Το δημιουργικό πείσμα του Κλιντ Ιστγουντ και ο Οτο Ρεχάγκελ

Μαθήματα Περσικών (Persian Lessons, Ρωσία, Γερμανία, Λευκορωσία, 2020, 127')

● Σκηνοθεσία: Βαντίμ Πέρελμαν 

● Ηθοποιοί: Ναχουέλ Πέρεζ Μπισκαγιάρ, Λαρς Αϊντινγκερ

Στον Β' Παγκόσμιο, σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο Βέλγος Εβραίος Ζιλ υποκρίνεται ότι είναι Ιρανός. Ο ναζί διοικητής του στρατοπέδου θέλει διακαώς να μάθει περσικά κι έτσι ο Ζιλ, προκειμένου να εξασφαλίσει λίγο περισσότερο χρόνο ζωής, εφευρίσκει μια δική του γλώσσα που αποστηθίζει και διδάσκει στον Γερμανό δυνάστη του. Ο Ουκρανός Βαντίμ Πέρελμαν, που ποτέ δεν ξεπέρασε το «House of Sand and Fog» του 2003, καταθέτει μια ταινία πιο ενδιαφέρουσα για την ιστορία που αναδεικνύει, παρά για το πώς την αφηγείται κινηματογραφικά. Βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, όπως περιγράφονταν σε διήγημα του Βόλφγκανγκ Κολχάαζε, η ταινία επενδύει στις εκπληκτικές ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστών της (ο Μπισκαγιάρ του «120 BPM» και ο Αϊντινγκερ, από τους διασημότερους σύγχρονους Γερμανούς ηθοποιούς), αλλά και σε μια σχέση συμβίωσης του καλού με το κακό, καταναγκαστικής κατανόησης, ιδιόμορφης αλληλεξάρτησης. Το κάνει με τρόπο συμβατικό, λιγότερο συναρπαστικό από την ίδια την ιστορία που αποτυπώνει, ή τις προεκτάσεις για την ανθρώπινη φύση που υπονοεί, καταλήγοντας με μια ταινία στιβαρή, καλόβουλη, στρογγυλεμένη ώστε να γίνει πιο προσιτή.

▶ ΑΛΟΜΑ, ΔΑΝΑΟΣ, ΔΕΞΑΜΕΝΗ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ

Αντίο, ηλίθιοι (Adieu les cons, Γαλλία, 2021, 87')

● Σκηνοθεσία: Αλμπέρ Ντιποντέλ

● Ηθοποιοί: Βιρζινι Εφιρά, Αλμπέρ Ντιποντέλ, Νικολά Μαριέ

Η Σιζ Τραπέ, μια γλυκιά και πληθωρική κομμώτρια, μαθαίνει ότι σύντομα θα πεθάνει από καρκίνο. Τελευταία επιθυμία της, να συναντήσει το παιδί που γέννησε στα 15 και έδωσε για υιοθεσία. Στην έρευνά της θα βρει απρόθυμο και καταναγκαστικό σύμμαχο έναν αυτοκαταστροφικό αλλά ικανότατο δημόσιο υπάλληλο.

Ο Αλμπέρ Ντιποντέλ γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε μια μαύρη κωμωδία που απέσπασε 12 υποψηφιότητες και 7 βραβεία στα τελευταία Σεζάρ, ανάμεσά τους Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας. Ο στόχος του είναι να κάνει μια υπερβατική, συναισθηματικά και εικαστικά, ταινία, πράγμα που σηματοδοτείται και από την αρχική αφιέρωση στον Τέρι Τζόουνς (με τον οποίο ο Ντιποντέλ είχε επανειλημμένα συνεργαστεί) και από μια διασκεδαστική γκεστ εμφάνιση του Τέρι Γκίλιαμ – πλώρη, δηλαδή, για ένα α λα Μόντι Πάιθον πανδαιμόνιο. Ομως το φιλμ ξετυλίγεται υπερ-σκηνοθετημένο, τοποθετημένο ως επί το πλείστον νύχτα, με κιτρινοκόκκινους φωτισμούς, με μια βαριά εγκεφαλική πρόφαση, με φορσέ «χαριτωμένα» μοτίβα, με μια μπερδεμένη κεντρική ιδέα για την αυτοθυσία και την αξία της ζωής, ενώ το σενάριό του δεν μπορεί να υποστηρίξει τα «φτιασίδια» του και το χιούμορ χάνεται κάτω από τη συνεχή προσπάθεια για πόζα. Νότα δροσιάς κι απόλαυσης, όπως πάντα, η Βιρζινί Εφιρά.

Cry Macho (ΗΠΑ, 2021, 103')

● Σκηνοθεσία: Κλιντ Ιστγουντ

● Ηθοποιοί: Κλιντ Ιστγουντ, Εντουάρτο Μινέτ, Ναταλία Τραβέν, Ντουάιτ Γιόακαμ

Ο Μάικ Μάιλο ήταν, το πάλαι ποτέ, αστέρι του ροντέο, εκτροφέας αλόγων, τώρα (στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όπου εκτυλίσσεται η ιστορία), είναι ένας ηλικιωμένος, ψιλοκατεστραμμένος αλκοολικός με περισσότερες αναμνήσεις παρά αρμοδιότητες. Οταν ένα παλιότερο αφεντικό του τού αναθέτει μια παράτολμη αποστολή, να πάει στο Μεξικό και να απαγάγει τον μικρό γιο του από τα χέρια της μαφιόζας πρώην συζύγου του, αναγκάζεται να δεχτεί. Ομως το road trip στις απέραντες βίστες του Μεξικού, δίπλα στο αγόρι, θα του δώσουν μια ευκαιρία ν’ αναμετρηθεί με την ηλικία του, την αμερικανική ιδέα της ελευθερίας, τις αποφάσεις της ζωής του και, κυρίως, την έννοια του ανδρισμού, όπως εκείνος, παλαιάς κοπής αρσενικό, μ’ έναν σκονισμένο ρομαντισμό, αντιλαμβάνεται κι εφαρμόζει. Βασισμένος στο μυθιστόρημα του Ν. Ρίτσαρντ Νας, σε μια ταινία που προσπαθεί να κάνει ήδη από τη δεκαετία του ’80, ο Κλιντ Ιστγουντ, στα 91 του, ευθυτενής και πεισματικός, δυο χρόνια μετά την «Μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ» και τρία μετά τον τελευταίο ρόλο του στην οθόνη στο «Βαποράκι», κατακτά τη θέση του μεγαλύτερου σκηνοθέτη-ηθοποιού στην ιστορία, με μια ταινία που προσπαθεί, όπως κι ο ίδιος, να ξεγελάσει τον χρόνο, να επαναφέρει την κοσμοθεωρία της αξιοπρέπειας και της αυτάρκειας, να επαναπροσδιορίσει βασικές κοινωνικές αρχές και να βγει νικητής, έστω… βαδίζοντας με δυσκολία και με χέρια που τρέμουν διακριτικά και με την ηλικία του σημαία.

▶ CINERAMA, COOL ΤΥΜΒΟΣ, ODEON ESCAPE ΙΛΙΟΝ, TOWN CINEMAS, VILLAGE MALL, VILLAGE PARK ΡΕΝΤΗ, VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ, ΑΕΛΛΩ CINEMAX, ΑΘΗΝΑΙΟΝ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ, ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ, ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΑΚΤΗ, ΑΛΕΚΑ, ΑΛΕΞ ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΑΛΣΟΣ, ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ, ΑΝΟΙΞΗ, ΑΡΙΑΝ, ΑΡΚΑΔΙΑ, ΑΡΤΕΜΙΣ, ΑΣΤΕΡΙ, ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ, ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΚΤΗ, ΕΚΡΑΝ, ΕΛΛΗΝΙΣ CINEMAX, ΗΛΕΚΤΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ, ΙΝΤΕΑΛ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΚΗΠΟΣ, ΚΟΡΑΛΛΙ, ΜΑΡΙΛΕΝΑ, ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ, ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ, ΟΝΑΡ, ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ, ΠΕΡΑΝ, ΡΙΑ ΜΑΤΙ, ΣΕΛΗΝΗ, ΣΙΝΕ ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ, ΣΙΝΕ ΘΗΣΕΙΟΝ, ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ, ΣΙΝΕ ΦΙΛΟΘΕΗ, ΣΙΣΣΥ, ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ, ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ, ΦΛΕΡΥ, ΦΛΟΙΣΒΟΣ, ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ

Βασιλιάς Οτο (King Otto, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ην. Βασίλειο, 2021, 82')

● Σκηνοθεσία: Κρίστοφερ Αντρέ Μαρκς

Ο Οτο Ρεχάγκελ κάθεται σε μια πολυθρόνα, στο κέντρο μιας σάλας, και δίνει συνέντευξη στον Ελληνοαμερικανό σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ. Μοιάζει το ίδιο αυστηρός, no-bullshit, άμεσος με τον θρυλικό προπονητή της Εθνικής Ποδοσφαίρου που γνώρισε η Ελλάδα στα τέλη του ’90. Αυτή τη φιγούρα σκιαγραφεί η ταινία, συνοψίζοντας στα γρήγορα την ώς τότε καριέρα του Γερμανού προπονητή και αφηγούμενη την άφιξή του στην Ελλάδα, όταν ανέλαβε μια ομάδα για την οποία αδιαφορούσε όχι μόνο το κοινό αλλά κι οι ίδιοι οι παράγοντες και παίκτες και την ώθησε, μέσα από πολιτισμικές αντιθέσεις και ιδιοσυγκρασιακές συγκρούσεις, να κάνει ένα θαύμα, να κατακτήσει, το 2004, το Euro. Εάν το ντοκιμαντέρ κατατάσσεται στο ύφος των «ομιλούντων κεφαλών», χαιρόμαστε που βλέπουμε κι ακούμε αυτά τα κεφάλια, τον καθοριστικό βοηθό του Ρεχάγκελ, Γιάννη Τοπαλίδη, και μέλη της ομάδας σαν τους Φύσσα, Δέλλα, Νικοπολίδη. Οι αναμνήσεις τους μοντάρονται με υλικό από την εποχή, προπονήσεις, αγώνες, αποδυτήρια, σε μια πανηγυρική πορεία όπου το αουτσάιντερ πάει κόντρα σε όλα τα στοιχήματα και στέφεται νικητής. Μπορεί η ταινία να μην αναπτύσσει ιδιαίτερα πτυχές που ένα πιο σε βάθος ντοκιμαντέρ θα μπορούσε, τις αντικρουόμενες προσωπικότητες, τη διαχρονική αντιπαλότητα Ελλάδας - Γερμανίας, τη διάσταση και τη σημασία της νίκης της Εθνικής για τη χώρα στη συγκεκριμένη στιγμή, τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την εύθραυστη ισορροπία που διατηρούνταν, είναι όμως έντιμο και πλούσιο, μια πολύτιμη καταγραφή μιας στιγμής στην Ιστορία που όλο και περισσότερο μοιάζει με παραμύθι.