Γουικέντ καλοκαιρινού πάθους και το... υπαρξιακό βάρος της Δευτέρας

Monday (Ελλάδα, ΗΠΑ, Ην. Βασίλειο, 2020, 116’)

​​​​​​​★★​​​​​​​​​​​​​​½☆☆

● σκηνοθεσία: Αργύρης Παπαδημητρόπουλος

● ηθοποιοί: Σεμπάστιαν Σταν, Ντενίζ Γκοφ, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Ντόμινικ Τίπερ, Eλλη Τρίγγου, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Βαγγέλης Μουρίκης

Υπάρχει ένας βαθμός συγκίνησης στο να βλέπει κανείς το «Monday» του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, ανεξαρτήτως από την ίδια την ιστορία της ταινίας. Εχει να κάνει με την τρανή προγραμματισμένη πρεμιέρα του στο περίοπτο Φεστιβάλ της Τραϊμπέκα, που ακυρώθηκε στην αρχή της πανδημίας, με το λανσάρισμά της στο Φεστιβάλ του Τορόντο και τις θετικές κριτικές, με το γεγονός ότι μας συστήνει τη μαγνητική Ντενίζ Γκοφ, ότι προσφέρει καλλιτεχνικό στήριγμα στον, πλέον, υπερ-στάρ Σεμπάστιαν Σταν. Εχει, ακόμα, να κάνει με το ταλέντο του Παπαδημητρόπουλου, το μοναδικό χάρισμα που βιώσαμε στο «Wasted Youth» και στο «Suntan», να αγγίζει το θεατή με την αίσθηση της ανεμελιάς, του καλοκαιριού, του αέρα που φυσάει το πρόσωπό σου στη μηχανή, στις αθηναϊκές ή στις νησιώτικες διαδρομές. Αν, αυτή τη φορά, κάτι τον προδίδει, είναι το σενάριό του και ειδικά η χαρακτηρογραφία της ηρωίδας του.

Ο Μίκι και η Κλόι είναι δύο Αμερικανοί που γνωρίζονται σ’ ένα απ’ αυτά τα αξέχαστα, ξέφρενα βράδια της πόλης. Εκείνος ζει στην Αθήνα, εκείνη είναι, νομίζει, περαστική. Ο ενθουσιασμός της πρώτης νύχτας και οι συγκυρίες θα τους κρατήσουν μαζί: ώσπου να περάσει ο πυρετός διαρκείας του ΠΣΚ και να έρθει η στεγνή πρόκληση μιας υπαρξιακής Δευτέρας.

Η Αθήνα του «Monday» είναι μια πόλη μαγική, απαστράπτουσα, ικανή να υπάρξει καταλύτης μιας σχέσης. Το φαντασμαγορικό Σύνταγμα, η hip Κυψέλη, είναι φωτισμένα (από τον απόλυτο μετρ, πλέον, Χρήστο Καραμάνη) και σκηνοθετημένα ώστε να δημιουργούν την εικόνα μιας ζηλευτής μητρόπολης, άξιας να φιλοξενήσει τα όνειρά μας και δυο ηδονικούς expats που κάτι θυμίζουν από τους Αμερικανούς στο Παρίσι του Μεσοπολέμου, κάτι από «Ξυπόλητοι στο πάρκο» ή από τα συγκρουόμενα ζευγάρια του Γούντι Αλεν ή ακόμα και τις «Σκηνές από έναν γάμο». Ανάμεσα στα beach clothes της γνωριμίας τους και τα no clothes της πρώτης συμβίωσής τους, στο γενναίο, σωματικό, αισθησιακό πρώτο μέρος της ταινίας, γεννιούνται οι σπόροι της καταστροφής. Αλλά η «προσγείωση» δεν είναι, στ’ αλήθεια, εκεί όπου οδεύει η ταινία.

Ο Μίκι του εξαιρετικά φωτογενούς Σεμπάστιαν Σταν είναι παρορμητικός, ανώριμος, χειριστικός μέσα στην παιδικότητα και το πείσμα του να μη μεγαλώσει. Η Κλόι της Ντενίζ Γκοφ είναι το συνετό θύμα που διατηρεί την ίδια υποτακτική θέση από τη μια σχέση της στην άλλη. Κι έτσι παραμένουν, σε σημείο που ν’ αναρωτιέσαι εάν το σενάριο τάσσεται πραγματικά κατά της Κλόι επειδή... αναλαμβάνει κάποιες ευθύνες. Εάν σκόπιμα σχεδιάζει μια ηρωίδα ανίκανη να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Ή εάν παίρνει το μέρος του αδύναμου Μίκι, επειδή αντιπαθεί τις σκοτούρες. Ή εάν, τελικά, η ίδια η ταινία δυσκολεύεται να ωριμάσει, μιλώντας για ένα συμβιβασμό τον οποίο εξ ορισμού αντιπαθεί.

Γύρω τους, το σύμπαν του Παπαδημητρόπουλου είναι εκεί, στο ακέραιο: οι προσχηματικοί αλλά χαριτωμένοι δευτεραγωνιστές, η ανεβαστική μουσική, τα πάρτι, η παρατεταμένη εφηβεία και ο πυρετός της. Αλλά στην καρδιά του σεναρίου της ταινίας, δίπλα σε μια ηρωίδα που ξεδιπλώνεται αμήχανα, βρίσκεται μια ακούσια ανώριμη διατύπωση της καταπάτησης της ελευθερίας που, τελικά, σε κάνει να ψάχνεις αυτή η ομορφιά τι ντύνει. Εκτός αν μείνεις στην ομορφιά, γιατί το θέλεις, γιατί έτσι, γιατί είναι Παρασκευή βράδυ.

▶ ΑΕΛΛΩ CINEMAX, ΑΙΓΛΗ ΣΑΡΩΝΙΔΑ, ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΑΛΕΞ, ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ, ΑΝΕΣΙΣ, ΑΡΙΑΝ, ΑΡΤΕΜΙΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΑ, ΘΗΣΕΙΟΝ, ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ, ΣΙΝΕ ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ, ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ, ΧΛΟΗ, ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ

Minari (ΗΠΑ, 2020, 115’)

​​​​​​​​​​​​​​★★​​​​​​​​​​​​​​½☆☆

● σκηνοθεσία: Λι Αϊζακ Τσανγκ

● ηθοποιοί: Στίβεν Γιουν, Γιέρι Χαν, Για-Τζανγκ Γιουν

Η τετραμελής οικογένεια από την Κορέα, ο Τζέικομπ, η Μόνικα και τα δυο παιδιά τους, είναι αποφασισμένοι να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα. Συγκεκριμένα, το αμερικανικό όνειρό τους, μια και, έπειτα από ένα αποτυχημένο πείραμα στην Καλιφόρνια, μεταναστεύουν το ’80 στην ερημιά του Αρκάνσας, όπου ο Τζέικομπ πιστεύει πως θα γίνει δεινός αγρότης. Καθώς η σχέση του ζευγαριού ολοένα και εντείνεται, η άφιξη της γιαγιάς (η βραβευμένη με Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου Για-Τζανγκ Γιουν) δίνει διέξοδο στα παιδιά, αλλά και εξισορροπητικά εργαλεία στο ζευγάρι.

Καλύπτοντας ένα κενό στην κινηματογραφική αποτύπωση των Ασιατών μεταναστών στην Αμερική, ο Λι Αϊζακ Τσανγκ γράφει και σκηνοθετεί την ιστορία των δικών του παιδικών χρόνων. Ισως ακριβώς επειδή είναι αυτοβιογραφική –ή επειδή όντως ο Τσανγκ μεγάλωσε τόσο όμορφα και τρυφερά–, η ταινία είναι σεναριακά στρογγυλεμένη, πασπαλισμένη με χιούμορ και στοργή, μια ελαφρώς εξιδανικευμένη, υποψήφια για 6 Οσκαρ, νοσταλγική αποτύπωση αναμνήσεων, σίγουρα όχι ενδεικτική για το μεταναστευτικό, αλλά πρόσφορη για βράδυ στο θερινό.

Αμερικάνικη Προδοσία 

(American Traitor: The Trial of Axis Sally, ΗΠΑ, 2021, 109’)

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​★★​​​​​​​​​​​​​​☆☆☆

● σκηνοθεσία: Μάικλ Πόλις

● ηθοποιοί: Μέντοου Γουίλιαμς, Αλ Πατσίνο

Ο Β’ Παγκόσμιος έχει τελειώσει και η Αμερικανίδα ηθοποιός Μίλντρεντ Γκίλαρς κατηγορείται για εσχάτη προδοσία: με απευθείας ανάθεση από τον Γκέμπελς, διαμένοντας στο Βερολίνο, έκανε δημοφιλείς ραδιοφωνικές εκπομπές που προέτρεπαν τους Αμερικανούς στρατιώτες να εγκαταλείψουν τη μάχη. Τώρα, ο εκκεντρικός δικηγόρος Τζέιμς Λάφλιν θα επιχειρήσει να την αθωώσει, χωρίς ν’ αμαυρώσει τη δική του υπόληψη.

