Η Πολωνή Βάντα, η Γαλλίδα Πασιάνς και οι Ανδαλουσιανές κόρες της Ματίλντε

Old (ΗΠΑ, 2021, 108’)

● σκηνοθεσία: Μ. Νάιτ Σιάμαλαν

● ηθοποιοί: Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Βίκι Κριπς, Ρούφους Σιούελ

Μια πολυμελής οικογένεια, στις φαινομενικά παραδεισένιες διακοπές της σ’ ένα τροπικό νησί, ανακαλύπτει μια ειδυλλιακή παραλία με λίγο κόσμο. Μόνο που, για μυστηριώδη λόγο, αυτή η παραλία συμπυκνώνει τον χρόνο: όλοι οι παρευρισκόμενοι αρχίζουν να γερνούν ταχύτατα, με αποτέλεσμα η ζωή τους να διαρκεί μόνο μία μέρα. Ο σύγχρονος μετρ των εγκεφαλικών θρίλερ συναγωνίζεται… τον εαυτό του σε ακόμα ένα παιχνίδι καλά κρυμμένων μυστικών και υπαρξιακών αντικατοπτρισμών.

Η νονά της νύχτας (La Daronne, Γαλλία, Βέλγιο, 2020, 104’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Ζαν-Πολ Σαλομέ

● ηθοποιοί: Ιζαμπέλ Ιπέρ, Ιπολίτ Ζιραρντό, Φαρίντα Ουτσάνι

Η Πασιάνς δουλεύει ως διερμηνέας αραβικών στην αστυνομία – μεταφράζει ζωντανά την τηλεφωνική παρακολούθηση εμπόρων ναρκωτικών. Μόνο που η Πασιάνς νιώθει το κάλεσμα της αντισυστημικής περιπέτειας κι αποφασίζει, για να βοηθήσει τον γιο της νοσοκόμας που φροντίζει τη μαμά της, να περάσει από την… άλλη πλευρά και να γίνει η πιο μυστηριώδης και περιζήτητη έμπορος του Παρισιού. Βασισμένη στο μυθιστόρημα της Ανελόρ Κερ και αξιοποιώντας το «διαπολιτισμικό» έγκλημα για ένα στοιχειώδες αντιρατσιστικό σχόλιο, η ταινία ξεκινά δυναμικά κι εξελίσσεται ως φλύαρη, προβλέψιμη κωμωδία, με τη διαφορά ότι η Ιζαμπέλ Ιπέρ, ακόμα και ως νονά της νύχτας, μπορεί να εφεύρει μια ερμηνεία τόσο σωματική, κωμική, κυνική, που να δώσει από μόνη της ανύπαρκτες διαστάσεις στην ηρωίδα της.

Μη φεύγεις, Βάντα! (Wanda, mein Wunder, Ελβετία, 2020, 111’)

★★★☆☆

● σκηνοθεσία: Μπετίνα Ομπερλι

● ηθοποιοί: Ανιέσκα Γκροτσόφσκα, Αντρέ Γιουνγκ, Μάρτε Κέλερ

Η Βάντα είναι μια 35χρονη Πολωνή, μητέρα δύο παιδιών. Εχει αφήσει τη δική της οικογένεια πίσω, στην Πολωνία, κι έχει μεταναστεύσει στην εύπορη Ελβετία για να φροντίζει τον ανήμπορο πατριάρχη μιας μεγαλοαστικής οικογένειας. Οταν η Βάντα αποκαλύπτει πως είναι έγκυος, θα ξεσπάσει κάθε πιθανή σύγκρουση, της οικογένειας εναντίον της αλλά και των μελών μεταξύ τους.

