Υπάρχουν ηθοποιοί που είναι καλοί χωρίς να είναι γνωστοί. Αλλοι που είναι γνωστοί δίχως να είναι καλοί και εκείνοι που τα συνδυάζουν και τα δύο. Η Δήμητρα Ματσούκα ανήκει στην τελευταία κατηγορία. Είναι σίγουρα καλή. Το αποδεικνύει το υποκριτικό της ταλέντο και η έως τώρα διαδρομή της: διόλου εύπεπτη, πάντα καλαίσθητη και διαρκώς ανοδική. Από την άλλη, η Ματσούκα είναι και γνωστή. Καλύτερα, πασίγνωστη. Στο μυαλό της πλειονότητας υπερισχύει η εικόνα του σέξι θηλυκού που ενεργοποιεί συναγερμούς και καθηλώνει τους πάντες μ’ ένα της μόνο βλέμμα. Αναμενόμενο. Τι πιθανότητες έχει αυτό που ζητά διερεύνηση μπροστά στο προφανές;
Με αυτές τις σκέψεις ξεκινώ να τη συναντήσω. Αφορμή της κουβέντας μας η διάσημη ιψενική ηρωίδα «Εντα Γκάμπλερ», που ανεβάζει ο Κωνσταντίνος Ρήγος στο θέατρο «Σημείο». Μια γυναίκα πνιγμένη στον καθωσπρεπισμό που η ίδια επιλέγει, από φόβο τού τι θα πει ο κόσμος. Αλήθεια, η Ματσούκα δεν επηρεάστηκε ποτέ απ’ τη γνώμη που φέρει ο κόσμος για εκείνη;
«Οχι. Μόνον από την άποψη που έχω εγώ για μένα ταλαιπωρούμαι συχνά. Ζούμε σε μια τόσο κλειστή και στερεοτυπική κοινωνία, που αν άφηνα να με καθορίζει η άποψη των άλλων δεν θα έκανα τίποτα. Η Εντα είναι τρομερά ανειλικρινής ως προς τις επιθυμίες της στη ζωή. Κάτι που εγώ δεν έχω. Ξέρω τι θέλω, τι επιδιώκω. Είμαι κατά μία έννοια υποχείριο των επιθυμιών μου. Αφήνομαι σ’ αυτές χωρίς να υπολογίζω το κόστος. Στο διά ταύτα, πλήττω ακόμα και να ασχοληθώ με το τι μπορεί να λέγεται για μένα», λέει.
Παρά ταύτα, έχω την αίσθηση πως η δημόσια εικόνα της τα τελευταία χρόνια μοιάζει ολίγον τι απολογητική. Λες και προσπαθεί να αποκαταστήσει την αλήθεια της προσωπικής της αισθητικής, κόντρα στο παλιρροιακό κύμα που προκαλεί η εμπορική της πλευρά. «Οταν προκύπτει η ανάγκη απλά υπερασπίζομαι εαυτόν. Κοίταξε, έχω κάνει μία και μόνο εμπορική δουλειά στην τηλεόραση πριν από 15 χρόνια. Κάποιοι θέλουν να με θυμούνται μόνον από αυτή», λέει με ύφος ελαφρώς δηκτικό.
Εχει δίκιο. Αν κάτι δεν μπορείς να της αμφισβητήσεις είναι η εμμονή της όλα αυτά τα χρόνια να δοκιμάζεται υποκριτικά με το «βαρύ πυροβολικό» του θεάτρου σε έργα ρεπερτορίου. «Το εμπορικό μου κομμάτι γίνεται καθ’ όλα ερήμην μου», καταλήγει.
Εκείνη, δηλαδή, δεν το τροφοδότησε ποτέ; «Συνειδητά όχι. Ισα ίσα που μάλλον ακριβοθώρητη θεωρούμαι, παρά μαϊντανός. Να σου εξηγήσω τι εννοώ. Είμαι ηθοποιός, που σημαίνει ότι αποτελώ το μέσο για να ακουστεί μια σπουδαία ιστορία στον κόσμο και η άποψη του σκηνοθέτη πάνω σ’ αυτή. Οταν ανεβαίνω στη σκηνή δεν με αφορά η αυτοπροβολή μου, αλλά η συμβολή μου, η καλύτερη δυνατή, στο συνολικό αποτέλεσμα. Αν έρθει κάποιος στο θέατρο και πει “η Ματσούκα είναι καταπληκτική Γκάμπλερ”, θα χαρώ, αλλά θα ξέρω ότι οφείλεται πρωτίστως στον Ρήγο. Ο σκηνοθέτης είναι το παν. Αυτό με απελευθερώνει απ’ το όποιο άγχος για προσωπική προβολή, αλλά δικαιολογεί κι αυτό που σου λέω. Οτι το εμπορικό κομμάτι, αν θα αρέσουμε, είναι ένα παράπλευρο κόστος της δουλειάς μας, για το οποίο δεν κάνω το παραμικρό για να υπάρξει».
Αυτή η υπερκατανάλωση της δημόσιας εικόνας της δεν την έχει φθείρει σε προσωπικό επίπεδο; Αυτή η ταύτιση με το απόλυτο σύμβολο του σεξ δεν της στέρησε ποτέ την ουσία του έρωτα στη ζωή της; «Είμαι ένας κανονικός άνθρωπος», αναφωνεί. «Αν θες να σου μιλήσω ειλικρινά, η πραγματικότητα δεν μου ήταν ποτέ αρκετή. Γι’ αυτό ασχολήθηκα με το θέατρο, γι’ αυτό ερωτεύομαι κιόλας. Το βλέπω σαν μια ανάπαυλα, μια φυγή απ’ την ανία της καθημερινότητας και αυτό, όποτε το βρίσκω, θέλω να το ζω στην ουσία του».
