Σύγκρουση πατέρα - γιου και τεχνολογίας - φύσης

Digger (Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, 2020, 101’)

★★★½☆

● σκηνοθεσία: Τζώρτζης Γρηγοράκης

● ηθοποιοί: Βαγγέλης Μουρίκης, Αργύρης Πανταζάρας, Σοφία Κόκκαλη

Ο Νικήτας ζει μόνος, σε μια παράγκα χειροποίητη στο βουνό, δίπλα στο δάσος το οποίο αγαπά και του εξασφαλίζει τα προς το ζην. Ο καθημερινός του αγώνας στρέφεται εναντίον της εταιρείας που απειλεί να καταστρέψει το δάσος και να πάρει το κτήμα του. Η άφιξη του Τζόνι, του χρόνια απομακρυσμένου γιου του Νικήτα, καβάλα στη μηχανή του, θα φέρει στην επιφάνεια παλιά τραύματα αλλά, κυρίως, θα δώσει την ευκαιρία στους δυο άνδρες, απρόθυμα, να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο για πρώτη φορά στη ζωή τους.

Με παγκόσμια πρεμιέρα στο Πανόραμα του Φεστιβάλ Βερολίνου (Βραβείο Διεθνούς Σωματείου Αιθουσών Τέχνης), συμμετοχή στο Φεστιβάλ του Σαράγεβο (Βραβείο Ερμηνείας για τον Βαγγέλη Μουρίκη), στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής και Βραβείο Κοινού), με 14 υποψηφιότητες στα Βραβεία Ιρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, έρχεται στις αίθουσες το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τζώρτζη Γρηγοράκη, πολυβραβευμένο και, ταυτόχρονα, με μια γοητευτική κινηματογραφική αυθεντικότητα και συστολή.

Φωτισμένη στην πυκνή σκιά του δάσους και το σκοτάδι της νύχτας, το φιλμ καταπιάνεται με την κλασική σύγκρουση πατέρα και γιου, την επίκαιρη σύγκρουση τεχνολογίας και φύσης. Ο Τζώρτζης Γρηγοράκης, στηριγμένος σε δυο υποδειγματικές ερμηνείες από τον Βαγγέλη Μουρίκη και τον Αργύρη Πανταζάρα, αλλά κι απ’ όλο το καστ που τους περιβάλλει, χτίζει ένα εσωστρεφές δράμα με ζηλευτή ισορροπία. Η «λίγα λόγια και σταράτα» ανδρική ιδιοσυγκρασία, η ενδόμυχη αδυναμία, ένα μικρό, απρόσμενο χιούμορ μέσα στη σκοτεινιά και την αντρίλα, η συναισθηματική ένταση αλλά και οικονομία, η υπέροχη χρήση της λαϊκής μουσικής, της οικολογικής ευαισθησίας κι ένα απόλυτα υπαρξιακό φινάλε αναγέννησης συστήνουν με τον καλύτερο τρόπο τον δημιουργό.

▶ ΛΑΪΣ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΡΙΒΙΕΡΑ, ΤΡΙΑΝΟΝ (θερινό)

Υποσχόμενη νέα γυναίκα (Promising young woman, Ην. Βασίλειο, ΗΠΑ, 2020, 113’)

★★★☆☆

● σκηνοθεσία: Εμεραλντ Φένελ

● ηθοποιοί: Κάρεϊ Μάλιγκαν, Μπο Μπέρναμ, Αλισον Μπρι

Η Κάσι κοντεύει τα τριάντα και δεν έγινε γιατρός: αντ’ αυτού, συχνάζει στα μπαρ, υποδύεται τη μεθυσμένη κι όταν οι άντρες-αρπακτικά πάνε να επιτεθούν, παίρνει τη γλυκιά της εκδίκηση.

Η Εμεραλντ Φένελ, ώς τώρα ηθοποιός (η Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς του «The Crown»), κάνει ένα θεαματικό σκηνοθετικό και σεναριακό ντεμπούτο, κερδίζοντας και το Οσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου. Η ταινία της είναι ορμητική, όχι μόνο χάρη στην ενέργεια της ηρωίδας και της αποστομωτικής Κάρεϊ Μάλιγκαν, αλλά και στην ξέφρενη κομιξική αισθητική της. Η οποία αισθητική, ωστόσο, αντί να υπογραμμίζει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, το δυναμικό χιούμορ, τη γυναικεία απόγνωση ή παντοδυναμία, πνίγει την ταινία σε μια καρτουνίστικη φούσκα που τελικά υπερκαλύπτει όσα ουσιαστικά έχει να πει.