Η Ελβετίδα Μπετίνα Ομπερλι γράφει και σκηνοθετεί μια πικρή, κυνική κωμωδία, βραβευμένη στο Φεστιβάλ της Τραϊμπέκα. Μέσα στους τέσσερις ή… εκατόν τέσσερις τοίχους του κομψού, πολυτελούς σπιτιού, η Ομπερλι βρίσκει ευκαιρία να καυτηριάσει την ταξική ανισότητα στη χώρα της, τις από ανάγκη πολυμήχανες γυναίκες, την έννοια της οικογένειας, όχι απαραίτητα των δεσμών αίματος. Κι όσο το δεύτερο μέρος της ταινίας τείνει όλο και περισσότερο στο κωμικό στοιχείο που αποδεικνύεται αδύναμο, το πρώτο, με όπλα το συναρπαστικά εκφραστικό πρόσωπο της Γκροτσόφσκα κι ένα μαστόρικο καστ δευτεραγωνιστών, χαρίζει στον θεατή αρκετό υλικό για να χτίσει μια δυναμική, κοινωνικά αιχμηρή ταινία – και η αγελάδα δώρο!

Η μαύρη κηλίδα (La Mancha Negra, Ισπανία, 2020, 90’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Ενρίκε Γκαρσία

● ηθοποιοί: Κούκα Εσκρίμπανο, Πάμπλο Πουγιόλ, Νοεμί Ρουίζ

Ανδαλουσία, 1971, και η ηλικιωμένη Ματίλντε πεθαίνει. Οι τρεις κόρες της κανονίζουν την αγρύπνια αλλά πριν η ψυχή της Ματίλντε τιμηθεί, οι γυναίκες θα αναγκαστούν να δώσουν τις δικές τους μάχες και πολλοί από τους ζωντανούς στον περίγυρό τους θα χρειαστεί να φτάσουν την… αιώνια ειρήνη. Ατμοσφαιρικό δράμα με τόνους θρίλερ κι αισθητική αυστηρότητα και γοητεία, μπορεί να μην καταφέρνει να διατηρήσει την πολυπλοκότητά του ώς το φινάλε, αλλά ξεγελά ευχάριστα τον θεατή με συμβολισμούς και ενδιαφέρουσες σπαζοκεφαλιές.

Περιπέτεια στη ζούγκλα (Jungle Cruise, ΗΠΑ, 2021, 127’)

★★☆☆☆

● σκηνοθεσία: Χάουμε Κολέτ-Σέρα

● ηθοποιοί: Ντουέιν Τζόνσον, Εμιλι Μπλαντ, Εντγκαρ Ραμίρεζ

Ο καπετάνιος ενός ποταμόπλοιου, στις αρχές του 20ού αιώνα, μεταφέρει επιβάτες μέσα από τη ζούγκλα σε μια επιστημονική αποστολή, με την απειλή φονικών ζώων, ερπετών, των Γερμανών ανταγωνιστών τους και… μεταφυσικών συμβάντων. Η Disney κάνει ταινία το διάσημο ride των θεματικών πάρκων της, χάνοντας κάθε στοιχείο περιπέτειας, απρόβλεπτου ή ενθουσιασμού που προφανώς έχει η live εμπειρία, διατηρώντας μόνο ένα εξαιρετικά φωτογενές καστ που μοιάζει να προτιμούσε να βρίσκεται στο… πάρκο.

Λάσι γύρνα σπίτι (Lassie - Eine abenteuerliche Reise, Γερμανία, 2020, 96’)

★½☆☆☆

● σκηνοθεσία: Χάνο Ολντερντισεν

● ηθοποιοί: Νίκο Μαρίσκα, Σεμπάστιαν Μπέτσελ, Ανα Μαρία Μούχε

Ο 12χρονος Φλόριαν και η Λάσι, το πολυμήχανο και πιστό κόλεϊ, είναι αχώριστοι φίλοι με απέραντο πεδίο παιχνιδιού τη γερμανική εξοχή όπου ζουν. Οταν ο μπαμπάς του Φλο χάσει τη δουλειά του, η οικογένεια θα μετακομίσει σ’ ένα μικρό διαμέρισμα όπου δεν επιτρέπονται τα ζώα κι η Λάσι θα εγκατασταθεί απρόθυμα στο κτήμα του εύπορου Γκραφ φον Σπρένγκελ. Με την πρώτη ευκαιρία θα αποδράσει και θα περιπλανηθεί σ’ όλη τη Γερμανία αναζητώντας τον αγαπημένο της Φλο όσο εκείνος, με τη βοήθεια της μικρής Πρισίλα, επίσης το σκάει από το σπίτι του για να την ψάξει.