Ο πάλαι ποτέ χρυσός δημιουργός του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου («Twin Falls Idaho»), κάνει μια συμβατική αναπαραγωγή πραγματικής ιστορίας. Βασικό πρόβλημα η μπανάλ αισθητική, η ασυμβατότητα των δύο ηθοποιών –ο Πατσίνο παίζει όπως στο «City Hall», η Γουίλιαμς σαν να βρέθηκε στην παραγωγή με βύσμα– αλλά και η αφελής προσπάθεια δικαιολόγησης της Γκίλαρς χωρίς, καν, αυτό να έχει μια δύναμη πεποίθησης.

Οι διαρρήκτες (Way Down, Ισπανία, 2021, 118’)

​​​​​​​​​​​​​​★★​​​​​​​​​​​​​​☆☆☆

● σκηνοθεσία: Χάουμε Μπαλαγουέρο

● ηθοποιοί: Φρέντι Χάιμορ, Σαμ Ράιλι, Άστριντ Μπέρτζες-Φρίσμπι

Ο Τομ, νεόκοπος μηχανικός - διάνοια, είναι αποφασισμένος να ληστέψει την απροσπέλαστη Τράπεζα της Ισπανίας, μέσα σε 105 λεπτά. Ο δημιουργός του καθηλωτικού «Rec» του 2007 χρησιμοποιεί τα γνώριμα συστατικά ενός heist movie, χωρίς να τα προδίδει, χωρίς και να τους προσδίδει οτιδήποτε στοιχειωδώς πιο ενδιαφέρον από την περιγραφή της ταινίας.

■ Επανεκδόσεις

Μπλε Βελούδο (Blue Velvet, ΗΠΑ, 1986, 120’)

★★★★★

● σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς

● ηθοποιοί: Κάιλ ΜακΛάχλαν, Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Ντένις Χόπερ, Λόρα Ντερν

Σε μια μικρή αμερικανική πόλη, ο νεαρός Τζέφρι ανακαλύπτει, πεταμένο σ’ ένα χωράφι, ένα κομμένο ανθρώπινο αυτί. Η ανακάλυψή του θα τον οδηγήσει σε μια μελαγχολική τραγουδίστρια και τους παράνομους που την κυκλώνουν κι εκβιάζουν, εκεί όπου ο κόσμος είναι... παράξενος. Η τέταρτη ταινία του Ντέιβιντ Λιντς (μετά τα «Eraserhead», «Ο Ανθρωπος Ελέφαντας» και «Dune»), είναι η πρώτη που ιδανικά και ώριμα συμπυκνώνει όχι μόνο την παραισθησιογόνα αισθητική του, αλλά και την κοσμοθεωρία του. Με τρόπο εντυπωσιακό, αν το «Μπλε Βελούδο» είχε γίνει τώρα κι όχι πριν 35 χρόνια, ο δημιουργός του θα θεωρούνταν και πάλι ιδιοφυής και καινοτόμος.

Μπομπ ο Χαρτοπαίκτης (Bob le fambeur, Γαλλία, 1956, 102’)

★★★½☆

● σκηνοθεσία: Ζαν-Πιερ Μελβίλ

● ηθοποιοί: Ροζέ Ντισέν, Ντανιέλ Κοσί, Ιζαμπέλ Κορέ

Ο Μπομπ, ώριμος χαρτοπαίχτης, έχει πια χάσει τα πάντα κι όλοι τον θεωρούν ξοφλημένο. Μόνο που ο Μπομπ είναι αποφασισμένος να οργανώσει τη ληστεία ενός καζίνο –παρότι η αστυνομία γνωρίζει κάθε λεπτομέρεια του σχεδίου. Κλασικό νουάρ του Μελβίλ, γοητευτικό και ιδιοσυγκρασιακό, θεωρείται από τις ταινίες που έβαλαν τα θεμέλια της νουβέλ βαγκ.

Το αίνιγμα (Garde à Vue, Γαλλία, 1981, 87’)

​​​​​​​★★★½☆

● σκηνοθεσία: Κλοντ Μιλέρ

● ηθοποιοί: Λίνο Βεντούρα, Μισέλ Σερό, Ρόμι Σνάιντερ

Ενας αστυνομικός επιθεωρητής υποψιάζεται ότι ένας διακεκριμένος δικηγόρος είναι ένοχος για τη σεξουαλική κακοποίηση και τον θάνατο δύο μικρών κοριτσιών. Η ανάκριση στην οποία τον υποβάλλει μοιάζει να μην έχει τέλος. Ενα αστυνομικό θρίλερ - μπρα ντε φερ των δύο ηρώων και πρωταγωνιστών, στο οποίο, φυσικά, την ανατροπή φέρνει η έλευση της γυναίκας, από τα πιο συναρπαστικά, έστω κλειστοφοβικά, γαλλικά πολισιέ, μοντέρνο και επίκαιρο.