Θαρραλέα ιστορία ενηλικίωσης και στιβαρό ιρανικό δράμα

Πάντα στο κόκκινο (Turning Red, ΗΠΑ, 2022, 100’)

★★★½☆

● σκηνοθεσία: Ντόμι Σι

● με τις φωνές των: Ρόζαλι Τσιανγκ, Σάντρα Ο, Εϊβα Μορς | στα ελληνικά: Πέγκυ Μανωλά, Βίκυ Νικολαΐδου, Εριέττα Σαούγκου

Από το «Inside Out» έχει να υπογράψει η Pixar της Disney μια ταινία τόσο έξυπνη και πολύπλευρη (χωρίς τη γοητευτική μελαγχολία εκείνου του φιλμ), αλλά και τόσο απολαυστική για το κοινό ώς… τα 80, για όσους είναι, ή ήταν, έφηβοι γεμάτοι απορίες, ορμόνες και πείσμα.

Η Μεϊλίν είναι ένα κοριτσάκι 13 χρόνων που μεγαλώνει στον Καναδά του 2002 (μοναδικός λόγος επιλογής αυτής της χρονολογίας μοιάζει η ακαταμάχητη ευκαιρία της ανάπλασης της ποπ της εποχής) με τους κινεζικής καταγωγής γονείς της. Η Μεϊλίν είναι καλή σε όλα -στα μαθήματα, στους γρίφους, στη φιλία- κι αγαπάει την οικογένειά της σχεδόν όσο και το αγαπημένο της συγκρότημα, τους 4*Town (με τα α λα *NSYNC τραγούδια που έχουν γράψει για την ταινία η Μπίλι Αϊλις κι ο αδελφός της Φινέας), τα ποπ αγόρια που αναστατώνουν την καρδιά της και μπερδεύουν το σώμα της. Ως τη μέρα που η τόσο συντονισμένη ζωή της θ’ ανατραπεί: η Μεϊλίν θα διαπιστώσει ότι μόλις νιώσει ένταση, όποιου είδους, μεταμορφώνεται στη θρησκευτική μασκότ της κινεζικής οικογένειάς της, σ’ ένα υπερμέγεθες κόκκινο πάντα!

Με μια χαριτωμένη μετάφραση στα ελληνικά, ο πρωτότυπος ωστόσο τίτλος είναι αριστουργηματικά πολύσημος: turning red σαν το τριχωτό κόκκινο… κτήνος που δίνει τη μορφή του στη Μεϊλίν, σαν το κοκκίνισμα στα μάγουλα που, φευ, καθορίζει κάθε εφηβική ψυχή, σαν την πρώτη περίοδο που τα κορίτσια κι οι μαμάδες τους περιμένουν με έναν συνδυασμό τρόμου και συγκίνησης. Ολα αυτά μαζί γίνονται η ψυχοσύνθεση της μικρής ηρωίδας που αγωνίζεται να κατευνάσει όχι μόνο τους γονείς και τις φίλες της, αλλά κυρίως τον νέο εαυτό της.

Το «Πάντα στο κόκκινο», πρώτη μεγάλου μήκους της δημιουργού, το 2018, του αξέχαστου οσκαρικού, μικροσκοπικού «Bao», ξετυλίγεται ως ιδανική εφηβική ταινία που τα έχει όλα: ποπ μπάντες, ρούχα, γονείς, κολλητές, bullying, σκιρτήματα, μαθήματα – κι ακόμα, σε δεύτερο πλάνο (μέρος του μεγαλείου της Pixar) τον ανθρωπισμό, την αναπηρία, τη μισαλλοδοξία, τις ενήλικες σχέσεις, όλα με περιτύλιγμα κινεζικής ποπ κουλτούρας κι ολούθε τρυφερότητας.

Πάνω απ’ όλα, παρότι η Disney (άρα και η Pixar) δεν φημίζεται ως LGBTQ-friendly, η ταινία έχει ένα θαρραλέο μήνυμα, τόσο χρήσιμο για τα παιδιά όσο και τους πολύ πολύ μεγαλύτερους: ο στόχος στη ζωή δεν είναι να τους έχουμε όλους ευχαριστημένους, ούτε να υπακούμε πάντα στους κανόνες, αλλά να πατάμε γερά πάνω στον αυθορμητισμό μας και να μη χάνουμε τον τσαμπουκά μας. Γιατί να που και ως κόκκινο πάντα η Μεϊλίν γίνεται ίνδαλμα!