Ποια θεωρεί, όμως, ότι είναι η μεγαλύτερη κατάκτησή της; «Οτι έχω ξεφύγει από αυτό που κάποιοι άλλοι δημιούργησαν για μένα, χωρίς εμένα. Αν σκεφτείς ότι ζούμε σε μια μικρή βαλκανική χώρα -όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε- αυτό είναι όντως μια κατάκτηση. Επίσης, το ότι καταφέρνω να διατηρώ την ευγένεια και την ψυχραιμία μου ακόμα και γι’ αυτούς που δεν το αξίζουν. Δεν ένιωσα ποτέ στη ζωή μου την ανάγκη να έχω θράσος ή να είμαι αγενής. Κι αυτό ενέχει δυσκολία. Είναι, ίσως, ο πιο δύσκολος αγώνας να δομείς και να διατηρείς μια αισθητική, μια ποιότητα ως άνθρωπος».
Η αισθητική της Γκάμπλερ πόσο οικεία τής είναι; «Η Εντα είναι μια ευχάριστη αλλά και δύσκολη διαδρομή. Πλέον το απολαμβάνω, γιατί στις πρόβες ταλαιπωρήθηκα πολύ. Εχει κάτι από μένα, όπως το αίσθημα της ανίας και της πλήξης που συχνά υπάρχει στη ζωή μου. Από την άλλη, ελπίζω ότι δεν έχουμε τίποτα κοινό όσον αφορά την ουσία της: ένα πλάσμα καταπιεσμένο, αυτοκαταστροφικό, καταδικασμένο στη δυστυχία».
Οσο μιλάμε για την «Γκάμπλερ» δείχνει να ζωντανεύει. Σου δίνει την εντύπωση ότι θέλει να μιλάει ώρες για Ιψεν - ίσως μάλιστα μόνο γι’ αυτό. Κυρίως για το πώς έχει καταφέρει να φτιάξει «ένα έργο-παρτιτούρα για τον ανθρώπινο ψυχισμό», όπως συνεχώς μου τονίζει. «Αυτό που με εξιτάρει είναι το χιούμορ του. Αν και σκοτεινό έργο, το χιούμορ του είναι σαφές. Στα σημεία που βγάζει γέλιο, δεν αλλάζω ούτε “και”».
Θυμάται την ερμηνεία της Κέιτ Μπλάνσετ ως Γκάμπλερ, πριν από μερικά χρόνια στο Μπρούκλιν. «Η καλύτερη Γκάμπλερ που έχει υπάρξει», μου λέει. «Να σου πω κι αυτό. Με την Γκάμπλερ κατανοώ πόσο σημαντικό είναι να έχεις καλοσύνη. Θα δεις ότι οι ήρωες που έχουν καλοσύνη μέσα τους, βρίσκουν τρόπο και επιβιώνουν. Η Εντα καταστρέφεται. Αισθάνομαι την καλοσύνη ως προϋπόθεση για την ευτυχία».
Ευτυχία. Οσο κλισέ κι αν ακουστεί, αδυνατώ να μην τη ρωτήσω. Εχει υπάρξει ευτυχής; «Σε μια τόσο κλισέ ερώτηση, αρμόζει μια εξίσου κλισέ απάντηση. Σε στιγμές, αγαπητέ».
Υπάρχει, άραγε, κάτι που δεν ξέρουμε για εκείνη, θα ήθελε να μοιραστεί δημόσια και δεν είναι κλισέ; «Ποτέ δεν ένιωσα την ανάγκη να μοιραστώ πράγματα για μένα δημόσια. Μ’ έναν τρόπο αντιπαθώ τη δημοσιότητα. Μου αρέσει η μοναξιά, η αξία της ιδιωτικής ζωής. Μ’ έχω συλλάβει σε συνεντεύξεις να προσπαθώ να εφεύρω απαντήσεις, του τύπου “δεν έχω μνήμη”, όταν με ρωτούν “πότε έδωσες το πρώτο σου φιλί;” ή “ποιος ήταν ο μεγάλος σου έρωτας;”. Επινοώ απαντήσεις μόνο και μόνο για να ξεφύγω από την όποια πραγματική εξομολόγηση κι αυτή την ανούσια κλειδαρότρυπα. Και δεν το κάνω για να τροφοδοτήσω έναν μύθο γύρω απ’ το όνομά μου. Δεν είμαι δα και η Γκρέτα Γκάρμπο. Απλώς, θεωρώ ότι ο εαυτός μου ανήκει σε μένα και στους λίγους που επιλέγω να τον μοιράζομαι. Στο κοινό ανήκει ο καλλιτέχνης, ο ηθοποιός. Κι αυτός φαίνεται καλύτερα στη σκηνή, όχι στο χαρτί. Εκεί προσπαθώ να είμαι όσο πιο αληθινή μπορώ».
«Εντα Γκάμπλερ» του Ερρίκου Ιψεν. Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Ρήγος. Μετάφραση: Ερι Κύργια. Παίζουν: Κατερίνα Διδασκάλου, Ακύλλας Καραζήσης, Δήμητρα Ματσούκα, Μαριέττα Σγουρδαίου, Γιάννης Στάνκογλου, Βασιλική Τρουφάκου, Γιάννης Τσεμπερλίδης. Στο θέατρο «Σημείο» (Χαριλάου Τρικούπη 4, Καλλιθέα, τηλ.: 210 9229579). Μέχρι 17 Μαΐου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας