφαίνεται πλέον, αυτή επιχείρηση για κακουργηματικές πράξεις, με –ενδεικτικά- τον διευθύνοντα σύμβουλό της να αμείβεται με 52.000 ευρώ τον μήνα! Τι «πάρτι» -όργιο εκατομμυρίων εις βάρος άγρια ριγμένων καλλιτεχνών.

Δεν έχω καταλάβει τι ακριβώς συνέβη και κόπηκε η εκπομπή «Επί τούτω» της Εύης Κυριακοπούλου από την ΕΡΤ2 –μία από τις ελάχιστες πολιτιστικές ανάσες (με ενδιαφέροντες, απ’ ό,τι είδα, φιλοξενούμενους– κι αν με κάποιους δεν ομονοούμε, δεν χάλασε ο κόσμος). Από τις εκπομπές που μόνο τα δημόσια ερτζιανά και τα κανάλια μπορούν να προσφέρουν.

Στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, που απονεμήθηκαν πρόσφατα, περιλαμβάνονται και μερικά λογοτεχνικά περιοδικά –κι ας τα μνημονεύσω κι εδώ, για την ποιότητα και την ανθεκτικότητά τους. Για το 2015: «Νέα Ευθύνη» και «Φρέαρ». Για το 2016: «Νέο Επίπεδο» και «Δίοδος».

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης η 21η Μαρτίου. Και, μεταξύ άλλων, αφιέρωμα στη «Γενιά του ᾽70» από την Κοσμητεία της Φιλοσοφικής, στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, Τετάρτη, ώρα 14.00. Οπου, εν μέσω χαιρετισμών και μετά μουσικής, θα διαβάσουν ποιήματά τους οι: Νάσος Βαγενάς, Ηλίας Γκρης, Γιάννης Ευσταθιάδης, Πάνος Κυπαρίσσης, Γιώργος Μαρκόπουλος, Παυλίνα Παμπούδη, Αθηνά Παπαδάκη, Μανόλης Πρατικάκης, Αντώνης Φωστιέρης, Γιώργος Χουλιάρας, Δήμητρα Χριστοδούλου, Γιώργος Χρονάς. Παρουσιαστής ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιάννης Ν. Μπασκόζος.

ΚΑΙ… Με ποίηση –όχι με κουμπούρια.