Φυσικό φως (Természetes fény, Ουγγαρία, Λετονία, Γαλλία, Γερμανία, 2021, 103’)
★★★½☆
● σκηνοθεσία: Ντένες Νάγκι
● ηθοποιοί: Φέρενς Ζάμπο, Ταμάς Γκαρμπάτς, Λάζλο Μπάικο
Το έτος είναι 1943 και οι Ούγγροι στρατιώτες, σύμμαχοι των Γερμανών ναζί, όντας υπεύθυνοι για την «εκκαθάριση» της Ουκρανίας, οργώνουν τα δάση και τις αγροτικές περιοχές για να εντοπίσουν τους Ρώσους παρτιζάνους. Εκεί θα βρεθεί ο Ιβάν Σεμέτκα, σιωπηλός κι αυτός, φωτογράφος με αποστολή να απαθανατίζει τα τραγικά ενσταντανέ του πολέμου. Ενα απρόσμενο, ανεπιθύμητο γύρισμα της τύχης θα φέρει τον Ιβάν επικεφαλής του μικρού λόχου. Ερχεται μαζί με την ευθύνη και η άφεση για όσα φρικιαστικά συμβαίνουν μπροστά στα μάτια του; Υπάρχει μέσα του, μέσα σε οποιονδήποτε, η δύναμη να σταματήσει τη βία ή, τουλάχιστον, να μιλήσει καθαρά γι' αυτήν;
Στο ντεμπούτο του στη μυθοπλασία (Βραβείο Σκηνοθεσίας στην Berlinale του 2021), ο Ούγγρος Ντένες Νάγκι κάνει μια ταινία πολεμική και αντιπολεμική. Απόλυτα εστέτ, αλλά λουσμένη από το «φυσικό» φως του τρόμου του πολέμου. Η ταινία του ξετυλίγεται αργά, με τρόπο που πλάνο με το πλάνο, σιωπηλά, σε τυλίγει ασφυκτικά, ώστε να μην μπορείς να ξεφύγεις, όπως κι οι ήρωές του, από την αλήθεια. Εκείνη που εκτυλίσσεται εκτός κάμερας, ενώ ο φακός παρακολουθεί τα πρόσωπα, τα μάτια, τη φρίκη μέσα τους, τις αντιδράσεις στη θηριωδία. Σε παράλληλη πορεία με τον «Γιο του Σαούλ» του συμπατριώτη του, Λάζλο Νέμες, αλλά από διαφορετική οπτική γωνία, ενοχικά, καταγγελτικά, με μια κατάνυξη και ζητούμενη άφεση θρησκευτική, ο Νάγκι επικεντρώνεται (και, ίσως, λυτρώνει τον υπομονετικό θεατή) όχι στην άμεση ενοχή, αλλά στη σιωπή. Σε όσους τότε «αναγκάστηκαν να επιβιώσουν» αποστρέφοντας το βλέμμα, σε όσους σήμερα αρνούνται την ανάληψη ευθύνης απέναντι στον νεοναζισμό, στον ρατσισμό, στη βία. Με πανέμορφη εικόνα, καθηλωτικό ήχο και την ανθρώπινη σκληρότητα στο φυσικό φως της.
► ΑΤΛΑΝΤΙΣ, ΓΑΛΑΞΙΑΣ, ΔΙΑΝΑ, ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
Τελευταίοι και πρώτοι άνθρωποι (Last and First Men, Ισλανδία, 2020, 70’)
★★★½☆
● σκηνοθεσία: Γιόχαν Γιοχάνσον
● με τη φωνή της Τίλντα Σουίντον
Η πρώτη και τελευταία ταινία του Ισλανδού συνθέτη Γιόχαν Γιοχάνσον που έφυγε, μόλις 48 χρόνων, το 2018, αποτελεί ίσως την πιο καθηλωτική περιγραφή της τομής του χτες και του αύριο στο αβέβαιο σήμερα της ανθρωπότητας. Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το φιλμ ως πειραματικό, ακόμα κι έτσι όμως θα το έβαζε σ’ ένα καλούπι απ’ το οποίο, ατίθασα, ξεστρατίζει.
