Ο μικρός Γιούλιους φον Στάουφενμπεργκ

Η ηθοποιός Αγλαΐα Παππά, λίγο πριν παιχτεί το «Julius» του Κωνσταντίνου Χατζή, ειδικά για τους αναγνώστες της «Εφ.Συν.», μας κάνει δώρο και μια ωραία ιστορία.

Το έργο βασίζεται σε μια ιστορική αυθαιρεσία: τι θα συνέβαινε αν η Μάγδα Γκέμπελς δεν είχε αυτοκτονήσει και κρατούσε στη ζωή το τελευταίο της παιδί;

Γράφτηκαν διάφορες εκδοχές για την επιλογή του τίτλου. Οχι μόνο τώρα που παίζεται η παράσταση στο «Από Μηχανής Θέατρο», αλλά την πρώτη φορά που παρουσιάστηκε.

Γιατί «Julius»; Αλλοι υποστήριζαν ότι αποτελούσε ευθεία αναφορά στον Γιούλιους Στράιχερ, στέλεχος των Ναζί κι ένας από τους μεγαλύτερους προπαγανδιστές του Γ´ Ράιχ.

Αλλοι ότι βγαίνει από τον Ιούλιο Καίσαρα, με όσα συνεπάγεται αυτό το όνομα, δηλαδή δύναμη, εξουσία κ.λπ..

Οφείλω να ομολογήσω πως τίποτα από αυτά δεν ισχύει.

Οταν πήρα για πρώτη φορά το κείμενο στα χέρια μου, το έργο ήταν ατιτλοφόρητο και παρέμεινε έτσι για αρκετό διάστημα στις πρόβες.

Οταν όμως φτάσαμε στο σημείο με τον Κωνσταντίνο Χατζή -συγγραφέα και σκηνοθέτη- και τον Γιάννη Χαρτοδιπλωμένο τον συμπρωταγωνιστή μου, να μετράμε μέρες πριν από την πρεμιέρα, μπήκε αμείλικτο το ερώτημα: «και τώρα πώς;».

Το «Μάγκντα» από τη Μάγκντα Γκέμπελς μας φαινόταν πολύ προφανές, κάτι που προσπαθούσαμε να αποφύγουμε ακόμη και όταν δουλεύαμε το κείμενο, μιας και το ιστορικό πρόσωπο αποτελούσε για μας απλώς την αφορμή.

Βρισκόμασταν σε απόλυτη αμηχανία. Και όπως γίνεται συνήθως σε ανάλογες περιπτώσεις, από ένα τυχαίο γεγονός, από ένα τίποτα, λύνεται το θέμα.

Θυμήθηκα, λοιπόν, κάποιο παλιότερο περιστατικό.

Μερικά χρόνια πριν επισκέφθηκα την αδερφή μου στο Βερολίνο. Το ίδιο απόγευμα αποφασίζω να κάνω έκπληξη στον αγαπημένο μου ανιψιό πηγαίνοντας να τον παραλάβω απ’ το σχολείο του.

Μικρό παιδάκι τότε, οκτώ χρόνων μόλις. Εκείνο το βερολινέζικο απόγευμα, λοιπόν, περιμένοντας στην πύλη του σχολείου των Ιησουιτών -γιατί, ας μην ξεχνάμε, καλώς ή κακώς η καθολική εκπαίδευση είναι η καλύτερη, όπως λέει και η ηρωίδα στο «Julius»- βλέπω δυο μπόμπιρες να έρχονται προς το μέρος μου.

Ο ανιψιός μου τρέχει καταπάνω μου, ο άλλος, ο κολλητός του, είναι ένα έξυπνο ξανθό αγοράκι, λίγο πιο κοντό με κάτι μικρά στρογγυλά γυαλιά.

Με απαράμιλλη ευγένεια στάθηκε μπροστά μου και μετά τις παιδικές συστάσεις, αυτός ο μικρός, έσκυψε το κεφάλι του με σεβασμό, άπλωσε το χέρι του, χτύπησε τις φτέρνες των παπουτσιών του και είπε το όνομά του: Julius von Stauffenberg (Γιούλιους φον Στάουφενμπεργκ).

Αντί να του δώσω το χέρι μου, χαμήλωσα και τον πήρα στην αγκαλιά μου. Αυτό το μικρό αγόρι είναι απόγονος εξ αίματος του στρατηγού Claus von Stauffenberg (Κλάους φον Στάουφενμπεργκ), αξιωματικού του Γερμανικού Στρατού (Βέρμαχτ) που ηγήθηκε της συνωμοσίας της 20ής Ιουλίου 1944 -γι΄ αυτό και Γιούλιους το όνομα του μικρού- της αποτυχημένης δυστυχώς απόπειρας δολοφονίας κατά του Χίτλερ.

Τη συγκεκριμένη συνάντηση διηγήθηκα κατά τη διάρκεια της πρόβας και αποφασίσαμε όλοι, χωρίς δεύτερη σκέψη, να δώσουμε το όνομα «Julius» στην παράσταση, σαν έναν ελάχιστο μα ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτόν τον σπουδαίο στρατηγό, στον άνθρωπο εκείνο που τόλμησε κάτω από αντίξοες συνθήκες να σκεφτεί και να οργανώσει μια τέτοια πράξη.

Δεν έχει σημασία αν η απόπειρα ήταν τελικά αποτυχημένη και ο Χίτλερ σώθηκε από τύχη (ή, ατυχία, πιο σωστά).

Εχει όμως σημασία ότι η ενέργεια έλαβε χώρα, η απόπειρα έγινε. Η οικογένεια φυγαδεύτηκε άρον άρον προκειμένου να σωθούν τα παιδιά. Και σώθηκαν τα παιδιά.

Και έτσι υπάρχουν οι απόγονοι της οικογένειας, αυτό το χαριτωμένο αγόρι, που πια είναι ένας νέος άντρας και το οποίο μέσα στην απλότητά του, ποτέ δεν ξεχνά ποιος είναι.

Info:

Η παράσταση «Julius» σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Χατζή με την Αγλαΐα Παππά και τον Γιάννη Χαρτοδιπλωμένο παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο «Από Μηχανής Θέατρο» (Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο). 

Το «Julius» ανεβαίνει αποκλειστικά για τους αναγνώστες μας στη γιορτή της «Εφημερίδας των Συντακτών», την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου.

Στις 7 το απόγευμα σε έναν μοναδικής ομορφιάς χώρο, το Μουσείο των Αθηνών (Παπαρρηγοπούλου 7), στην πλατεία Κλαυθμώνος. 

Η είσοδος θα γίνεται μόνο με (διπλές) προσκλήσεις - τηλεφωνήστε σήμερα από τις 11 π.μ. μέχρι τις 5 το απόγευμα στο 211 1045000 για να κερδίσετε τις θέσεις σας.