Πίσω από τις οθόνες και το γκλάμουρ, αφραγκία και φήμες...

Χθες το βράδυ έγινε η επίσημη έναρξη του 77ου Φεστιβάλ των Κανών. Τα κόκκινα χαλιά στρώθηκαν και οι χιλιάδες καλλιτέχνες και καλεσμένοι άρχισαν ήδη να προβάρουν τις τουαλέτες και τα κοστούμια τους για το δεκαήμερο που θα ακολουθήσει (14-25/05). Ωστόσο μην ξεχνάμε πως πρόκειται για ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ και όχι για πασαρέλα μόδας, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει ποικίλες αναταράξεις. Ο χώρος του σινεμά έχει αλλάξει, με τις πλατφόρμες να γίνονται οι ίδιες παραγωγοί ταινιών που προβάλλονται πρώτα στις μικρές οθόνες και ίσως δεν πάρουν και ποτέ τον δρόμο προς τις σκοτεινές αίθουσες, όλα δείχνουν να γίνονται όλο και πιο τυποποιημένα ως προς την εμπορευματοποίησή τους με αποτέλεσμα την αισθητή μείωση παραγωγών arthouse ταινιών και ακόμη και κάτι που φαινομενικά δείχνει εναλλακτικό και καινούργιο, είναι σπάνιο να είναι πραγματικά πρωτοποριακό.

Φέτος ειδικά ήρθαν να προστεθούν άλλα δύο σημαντικά ζητήματα, τα οποία αναμφισβήτητα δεν χαροποιούν διόλου τους διοργανωτές. Καταρχάς, υπάρχει περίπτωση απεργίας των εργαζομένων του φεστιβάλ όσο και αυτών των παράλληλων ενοτήτων. Σύμφωνα με τον νέο εργασιακό νόμο που πέρασε ο Μακρόν, παρότι χιλιάδες εργαζόμενοι είχαν βγει επί μήνες στους δρόμους και είχαν κατέβει σε απεργία διαρκείας, όπως θυμόμαστε, βάλλονται και όσοι δεν είναι μισθωτοί, δηλαδή οι λεγόμενοι «freelancers». Οι απολαβές τους είναι πλήρως επισφαλείς πλέον και οι ίδιοι καλούν τους συναδέλφους τους σε απεργία κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης - μην ξεχνάμε πως ήδη από τον Μάη του '68, με την απίστευτη δήλωση του Γκοντάρ πως δεν μπορεί να γίνεται φεστιβάλ στις Κάνες όσο οι φοιτητές τρώνε ξύλο στο Παρίσι, με τον ίδιο, τον Τριφό και τον Τσάπλιν να κρέμονται από τις κουρτίνες ώστε να μη γίνει καμία προβολή και τελικά το φεστιβάλ να διακόπτεται, η Κρουαζέτ έχει αποκτήσει και πολιτικό χρώμα και μάλιστα σε παρόμοιες αποχρώσεις με το χαλί των επισήμων. Ηδη πάνω από 300 κινηματογραφιστές έχουν δηλώσει ανοιχτά τη στήριξή τους στην ομάδα «Sous les écrans la dèche» («Πίσω από τις οθόνες η αφραγκία»).

Και τα ζητήματα δεν σταματούν εκεί. Ηδη η ατμόσφαιρα περιγράφεται ως εκρηκτική από τα διεθνή Μέσα, καθώς ακούγεται πως κυκλοφορεί ένας κατάλογος με ηχηρά ονόματα-παράγοντες της κινηματογραφίας τα οποία κατηγορούνται για κακοποιητικές συμπεριφορές και σεξουαλικές παρενοχλήσεις και επιθέσεις. Ενώ σημαντικές γυναίκες του χώρου αναμένεται να παραλάβουν σημαντικά βραβεία για το σύνολο της καριέρας τους, όπως η Μέριλ Στριπ και η Βρετανίδα σκηνοθέτιδα Αντρέα Αρνολντ, ένα μαύρο σύννεφο απειλεί να ξεσπάσει σε καταιγίδα κατηγοριών. Ειδικά εξαιτίας αυτών των δύο γυναικών και της δημόσιας θέσης που έχουν πάρει απέναντι στο κίνημα του #MeToo, οι πιθανότητες να χρησιμοποιηθεί η διοργάνωση ώστε να δημοσιοποιηθούν καταγγελίες αυξάνονται. Σύμφωνα με τα γαλλικά Μέσα, πρόκειται για μια λίστα 10-12 ηχηρών ονομάτων, μεταξύ των οποίων ηθοποιοί και σκηνοθέτες, που αναμένεται να κατηγορηθούν δημόσια ως κακοποιητές ή για σεξουαλικές επιθέσεις. Η Le Figaro, καθώς και η σατιρική εφημερίδα Le Canard enchaîné υποστηρίζουν ότι το φεστιβάλ έχει δημιουργήσει μία ειδική ομάδα διαχείρισης κρίσεων, καθώς θέλουν να είναι προετοιμασμένοι για όλα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δηλώσεις της προέδρου του φεστιβάλ, Ιρίς Κνομπλόκ, η οποία και ως γυναίκα και ως επικεφαλής της διοργάνωσης, σαν ρωτήθηκε από το Paris Match σχετικά με το θέμα, απάντησε μεταξύ άλλων πως «το έργο είναι ο πρωταγωνιστής και θα το σκεφτούμε για να αποφασίσουμε τι είναι καλύτερο γι’ αυτό». Δήλωσε ότι ακόμη κι αν κάποιος σκηνοθέτης κατηγορηθεί δημόσια και υπάρχει ταινία του στο Διαγωνιστικό Τμήμα, αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα γίνει η προβολή της ή θα ακυρωθεί η συμμετοχή και πως το φεστιβάλ θα εξετάσει κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Αυτό πάντως που έγινε κατανοητό από τις απαντήσεις της είναι ότι για τις Κάνες το καλλιτεχνικό έργο είναι διακριτό από τον καλλιτέχνη και με αυτή τη λογική θα αντιμετωπίσουν κάθε πιθανό περιστατικό και τώρα και στο μέλλον... Οπως καταλαβαίνουμε, τέτοιου είδους απαντήσεις μάλλον αναζωπυρώνουν παρά κατευνάζουν τα πνεύματα και αναμένουμε να δούμε τι θα συμβεί και ποια στάση θα κρατήσουν και οι μεν και οι δε.