Το φιλμ ξεκίνησε ως ένα οπτικοακουστικό installation, που συνδυάζει το ομότιτλο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Ολαφ Στέιπλντον από το 1930, τον τρόπο με τον οποίο ο Ολλανδός Γιαν Κέμπενερς φωτογράφησε, για την έκδοση «Spomenik», τα μεταπολεμικά, μπρουταλιστικά μνημεία της πρώην Γιουγκοσλαβίας (αποτυπωμένα εδώ, από τον σκηνοθέτη, σε ασπρόμαυρο 16άρι φιλμ), μουσική που φυσικά έχει γράψει ο Γιοχάνσον κι ένα δικό του κείμενο σε αφήγηση της Τίλντα Σουίντον. Τον «σκελετό» αποτελεί ένα μαγνητοσκοπημένο μήνυμα που στέλνουν οι τελευταίοι άνθρωποι, δύο δισεκατομμύρια χρόνια μακριά από το σήμερα, στο δικό τους παρελθόν στη Γη. Την ουσία συμπυκνώνει μια εκπληκτικά ιδιαίτερη αλλά και μαγνητική αποτύπωση των κινδύνων της Ανθρωποκαίνου, της οικολογικής καταστροφής, αλλά και της λεπτής, αρχέγονης απορίας, γραμμής που ενώνει τη ζωή με τον θάνατο. Τόσο πιο συμβολική και συγκινητική, χάρη στην περιβαλλοντολογική κρίση που τώρα, δύο χρόνια μετά την ταινία, είναι πιο έντονη παρά ποτέ, αλλά και στον ίδιο τον θάνατο του Γιοχάνσον που, θέλοντας και μη, δίνει απόκοσμη υφή στο έργο του.
► ΔΙΑΝΑ, ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ, ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ, ΤΡΙΑΝΟΝ
Εγκλημα στον Νείλο (Death on the Nile, Ην. Βασίλειο, ΗΠΑ, 2022, 127’)
★★★☆☆
● σκηνοθεσία: Κένεθ Μπράνα
● ηθοποιοί: Κένεθ Μπράνα, Γκαλ Γκαντότ, Αρμι Χάμερ, Ανέτ Μπένινγκ, Τομ Μπέιτμαν, Ράσελ Μπραντ, Εμα Μάκι
Μετά το «Εγκλημα στο Οριεντ Εξπρές», ο Κένεθ Μπράνα συναντά ξανά την Αγκαθα Κρίστι στο πολυδιασκευασμένο μυθιστόρημα μυστηρίου της (με δημοφιλέστερη την ταινία του 1978 με τον Πίτερ Ουστίνοφ στον ρόλο του Βέλγου μυστακιοφόρου ντετέκτιβ) κι αποδεικνύει πόσο του ταιριάζει το… έξω καρδιά glam (κι όχι το πολιτικό δράμα που ανάλαφρα αντιμετώπισε στο «Belfast»).
Ο Ηρακλής Πουαρό αναλαμβάνει να διαλευκάνει μια σειρά από δολοφονίες εν πλω στον Νείλο: ύποπτοι (και, στην πορεία, θύματα), μια πλειάδα εκπροσώπων της υψηλής κοινωνίας ή του γεμάτου πορτοφολιού, που συναντιούνται στην Αίγυπτο με αφορμή τον γάμο μιας εκπάγλου καλλονής κληρονόμου με έναν άφραγκο γόη.