▶ ΑΚΤΗ, ΑΜΥΝΤΑΣ, ΑΝΕΣΙΣ, ΔΕΞΑΜΕΝΗ, ΚΟΡΑΛΙ, ΛΑΟΥΡΑ, ΛΙΛΑ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΜΑΡΙΕΛ, ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ, ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ, ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ, ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ, ΦΙΛΙΠ, ΦΙΛΟΘΕΗ, ΦΛΟΙΣΒΟΣ

Fast & Furious 9: Μαχητές των δρόμων (F9, ΗΠΑ, 2021, 145’)

● σκηνοθεσία: Τζάστιν Λιν

● ηθοποιοί: Βιν Ντίζελ, Μισέλ Ροντρίγκες, Τζορντάνα Μπρούστερ, Σαρλίζ Θερόν, Ελεν Μίρεν, Τζον Σένα

Ο Ντομ Τορέτο και η «οικογένειά» του θα τα βάλουν και πάλι με μια παγκόσμια συνωμοσία – μόνο που, αυτή τη φορά, ο κακός της ιστορίας είναι ο ξεχασμένος αδελφός του Ντομ, ο Τζέικομπ του Τζον Σένα.

Γιάλντα, Η νύχτα της συγχώρεσης 

(Yalda, A night for forgiveness, Ιράν, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Λουξεμβούργο, 2019, 89’)

★★★☆☆

● σκηνοθεσία: Μασούντ Μπακσί

● ηθοποιοί: Σαντάφ Ασγκαρί, Μπεχνάζ Τζαφαρί, Μπαμπάκ Καριμί

Η νεαρή Μαριάμ έχει καταδικαστεί σε θάνατο για τον φόνο του μεσήλικα άντρα με τον οποίο είχε κάνει προσωρινό γάμο. Η μοναδική της πιθανότητα να γλιτώσει την εκτέλεση είναι μια τηλεοπτική εκπομπή, ένα ζωντανό σόου με κοινό, όπου η Μόνα, η κόρη του θύματος, έχει τη δυνατότητα, εάν θέλει, να τη συγχωρέσει, παρουσία του Εισαγγελέα.

Οσο και να μοιάζει παράλογη σύλληψη, η ταινία βασίζεται στην πραγματικότητα, η ιρανική παράδοση θέλει, όντως, να μπορεί να δοθεί συγχώρεση σε ετοιμοθάνατους τη Νύχτα της Γιαλντά κι αυτό, πράγματι, να μπορεί να γίνει στη διάρκεια ενός σόου στο ύφος τού... Εχεις Πακέτο. Ο Μπακσί (με συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βερολίνου και βραβείο στο Σάντανς) αξιοποιεί το φτηνό περιβάλλον της εκπομπής, με «τηλεοπτική» φωτογραφία και «κλεφτές» ματιές στα παρασκήνια, τόσο στις ιδιωτικές στιγμές των δυο γυναικών όσο και στην καμπίνα της παραγωγής. Επιμένει στην αντιδιαστολή των γυναικών-επαγγελματιών και των γυναικών-θυμάτων, στον μελοδραματισμό της παρατεταμένης αναμονής ανάμεσα σε διαφημιστικά μηνύματα ή μουσικά/ποιητικά διαλείμματα, σχολιάζει με πικρό χιούμορ την παγίδα της δημοσιότητας («βάλε κι άλλο live τραγούδι, ο κόσμος θέλει κάτι πιο χαρούμενο»), παίζοντας ταυτόχρονα και με τα στερεότυπα του θεατή που, πιστεύοντας πως θα δει ένα ιρανικό δράμα, βρίσκεται να παρακολουθεί με αγωνία trash tv.

Ακόμα περισσότερο, κεφαλαιοποιεί την ανισορροπία μιας χώρας μπερδεμένης ανάμεσα στο σήμερα και στις απάνθρωπες παραδόσεις του παρελθόντος, αλλά και τον κυνισμό απέναντι στην αξία της ζωής – ή μιας επιτυχημένης τηλεοπτικής εκπομπής.