► Μεταγλωττισμένο: CINERAMA, ODEON ESCAPE, TOWN CINEMAS, VILLAGE MALL, VILLAGE PARK ΡΕΝΤΗ, VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ, WEST CITY, ΑΕΛΛΩ CINEMAX, ΑΘΗΝΑΙΟΝ, ΑΙΓΛΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ, ΑΡΤΕΜΙΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ, ΖΕΑ, ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX, ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ, ΝΑΝΑ CINEMAX, ΟΝΑΡ, ΟΝΕΙΡΟ, ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ, ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΙΝΕ ΑΝΟΙΞΙΣ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ, ΦΟΙΒΟΣ

► Με υπότιτλους: VILLAGE MALL, VILLAGE PARK ΡΕΝΤΗ

Η μπαλάντα της λευκής αγελάδας (Ghasideyeh gave sefid)

★★★☆☆

● σκηνοθεσία: Μαριάμ Μογκαντάμ, Μπεχτάς Σανίχα

● ηθοποιοί: Μαριάμ Μογκαντάμ, Σανί Φαρ, Πουρία Ραχίμι

Με επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βερολίνου, ένα δείγμα στιβαρού, ανθρωποκεντρικού, κοινωνικής κριτικής ιρανικού σινεμά που υπονομεύει υπέροχα την ίδια του την ύπαρξη, με όπλο την κινηματογραφική φόρμα.

Η Μίνα προσπαθεί να επιβιώσει στο σημερινό Ιράν και να συντηρήσει την κωφή κόρη της: ο άντρας της, θανατοποινίτης, έχει εκτελεστεί, η οικογένειά του απειλεί να πάρει το παιδί από τη Μίνα κι όλο το σύμπαν στρέφεται εναντίον μιας φτωχής χήρας. Οταν η Μίνα μάθει ότι ο σύζυγός της εκτελέστηκε άδικα, θα τολμήσει να διεκδικήσει μια απολογία από το σύστημα, τη στιγμή που μόνο ένας άντρας, ο Ρέζα, θα προσπαθήσει να τη βοηθήσει – χωρίς να γνωρίζει ότι με τη Μίνα τον συνδέουν πολλά περισσότερα από την ανθρωπιά.

Πρώτη ταινία μυθοπλασίας που υπογράφουν οι δημιουργοί του αιχμηρού ντοκιμαντέρ του 2017, «The Invincible Diplomacy of Mr. Naderi», διατηρεί τη ματιά της τεκμηρίωσης σ’ ένα κράτος διεφθαρμένο, αυταρχικό και βαθιά μισογυνικό, ενώ ταυτόχρονα ακολουθεί τους κανόνες τού γεμάτου σασπένς θρίλερ, χωρίς ν’ αρνείται το βαρύ μελόδραμα στην καρδιά του. Ενδιαφέρον, δυνατό, με την αισθητική και την αξιοπρέπεια που μόνο το ιρανικό σινεμά ξέρει πώς να μεταφράζει σε κινηματογραφικό νατουραλισμό.

►ΑΣΤΥ, ΔΑΝΑΟΣ, ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ

Μετά τον Γιανγκ (After Yang, ΗΠΑ, 2021, 96’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Κογκονάντα

