Τι Γ´ Ράιχ, τι χούντα…

Από το βιβλίο-μαρτυρία του δημοσιογράφου Γιάννη Κάτρη

Εκπνέει όπου να ’ναι το 2017, ένα μέρος του οποίου εξαντλήθηκε δημοσιογραφικά στα πενηντάχρονα της χούντας. Και θα ήθελα τελειώνοντας την (όποια) αναφορά μου να σταθώ στο βιβλίο ενός επιφανούς πολιτικού συντάκτη, με τον οποίο συγκατοικήσαμε τα πρώτα χρόνια της «Ελευθεροτυπίας» και ο οποίος έκανε την τιμή, σ’ εμάς τους νεότερους, να μας αποκαλεί συναδέλφους.

Είναι ο Γιάννης Κάτρης (1910-1985), με συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση και… τίμημα την εξορία, που πρόλαβε, με το χουντικό πραξικόπημα, να φύγει από την Ελλάδα πριν τον ξανασυλλάβουν. Κι εκεί στα ξένα, στη Γενεύη, κυκλοφόρησε το 1971 το βιβλίο του «Η γέννηση του νεοφασισμού», υπότιτλος «Ελλάδα 1960-1970» – μια από τις πρώτες αντιχουντικές μαρτυρίες. (Στη χώρα μας κυκλοφόρησε με τίτλο «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα», μετά την πτώση της χούντας, το 1974, από τις εκδόσεις «Παπαζήση».)

Μεταφέρω (στη μνήμη του εκλεκτού αυτού δημοσιογράφου), από την έκδοση της Γενεύης, ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα – γλαφυρή περιγραφή από τη νύχτα που τα τανκς βγήκαν στους δρόμους της μακάριας Αθήνας (οι υπότιτλοι δικοί μου):

Α λα… Φύρερ

«Στη μία και μετά τα μεσάνυχτα, στο σταυροδρόμι των Αμπελοκήπων πρόβαλαν βαρύγδουπα τα πρώτα τανκς με τα κανόνια και τα πολυβόλα στραμμένα κατά του εχθρού, κατά της πολιτείας που κοιμότανε. Είναι Σέρμαν και Πάττον Μ47, απ’ αυτά που εφοδιάζει η Αμερική τις χώρες του ΝΑΤΟ. Προχωρούν αργά σ’ όλο το πλάτος της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με τα αριστοκρατικά μέγαρα και τους κρεμαστούς κήπους των μοντέρνων πολυκατοικιών.

»Εδώ δεξιά ξεχωρίζει με τον καταπράσινο περίγυρό του το κατάλευκο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα του Γκρόπιους, η αμερικανική πρεσβεία. Η έδρα των αφεντικών. Τα μηχανοκίνητα όλο προχωρούν ακολουθούμενα από μοτοσυκλετιστές. Ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός διευθύνει την πολεμική επιχείρηση. Κοιτάζει το ρολόι του, παίρνει και δίνει διαταγές.

»Ο ανθρωπάκος προσπαθεί να πάρει ύφος Πρώσου βαρώνου. Πιστεύει ότι χαράσσει την Ειμαρμένη της Ελλάδας. Κάποτε είχε δει στο θέατρο μια όπερα του Βάγκνερ και από τότε –ποιος ξέρει γιατί– κόλλησε στο αδύνατο μυαλό του ο καλπασμός των Βαλκυριών. Ισως αυτό να φταίει που φαντάζεται τον εαυτό του βγαλμένο κατευθείαν από τους παλιούς μύθους και σταλμένους από τη μοίρα να σώσει τον τόπο από την κατάρα της Δημοκρατίας.

»Ο θόρυβος που κάνουν τα μοτέρ και οι ερπύστριες καθώς αυλακώνουν την άσφαλτο μετουσιώνεται από την αρρωστημένη τούτη ψυχή σε θεία μουσική του Βάγκνερ. Το βλέμμα του απλώνεται στο σκοτάδι της νύχτας. Ισως να θυμάται ότι πριν 26 χρόνια, μια απριλιάτικη πάλι μέρα, τα θωρακισμένα του Γ' Ράιχ έμπαιναν στην Αθήνα από την ίδια ακριβώς πύλη, στον ίδιο ακριβώς δρόμο.

»Και τότε κάποιος Φον… όρθιος μέσα από τον πυργίσκο του τανκ έδινε διαταγές και κατηύθυνε την πολεμική επιχείρηση της Αθήνας. Τότε τα θωρακισμένα του Φύρερ. Απόψε τα τανκς του ΝΑΤΟ.

Της ντροπής

»Ο ταξίαρχος Παττακός ερευνά με τα κιάλια τον πλατύ δρόμο που ξεδιπλώνεται μπροστά του. Ερημιά. Καθώς η φάλαγγα κινείται, ξεπροβάλλει μέσα στα κτίρια η Ακρόπολη σε μια υποψία πορφυρένιας όψης, σα ντροπιασμένη για όσα γίνονται στην πολιτεία των τριών χιλιάδων χρόνων. Ανθρώπινη ψυχή πουθενά. Με τον ασύρματο ο Παττακός αναφέρει: ”Ουδαμού συνήντησα εχθρόν. Προελαύνω προς Ραδιοφωνικόν Σταθμόν, Βουλήν, Ανάκτορα και Οραγανισμόν Τηλεπικοινωνιών”.