Καθώς η πλοκή είναι λίγο-πολύ γνωστή, ο Μπράνα ανεβάζει την ένταση στην εικόνα: μελοδραματισμός κι υπερβολή με χιούμορ, ένα καστ μεγατόνων με πρωθιέρεια την Γκαλ Γκαντότ (αλλά και αποκάλυψη την Εμα Μάκι του «Sex Education» ενώ, καθώς η ταινία «παγιδεύτηκε» στους περιορισμούς της πανδημίας, ο Αρμι Χάμερ στο μεταξύ είδε την καριέρα του να καταστρέφεται από τις καταγγελίες περί κανιβαλισμού), μυστηριακά σκηνικά, μελετημένα κοστούμια, λούσο, αισθησιασμός και… κοινωνική κριτική, εξωτισμός και κομμουνισμός, όλα βρίσκουν τη θέση τους σ’ ένα φιλμ επάξια ψυχαγωγικό και αγνά κοσμοπολίτικο, ελαφρύ και διασκεδαστικό.
► CINERAMA, ODEON ESCAPE, TOWN CINEMAS, WEST CITY, VILLAGE MALL, VILLAGE PARK ΡΕΝΤΗ, VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ, ΑΕΛΛΩ CINEMAX, ΑΘΗΝΑΙΟΝ, ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ, ΑΡΤΕΜΙΣ, ΑΤΛΑΝΤΙΣ, ΔΑΝΑΟΣ, ΕΛΙΖΕ, ΕΛΛΗ, ΖΕΑ, ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX, ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ, ΝΑΝΑ CINEMAX, ΟΝΑΡ, ΟΝΕΙΡΟ, ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ, ΣΙΝΕ ΑΝΟΙΞΙΣ, ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ, ΤΡΙΑΝΟΝ, ΦΟΙΒΟΣ
Παντρέψου με (Marry Me, ΗΠΑ, 2022, 112’)
★★½☆☆
● σκηνοθεσία: Κατ Κόιρο
● ηθοποιοί: Τζένιφερ Λόπεζ, Οουεν Γουίλσον, Μαλούμα
Η Κατ και ο Μπάστιαν είναι δυο διάσημοι σταρ της μουσικής. Η τελετή του γάμου τους είναι το γεγονός της χρονιάς στη Νέα Υόρκη, αφού θα γίνει ζωντανά και σε live μετάδοση μπροστά σε εκατομμύρια κόσμου. Εκεί θα βρεθεί εντελώς τυχαία και ο Τσάρλι, ένας καθηγητής μαθηματικών που πρέπει με κάποιον τρόπο να αποδείξει στην κόρη του πως είναι cool. Η ευκαιρία θα έρθει όταν ο γάμος της χρονιάς θα ακυρωθεί αφού, λίγο πριν από την τελετή, η Κατ Βαλντέζ θα μάθει πως ο Μπάστιαν την απατά και θα αποφασίσει να διαλέξει τυχαία τον… Τσάρλι από το πλήθος και να τον παντρευτεί. Old school ρομαντική κομεντί που πατάει με αγχωμένα αλλά χαριτωμένα βήματα πάνω στη συνταγή του «Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ», της σταρ δηλαδή που θα μάθει τις απλές χαρές της ζωής καθώς ανακαλύπτει πως ο πραγματικός έρωτας δεν βρίσκεται στον τόσο-φωτογενή-που-σκίζεται-η-μεγάλη-οθόνη Μαλούμα, αλλά στον Τσάρλι-Οουεν, που κερδίζει πόντους geekiness δίπλα στη σταθερά, μετά από τόσα χρόνια, εξωπραγματική, girl next door λάμψη της Τζένιφερ Λόπεζ. Πείτε ναι, κι ας είναι της στιγμής…
► ODEON ESCAPE, TOWN CINEMAS, VILLAGE MALL, VILLAGE PARK ΡΕΝΤΗ, VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ, WEST CITY, ΑΕΛΛΩ CINEMAX, ΑΘΗΝΑΙΟΝ, ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΑΛΙΚΗ, ΑΝΟΙΞΗ ΧΑΪΔΑΡΙ, ΙΝΤΕΑΛ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ, ΝΑΝΑ CINEMAX, ΣΙΝΕΑΚ, ΣΟΦΙΑ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ, ΦΟΙΒΟΣ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας