Μια αλλιώτικη ρομαντική ιστορία για την απότομη «ενηλικίωση» της Αμερικής

Πίτσα γλυκόριζα

(Licorice Pizza, ΗΠΑ, 2021, 133’)

★★★★☆

● σκηνοθεσία: Πολ Τόμας Αντερσον

● ηθοποιοί: Αλάνα Χέιμ, Κούπερ Χόφμαν, Σον Πεν, Μπράντλεϊ Κούπερ, Τομ Γουέιτς

Μια ρομαντική κομεντί ενηλικίωσης – αυτό ακριβώς δεν είναι η νέα ταινία του Πολ Τόμας Αντερσον που, πάντα εγκεφαλικός, πάντα σύνθετος και πάντα χρονικογράφος της αμερικανικής κουλτούρας, με τον μεγαλειώδη τρόπο του, μετά την «Αόρατη κλωστή», επιστρέφει στη συλλογιστική του «Punch-Drunk Love» και στο σέτινγκ του «Boogie Nights» για ν’ αποτυπώσει, μέσα από ένα εφηβικό μισο-ειδύλλιο, την ενηλικίωση της Αμερικής στη νεότερη εποχή της.

Ο Γκάρι Βάλενταϊν είναι 15 χρόνων, μεγαλώνει με την οικογένειά του στο Σαν Φερνάντο Βάλεϊ, στην Καλιφόρνια του 1973. Στο σχολείο, την ημέρα της φωτογράφισης για το ετήσιο λεύκωμα, θα γνωρίσει την Αλάνα, 25, προσωρινά βοηθό φωτογράφου, το κορίτσι που θα ερωτευτεί λαίμαργα και κεραυνοβόλα και θ’ αποφασίσει ότι μια μέρα θα παντρευτεί.

Ο Γκάρι είναι γεμάτος (υπερβολική) αυτοπεποίθηση. Ως τώρα παιδί-ηθοποιός-θαύμα που λίγο ξεπέρασε το ηλικιακό γκρουπ του, στρέφεται σε μια σειρά από επιχειρηματικές ιδέες. Η Αλάνα θα βγει μαζί του ραντεβού («αλλά δεν θα τα φτιάξουμε»), θα σταθεί δίπλα του σε κάθε άνοδο και μαλακή πτώση (σαν τις πωλήσεις στρωμάτων νερού που θα… ξεφουσκώσει άγρια) και οι δυο τους θα διανύσουν μια διαδρομή γεμάτη ζιγκ-ζαγκ προσέγγισης και απομάκρυνσης, στην Καλιφόρνια όπου όλοι ορκίζονται στον βωμό του θεάματος, στην Αμερική που αρχίζει να υποφέρει από την πετρελαϊκή κρίση, στον κόσμο που φεύγει από την εποχή της «αθωότητας» των παιδιών των λουλουδιών και οδεύει, αμήχανα, μέσα στη φούσκα της, προς τα golden boys της Γουόλ Στριτ. Εγκλωβισμένοι στο ενδιάμεσο, ο Γκάρι και η Αλάνα αρπάζονται με ενθουσιασμό από κάθε προοπτική που συναντούν, όχι αδιάφοροι για το μέλλον, αλλά σίγουροι ότι το έχουν ήδη κατακτήσει.

Ο Πολ Τόμας Αντερσον πατά και πάλι σε μια σύμβαση – ότι μια 25χρονη σέξι και φιλόδοξη κοπέλα θα κοιτάξει ένα 15χρονο, μεγαλοκαμωμένο αγόρι. Για να μας πείσει πιο εύκολα, χρησιμοποιεί για «εκείνον» τον Κούπερ Χόφμαν, γιο του Φίλιπ Σίμορ-Χόφμαν, για «εκείνη» την Αλάνα Χέιμ, της γνωστής οικογενειακής μπάντας που εμφανίζεται και σύσσωμη στην ταινία. Χρησιμοποιεί και την υπερβολική αυτή σιγουριά που αποτελεί την (ειρωνική) καρδιά της ταινίας, τη μεταδοτική πεποίθηση του αμερικανικού ονείρου ότι αν θελήσεις κάτι αρκετά, θα το καταφέρεις. Οχι.

Μ’ έναν τίτλο δανεισμένο από ένα διάσημο στους μυημένους καλιφορνέζικο δισκάδικο του ’70, μ’ ένα soundtrack που αφήνει γενναιόδωρα ν’ ακουστούν από Donovan μέχρι Sonny & Share κι από Μπάουι μέχρι Πολ ΜακΚάρτνεϊ, ο Αντερσον γεμίζει την ταινία του αναφορές στους δεύτερους ρόλους.

Ο «βετεράνος» του Τομ Γουέιτς, που αρνείται να εγκαταλείψει το μεγαλείο της αρρενωπότητας, το ρίσκο του θανάτου. Ο Τζακ Χόλντεν του Σον Πεν, απομεινάρι των σταρ του ’50, τώρα μια καρικατούρα του εαυτού του. Ο Τζον Πίτερς του Μπράντλεϊ Κούπερ (βασισμένος στον πραγματικό κομμωτή/παραγωγό που ενσάρκωσε ο Γουόρεν Μπίτι στο «Shampoo»), απομεινάρι του ’60, τσιτωμένος από την κόκα, απολαυστικός αλλά παρωχημένος σ’ αυτή τη δεκαετία. Ακόμα και ο κύριος Φρικ του Τζον Μάικλ Χίγκινς, στις εξαιρετικά αστείες σκηνές του, ο ιδιοκτήτης ιαπωνικού εστιατορίου που μιλά αγγλικά με ιαπωνική προφορά, σύμβολο της παγκοσμιοποίησης που η Αμερική ποτέ δεν θεώρησε ότι έχει ανάγκη.

Αυτή την ιστορία, αυτούς τους ήρωες, μικρούς αλλά εμβληματικούς, ο Αντερσον (υπογράφοντας τη φωτογραφία μαζί με τον Μάικλ Μπόμαν) αποτυπώνει με τα μαγικά του τράβελινγκ, στους ηλιόλουστους δρόμους με τους φοίνικες, στα μικρά μαγαζιά φορτωμένα φωτεινές επιγραφές, με την αισθητική της ευτυχίας, των ελεύθερων κορμιών, της καλύτερης στιγμής του πάρτι, μιας ανέμελης καλοκαιρινής νύχτας.

Ομως αυτό το καλοκαίρι του ’73 δεν είναι νοσταλγικό, ο Πολ Τόμας Αντερσον δεν εξωραΐζει τους ήρωές του, ούτε τη χρονική στιγμή. Τους παρακολουθεί σ’ ένα τρελό σπριντ που θ’ αναχαιτιστεί γρήγορα, θα χτυπήσει σε αδιέξοδο, μετά την ταινία, όταν η Αμερική θ’ αλλάξει, όταν, όχι πολύ διαφορετικά από τον βετεράνο του Τομ Γουέιτς, η σιγουριά θα προδοθεί. Η ταινία, πέρα από την αφάνταστη ομορφιά της και τη νεανική σφριγηλότητά της, αποκτά ουσία με το κοινό βίωμα του δημιουργού της και του θεατή της: επειδή, ακριβώς, μπορούν να νιώσουν το «παρόν» της, αλλά γνωρίζουν καλά και το επόμενο κεφάλαιο, το επόμενο τραγούδι του δίσκου.

▶ ODEON ESCAPE, TOWN CINEMAS, WEST CITY, ΑΕΛΛΩ CINEMAX, ΑΘΗΝΑΙΟΝ, ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΑΣΤΟΡ, ΔΙΑΝΑ, ΕΛΙΖΕ, ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX, ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ, ΝΑΝΑ CINEMAX, ΣΟΦΙΑ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ, ΤΡΙΑΝΟΝ

Ο Ανθρωπος του Βασιλιά: Το ξεκίνημα

(The King’s Man, Ην. Βασίλειο, ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, 2021, 130’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Μάθιου Βον

● ηθοποιοί: Ρέιφ Φάινς, Τζέμα Αρτερτον, Ρις Ιφανς, Χάρι Ντίκινσον, Ντζιμόν Χούνσου

Η κομψότερη μυστική υπηρεσία, η πρώτη οργάνωση ανεξάρτητων κατασκόπων της βρετανικής αυτοκρατορίας, βρίσκει το πρίκουελ της, μια αναδρομή στο πώς ξεκίνησαν όλα.

Ο Ορλάντο Οξφορντ του Ρέιφ Φάινς μάς συναντά το 1910, όταν, πασιφιστής ο ίδιος, προσπαθεί ν’ αποτρέψει τον γιο του από το να καταταγεί. Μόνο που ένα «κλαμπ» από τους φρικτότερους τυράννους κι εγκληματίες της Ιστορίας συνεργάζονται για να υποτάξουν την ανθρωπότητα: μάλλον είναι η ώρα για τον Ορλάντο να δράσει.

Εκτός από τον αμείωτα γοητευτικό Ρέιφ Φάινς, το μόνο που θα κρατήσουμε από αυτό το «ξεκίνημα» είναι ο εκρηκτικός Ρασπούτιν του Ρις Ιφανς. Πάντα στιλάτο αλλά απρόσμενα φλύαρο, αυτό το τρίτο φιλμ (αλλά origin story) του franchise των «King’s Men» αποδεικνύεται υπερφιλόδοξο στον αριθμό των ηρώων που συμπεριλαμβάνει και τους οποίους δεν προλαβαίνει να παρουσιάσει παρά ως καρικατούρες, αλλά και στην πολιτική παρωδία (με πρόσχημα τη διαφθορά της εξουσίας) που ποτέ δεν γίνεται διασκεδαστική.