● ηθοποιοί: Κόλιν Φάρελ, Τζόντι Τέρνερ-Σμιθ, Μαλέα Εμα Τιαντραουιτζάτζα

Στο κοντινό μέλλον αυτή είναι μια χαρακτηριστική τετραμελής οικογένεια: ο συναισθηματικός Τζέικ, η μεθοδική Κίρα, η μικρή τους θετή κόρη Μίκα και ο Γιανγκ, το ανδροειδές που αγόρασαν οι γονείς για να κάνει παρέα στη Μίκα και να της μεταβιβάσει πληροφορίες για την ασιατική καταγωγή της. Οταν ο Γιανγκ χαλάσει, ο Τζέικ, όσο ψάχνει τρόπους να τον επισκευάσει, θ’ αναγκαστεί και να βρει πραγματικούς τρόπους επικοινωνίας με τη γυναίκα και την κόρη του, χωρίς ενδιάμεσους. Ο Κογκονάντα, ο σκηνοθέτης που το 2017 υπέγραψε την εκπληκτική, μελαγχολική, «αρχιτεκτονικής» ψυχής ρομαντική δραμεντί «Columbus», βασίζεται αυτή τη φορά σ’ ένα διήγημα, το «Saying Goodbye to Yang» του Αλεξάντερ Γουάινστιν, που συνυπογράφει το σενάριο της ταινίας, και… βγαίνει έξω από τα νερά του. Η αρχιτεκτονική των κάδρων του -ηρώων εγκλωβισμένων, ήσυχα ήσυχα, σε οριζόντιες και κάθετες γραμμές μίνιμαλ σπιτιών- είναι αριστουργηματική, το χιούμορ weird και τρυφερό, αλλά η απόπειρα στον φουτουρισμό, μαζί με μια αισθητική εκκεντρικότητα και μια σεναριακή τελικά φλυαρία, σκεπάζουν με μια αμήχανη επιτήδευση τις απλές αλήθειες που ο Κογκονάντα κι ο κόσμος του θέλει να μοιραστεί.

Σημείο βρασμού (Boiling Point, Ην. Βασίλειο, 2021, 92’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Φίλιπ Μπαραντίνι

● ηθοποιοί: Στίβεν Γκρέιαμ, Βινέτ Ρόμπινσον, Αλις Φίδαμ

Στο εστιατόριο του Αντι όλα μοιάζει να βρίσκονται κοντά στο σημείο βρασμού: η βραδιά ξεκινά με μια υποβίβαση από το υγειονομικό, ενώ στα τραπέζια κάθεται ο τέως συνέταιρος και νυν ανταγωνιστής του με μια γευσικριτικό, η κουζίνα δεν παύει να κάνει λάθη, η πρώην γυναίκα του τον παίρνει διαρκώς τηλέφωνο για να του θυμίσει τα γενέθλια του παιδιού τους και κάποιος πρέπει να σημειώσει ότι μία πελάτης έχει αλλεργία στους ξηρούς καρπούς.

Στη δεύτερη σκηνοθετική δουλειά του ο ηθοποιός Φίλιπ Μπαραντίνι ανεβάζει τη θερμοκρασία -και τις απαιτήσεις- μ’ ένα νευρώδες, αεικίνητο μονοπλάνο με την κάμερα στο χέρι. Από την πρώτη στιγμή που ο φακός εστιάζει στο πρόσωπο του Αντι, δεν σταματά, τρυπώνοντας από την κουζίνα στη σάλα και πάλι πίσω, αδιάκοπα, ενώ τα νεύρα εντείνονται, η αδρεναλίνη αυξάνεται και η κάμερα κάνει μικρές «στάσεις» στους παίκτες της βραδιάς. Εντυπωσιακή η μαεστρία του, μόνο που, σχεδόν αναπόφευκτα, στη διαδρομή χάνονται οι χαρακτήρες, ενώ το (διπλό) φινάλε μοιάζει παράλογα δραματικό για ένα φιλμ που είναι περισσότερο άσκηση παρά ουσία.

River (Αυστραλία, 2021, 75’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Τζένιφερ Πίντομ

Μετά το «Mountain» του 2017, η ντοκιμαντερίστρια Τζένιφερ Πίντομ κατεβαίνει στα ποτάμια, τις υδάτινες φλέβες του κόσμου μας. Η Αυστραλιανή Ορχήστρα Δωματίου παίζει μουσική που γράφουν οι Radiohead, ο Γουίλεμ Νταφόε αναλαμβάνει την αφήγηση που συνδέει το μυθικό με το ανθρώπινο και η κάμερα ταξιδεύει σε 39 χώρες και αποτυπώνει ποτάμια (και τη σχέση τους με τον άνθρωπο) με τολμηρούς τρόπους και από πρωτοφανείς γωνίες. Ταξιδιάρικο, φιλοσοφικών και οικολογικών προθέσεων υπερθέαμα, που μπορεί να μη… βουτά σε βάθος, αλλά αποζημιώνει με τις εικόνες του.