Ριμέικ της ομότιτλης ταινίας του 1943, με τον Ρόντι ΜακΝτάουαλ και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, βασισμένης, με τη σειρά της, στο βιβλίο του Ερικ Νάιτ από το 1940. Η γερμανική βερσιόν (η ταινία προβάλλεται αποκλειστικά μεταγλωττισμένη στα ελληνικά) όχι απλώς αλλάζει γεωγραφική τοποθεσία, αλλά κι επικεντρώνεται σ’ ένα τετριμμένο οικογενειακό δράμα με ήρωες χωρίς το ελάχιστο βάθος – η μεγαλύτερη ατραξιόν παραμένει η Λάσι που, δυστυχώς, στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας… λείπει!

Κάτι τρέχει στο Σεν Τροπέ (Mystère à Saint-Tropez, Γαλλία, Βέλγιο, 2021, 89’)

● σκηνοθεσία: Νικολά Μπεναμού

● ηθοποιοί: Κριστιάν Κλαβιέ, Μπενουά Πελβούρντ, Τιερί Λερμίτ, Ρόσι ντε Πάλμα, Ζεράρ Ντεπαρντιέ

Ο ζάπλουτος Κλοντ Τρανσάν και η σύζυγός του κάνουν, όπως πάντα, τις κοσμικές θερινές διακοπές τους στη βίλα τους στη νότια Γαλλία. Οταν ένα από τα αυτοκίνητά τους βρεθεί με κομμένα φρένα, ο Τρανσάν, συνυπολογίζοντας και κάποια απειλητικά γράμματα, είναι πεπεισμένος ότι η ζωή του απειλείται. Γι’ αυτό θα προσκαλέσει τον επιθεωρητή Μπουλέν, νάρκισσο κι ατζαμή, για να διαλευκάνει την υπόθεση καμουφλαρισμένος ως μπάτλερ.

Με κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα και αέρα… γκαφατζούς Αγκαθα Κρίστι, αυτή είναι η πρώτη φετινή ταινία που βάζει υποψηφιότητα για την εμπορικότερη γαλλική κωμωδία της σεζόν.

Επανεκδόσεις

▶ «Η διπλή ζωή της Βερόνικα» του Κριστόφ Κισλόφσκι (1991, αστεράκια: 4). Δύο νέες γυναίκες, ολόιδιες στην όψη, μεγαλώνουν χωρίς να γνωρίζονται, η μία, η Βερόνικα, στην Πολωνία κι η άλλη, η Βερονίκ, στη Γαλλία. Οταν η Βερόνικα, στο πρώτο ρεσιτάλ όπου αναδεικνύει την υπέροχη φωνή της, πεθάνει ξαφνικά από αδύναμη καρδιά, η Βερονίκ, επίσης ταλαντούχα μουσικός, θα νιώσει μια ανεξήγητη απώλεια, αλλά κι ένα προστατευτικό δίχτυ σε ό,τι επικίνδυνο προσεγγίζει τη ζωή της. Με την Ιρέν Ζακόμπ ως ενσάρκωση της πιο τέλειας, πιο αγνής και φυσικής ομορφιάς, η ταινία του Κισλόφσκι με το κίτρινο, ζεστό φως, τις μαγικές μαριονέτες, την αξέχαστη μουσική και τη μεγαλειώδη υπαρξιακή μελαγχολία της, βλέπεται σήμερα, τριάντα χρόνια μετά τη δημιουργία της, με ακόμα μεγαλύτερη προσήλωση και απόλαυση, ειδικά από τους θεατές που την είχαν δει και τότε κι ένιωσαν τον χρόνο να περνά.

▶ «Το Κεντρί» του Τζορτζ Ρόι Χιλ (1973, αστεράκια: 4,5). Στην Αμερική του ’36, την εποχή του μεγάλου κραχ, ο Τζόνι Χούκερ, ένας μικροαπατεώνας, «κερδίζει» 11.000 δολάρια κλέβοντας στα χαρτιά, με τη βοήθεια των δυο συνεργατών του, του Λούθερ Κόουλμαν και του Τζο Ιρι. Με τόσα χρήματα στην τσέπη, ο Λούθερ ανακοινώνει ότι επιστρέφει στον ίσιο δρόμο και συμβουλεύει τον Τζόνι να πάει στο Σικάγο και να βρει τον Χένρι Γκόντορφ που θα του μάθει πώς στήνονται τα μεγάλα κόλπα. Βραβευμένο στην εποχή της με επτά Οσκαρ, ανάμεσά τους και το Καλύτερης Ταινίας, το «Κεντρί» συνδυάζει ένα πανέξυπνο σενάριο με μια χαρακτηριστική σκηνοθετική χάρη, τη λάμψη του Ρόμπερτ Ρέντφορντ και του Πολ Νιούμαν στην ίδια οθόνη, το εθιστικό μουσικό θέμα του Σκοτ Τζόπλιν, όπως το διασκεύασε ο Μάρβιν Χάμλις, και μια ακαταμάχητη αίσθηση παιχνιδιάρικου ζαμανφουτισμού, πολύτιμου αυτά τα καλοκαιρινά βράδια.

▶ «Η νύχτα των βρικολάκων» του Ρόμαν Πολάνσκι (1967, αστεράκια: 4). Ενας ηλικιωμένος επιστήμονας, ο καθηγητής Αμπρόσιους (Τζακ ΜακΓκάουραν), κι ο αδέξιος βοηθός του, Αλφρεντ (ο ίδιος ο Πολάνσκι στον ρόλο), αναζητούν βρικόλακες σ’ ένα απομακρυσμένο χωριό στα βάθη της Τρανσιλβανίας – ο Αλφρεντ θα ερωτευτεί την όμορφη κόρη του πανδοχέα, Σάρα (αξέχαστη η εμφάνιση της Σάρον Τέιτ), η οποία, ωστόσο, έχει ύποπτες σχέσεις με τον σκοτεινό κόμη Κρόλοκ. Το εμπνευσμένο υβρίδιο τρόμου και κωμωδίας του Πολάνσκι, ακραία στιλιζαρισμένο, αστείο, συμβολικό, ακόμα και πολιτικό για όποιον θέλει έτσι να το προσεγγίσει, ήταν, στην εποχή του, τόσο ρηξικέλευθο που δεν έχει χάσει ώς σήμερα ίχνος από την επαναστατικότητα και το χιούμορ του.

▶ «Ο όρκος» του Μιχαήλ Τσιαουρέλι (1947). Τον χειμώνα του 1924, η οικογένεια του μπολσεβίκου Στέπαν Πετρόφ και της Βαρβάρα οδεύουν προς τη Μόσχα για να δώσουν μια επιστολή στον Λένιν. Ο Στέπαν δολοφονείται στη διαδρομή κι ώσπου η Βαρβάρα να φτάσει στη Μόσχα, ο Λένιν έχει πεθάνει και καθήκοντα έχει αναλάβει ο Στάλιν, ο οποίος θα φέρει ευημερία στον λαό, θα εκβιομηχανοποιήσει τη χώρα και θα αντεπεξέλθει στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Για πρώτη φορά στις ελληνικές αίθουσες, ένα τόσο στρατευμένο όσο και εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκουμέντο της εποχής του, που βραβεύτηκε, τότε, στο Φεστιβάλ Βενετίας αλλά και, φυσικά, με το Βραβείο Στάλιν.