Μπροστά τώρα από τη μεγάλη οθόνη, τα ονόματα δεν είναι πολύ ηχηρά, εκτός από εξαιρέσεις: Καταρχάς, ο Γιώργος Λάνθιμος θέτει εαυτόν υποψήφιο για Χρυσό Φοίνικα (τον έχει λάβει ο Θόδωρος Αγγελόπουλος το 1999 για την ταινία «Μια αιωνιότητα και μια μέρα») με την ταινία του «Kinds of Kindness», με τους Γουίλιεμ Νταφόε, Μάργκαρετ Κουάλεϊ κ.ά. Για την ταινία συνεργάστηκε στην παραγωγή και πάλι (όπως και στο «Poor Things») με την Εμα Στόουν (η οποία και παίζει) και στο σενάριο ξαναβρήκε τον Ευθύμη Φιλίππου. Φυσικά διαθέτει ισχυρούς ανταγωνιστές. Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα φέρνει το «Megalopolis», που είναι έργο ζωής για τον ίδιο, το προσωπικό του καλλιτεχνικό όραμα όπως το έχει χαρακτηρίσει, μια πανάκριβη μελλοντολογική ταινία επιστημονικής φαντασίας με εντυπωσιακό καστ και πρωταγωνιστή τον Ανταμ Ντράιβερ: ένας αρχιτέκτονας θέλει να ξαναχτίσει τη Νέα Υόρκη σαν ουτοπία μετά από μια ολοκληρωτική καταστροφή. Η ταινία έχει περιγραφεί ως «σύγχρονος ρωμαϊκός μύθος σε μια φανταστική εκδοχή της τωρινής Αμερικής», ενώ κανένα αμερικανικό στούντιο δεν έχει ακόμη τολμήσει ή θελήσει να αναλάβει τη διανομή της στις ΗΠΑ, οπότε από το πώς θα πάει στις Κάνες διακυβεύονται πολλά. Συνακόλουθα, ο Τζορτζ Μίλερ φέρνει το «Furiosa», η Σελένα Γκόμεζ πρωταγωνιστεί στο μιούζικαλ «Emilia Perez», σκηνοθετημένο από τον πολυβραβευμένο Ζακ Οντιάρ, ο Αλί Αμπάσι με το «The Apprentice» βιογραφεί τον Τραμπ, ο Πολ Σρέιντερ με το «Oh Canada» φέρνει στις Κάνες τους Τζέικομπ Ελόρντι, Ούμα Θέρμαν και Ρίτσαρντ Γκιρ, ο Κριστόφ Ονορέ διαγωνίζεται με το «Marcello Miο», μια ιδιόμορφη ταινία μυθοπλασίας αφιερωμένη στη ζωή του Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, με ηρωίδα την κόρη του (και της Κατρίν Ντενέβ), Κιάρα. Και έχουμε και τις ταινίες των σπουδαίων Κιρίλ Σερεμπρένικοφ («Limonov/The Ballad»), Πάολο Σορεντίνο («Parthenope»), Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ («The Shrouds»), Αντρεα Αρνολντ («Bird») κ.ά.

Στα παράλληλα προγράμματα, αξίζει να σημειωθεί πως η σύντροφος του Γ. Λάνθιμου, Αριάν Λαμπέντ, κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με την ταινία «September Says», η οποία διαγωνίζεται στο τμήμα «Ενα Κάποιο Βλέμμα», ο Λεός Καράξ (το «τρομερό παιδί» του γαλλικού σινεμά) επανέρχεται μετά από χρόνια με ένα αυτοβιογραφικό κινηματογραφικό δοκίμιο, ο Κέβιν Κόστνερ σκηνοθετώντας μια ταινία για την αμερικανική παράδοση και ιστορία και θα προβληθεί και το μεγάλου μήκους σκηνοθετικό ντεμπούτο του βραβευμένου μικρομηκά Κωστή Χαραμουντάνη «Kyuka – Before Summer’s End». Τέλος, αναμένουμε να δούμε πώς θα πάει και στο διαγωνιστικό των ταινιών μικρού μήκους της Εβδομάδας Κριτικής η ταινία της Δάφνης Χαιρετάκη «Αυτό που ζητάμε από ένα άγαλμα είναι να μην κινείται».