»Η σιδερένια φάλαγγα έχει φθάσει στην οδό Ηρώδου του Αττικού, στο δρόμο των ανακτόρων. Μια μοίρα θωρακισμένων, ένα κομμάτι ζωντανού φιδιού, αποσπάται και στρίβει αριστερά, κάτω από τις νεραντζιές του βασιλικού κήπου. Ο κορμός του φιδιού σταματά στα Παλιά Ανάκτορα.

»Ολα εκτελούνται με θαυμαστή ακρίβεια. Το σχέδιο του ΝΑΤΟ ”Προμηθεύς” έχει προβλέψει και την τελευταία λεπτομέρεια. Για την εξουδετέρωση του εχθρού εντέλλεται: ”Συντρίψατε αδιστάκτως τυχόν εχθρικήν αντίστασιν”.

»Ο εχθρός κοιμάται αμέριμνος. Κοιμάται και νοιώθει ελεύθερος. Το πρωί θα ξυπνήσει σκλάβος. Την ψυχή του θα την έχει πατήσει η μιλιταριστική μπότα. Το ίδιο όπως τότε…

»… Ενώ τα μηχανοκίνητα του Παττακού ολοκλήρωναν την κατάληψη των νευραλγικών σημείων του κράτους, άλλες στρατιωτικές δυνάμεις δούλεψαν σκληρά όλη τη νύχτα και την ημέρα και έφεραν σε νικηφόρο πέρας την επιχείρηση “Συλλήψεις επικινδύνων στοιχείων”»…

Στο πλαίσιο

Ακόμη ένα βιβλίο για τον Καζαντζίδη, με τη γραφή και τη ματιά του Γιώργου Λιάνη: «Στέλιος Καζαντζίδης: Η Φωνή, η Ψυχή, η Ζωή του». Τα πλήθη στην παρουσίαση–παράσταση την περασμένη Τρίτη στο «Παλλάς». Από την Αναστασία Παπαδημητρίου, των υπεραιωνόβιων εκδόσεων Αγκυρα, που εξέδωσε το βιβλίο, ώς τον συγγραφέα του.

Και ενδιάμεσα πλούσιο μουσικό πρόγραμμα, με τραγούδια του Στέλιου, από Πίτσα Παπαδοπούλου, Αντώνη Ρέμο, Θέμη Αδαμαντίδη, Γιώργο Μαργαρίτη, Λιζέτα Νικολάου, Σταμάτη Κραουνάκη κ.ά. Διευθυντής ορχήστρας ο Μανώλης Καραντίνης, παρουσιαστής ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης. Ολα για τον αεί υπάρχοντα Στέλιο και τους λάτρεις του.

Συλλεκτικό ημερολόγιο του 2018, αφιερωμένο στην πασίγνωστη ηρωίδα του Δημήτρη Ψαθά «Μαντάμ Σουσού», που παίζεται στο «Παλλάς», θα παρουσιαστεί μεθαύριο Δευτέρα, 7 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20). Με προσωπικότητες από τον χώρο των γραμμάτων και της τέχνης, που διέπρεψαν ενσαρκώνοντας την εν λόγω μαντάμ: σκηνοθέτες, ηθοποιοί, συνθέτες, τραγουδιστές – και ποιον να πρωτοαναφέρω…

Συνεπής στο πρωτοχρονιάτικο ραντεβού του ο ΚΥΡ (I-KYR. GR καθημερινά στο Διαδίκτυο), κυκλοφορεί το ημερολόγιο του 2018, με τίτλο «Πίσσα και πούπουλα» και υπότιτλο «Οι αρχαίοι Ελληνες ήταν παντού πρώτοι! Σε έναν τομέα απέτυχαν! Στους απογόνους τους…» (εκδ. Διόπτρα). Με το ημερολόγιο, συνοδευόμενο από σατιρικά σκίτσα επί παντός.

Και πού να πρωτοσταθείς, που λεζάντα χωρίς σκίτσο είναι μισή. Ενδεικτικά οι ατάκες δύο σκίτσων: Ενας σκεπτικός ψηφοφόρος: «Οποιο κόμμα κι αν ψηφίσεις είναι το ίδιο μ’ αυτό που δεν ψήφισες…». Κι ένας διάλογος μεταξύ μιας κυράς κι ενός επαίτη: «Αφού δεν βρίσκεις δουλειά γιατί δεν πας μετανάστης;». «Εγώ γραικός γεννήθηκα, γραικός θε ν’ αποθάνω. Προδότης δεν γίνομαι!!!».

ΚΑΙ… (Κατά τα άλλα): «Ολα καλά;». «Ολα»…