▶ ΔΑΦΝΗ, ΚΑΡΜΕΝ, ΣΤΕΛΛΑ

Ορνιθες (ή Πώς να γίνεις πουλί) (Ελλάδα, 2020, 80’)

★★★☆☆

● σκηνοθεσία: Μπάμπης Μακρίδης

Το ντοκιμαντέρ του Μπάμπη Μακρίδη («L», «Οίκτος»), με παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ και πρώτη επαφή με το κοινό στην online έξοδό του στη διάρκεια της καραντίνας, είναι ίσως τελικά και η πιο προσωπική ταινία του.

Αφορμή στέκονται οι πρόβες της παράστασης «Ορνιθες» του Νίκου Καραθάνου για το ανέβασμά της στη Νέα Υόρκη. Το κείμενο, οι πρόβες αντιπαραβάλλονται κι εμπλουτίζονται από σκηνές ταξιδιάρικες, από ανορθόδοξες πτήσεις του σώματος ή του νου, από birdwatchers κι εξομολογήσεις, από μονολόγους, ηθοποιών και μη, στην κάμερα, φαινομενικά αυθόρμητους αλλά απολύτως γραμμένους και υπονομευτικούς, αστείους και υπερβατικούς. Τα «Πουλιά» είναι μια ταινία φτιαγμένη στο μοντάζ, όπως, άλλωστε, τα περισσότερα ντοκιμαντέρ, όχι επειδή η πραγματικότητα της κατάφερε εκπλήξεις, αλλά επειδή ο Μακρίδης συνδέει, διασκεδάζοντας μελαγχολικά, αυθαίρετα, αταίριαστα πράγματα μεταξύ τους. Από το πώς να γίνεις πουλί σε εννέα απλά βήματα ώς το τείχος του Τραμπ, κολλημένα με το σελοτέιπ της σκηνοθετικής ευρηματικότητας, μιλούν για το απέραντο και το μικρό, τη μοναξιά, την επανάσταση, το φευγιό από την ανάγκη προσαρμογής, τη μοίρα μιας κότας στο ψητοπωλείο Αριστοφάνης.

Επανεκδόσεις

Το δυστύχημα (Accident, Ην. Βασίλειο, 1967, 105’)

★★★½☆

● σκηνοθεσία: Τζόζεφ Λόουζι

● ηθοποιοί: Ντερκ Μπόγκαρντ, Στάνλεϊ Μπέικερ, Ζακλίν Σασάρ, Μάικλ Γιορκ

Στην καρδιά των ‘60s, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ένας σαραντάρης καθηγητής που νιώθει τον χρόνο να τον κερδίζει, ερωτεύεται μια φοιτήτριά του και παγιδεύεται σ’ ένα μοιραίο ερωτικό... τετράγωνο.

Δεύτερη συνεργασία του Τζόζεφ Λόουζι με τον Χάρολντ Πίντερ (μετά τον «Υπηρέτη»), αυτή τη φορά βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Νίκολας Μόζλεϊ, βυθίζεται στη μελαγχολία της κρίσης ηλικίας και εκτοξεύεται στην ένταση της σεξουαλικής απελευθέρωσης, πάντα... βρετανικά καλυμμένης από ένα πέπλο ενοχής και καταπίεσης. Εστω κι αν θεματικά αλλά και στιλιστικά η ταινία παγιδεύεται στην αβανγκάρντ της εποχής της, η κομψότητα, η εγκεφαλικότητα και η τόλμη του Λόουζι την κρατούν ζωντανή και πάντα προκλητική.

Ερωτική επιθυμία (In the mood for love, Χονγκ Κονγκ, Κίνα, 2000, 98’)

★★★★☆

● σκηνοθεσία: Γουονγκ Καρ-Γουάι

● ηθοποιοί: Τόνι Λιουνγκ, Μάγκι Τσενγκ

Εκείνος είναι παντρεμένος δημοσιογράφος, εκείνη είναι παντρεμένη γραμματέας. Στο Χονγκ Κονγκ του 1962, μετακομίζουν σε απέναντι σπίτια και γρήγορα ανακαλύπτουν ότι οι σύζυγοί τους είναι εραστές. Η δική τους ερωτική επιθυμία που σιγά σιγά, μυστικά, ασφυκτικά, μεγαλώνει, οφείλει να μείνει πλατωνική – δεν θα τολμήσουν κι εκείνοι την αμαρτία που τους τραυμάτισε. Βαθύς ρομαντισμός και απαράμιλλη εικαστική ομορφιά, στην αξεπέραστη ερωτική ταινία που υποδέχτηκε σαγηνευτικά τη νέα χιλιετία.