Γκοντάρ σε απόγνωση, Κλούνεϊ σε περιπέτειες

Ο «Αποχαιρετισμός στη γλώσσα» του σκηνοθέτη-σύμβολο της αβάν γκαρντ είναι από τις χειρότερές του ταινίες, αλλά το κινηματογραφικό του «όχι» είναι ακόμα πολύτιμο και βροντερό. Η «Χώρα του Αύριο» της Ντίσνεϊ είναι, τουλάχιστον, μια ευκαιρία να συνταξιδέψουμε με τον απόλυτο σταρ σε τόπους φανταστικούς

Αποχαιρετισμός στη γλώσσα, (Adieu au langage)

σκηνοθεσία: Ζαν-Λικ Γκοντάρ

ηθοποιοί: Ελουάζ Γκοντέ, Ζοέ Μπρινό, Καμέλ Αμπντελί

Είναι σε κάθε περίπτωση γεγονός μια νέα ταινία από τον 85χρονο, πια, Ζαν-Λικ Γκοντάρ – ή τουλάχιστον σχετικά νέα, μια και αυτό είναι το φιλμ που κέρδισε στο περσινό Φεστιβάλ Κανών το Βραβείο της Επιτροπής. Η ανταπόκριση προς την ταινία είναι εντελώς διαφορετική για τον θεατή που γνωρίζει το έργο, το προφίλ και τη σημασία του Γκοντάρ ώς τώρα και για εκείνον που τη βλέπει ανυποψίαστος. Για τον δεύτερο, το φιλμ είναι ένα 70λεπτο (μόνο, ευτυχώς), εκ των ενόντων κολάζ από αρχειακό υλικό ιστορικών κρίσεων, εικόνες της φύσης, τη διαδρομή ενός σκύλου, τους διαλόγους δύο ζευγαριών, αδιάκοπα φιλοσοφικά τσιτάτα, εικόνα επιτηδευμένα άτεχνη αλλά ειρωνικά σε 3D, παραπομπές από τον Σολζενίτσιν ώς τη Μέρι Σέλεϊ και το τέρας της, τον Φρανκενστάιν, ώς τον σύγχρονο άνθρωπο και το δικό του τέρας, την κοινωνία που διαμόρφωσε.

Η ταινία του Γκοντάρ δεν είναι αβάν γκαρντ, δεν είναι πειραματική, γιατί ο σκηνοθέτης εφηύρε την έκφανση και των δύο στο σύγχρονο σινεμά ούτως ή άλλως. Για τον ανυποψίαστο θεατή το φιλμ δεν είναι φιλόξενο, δεν είναι καν ιδιαίτερα πετυχημένο: ο λόγος του Γκοντάρ ακούγεται ως αυτός ενός διδακτικού γέροντα, που έχει μια γραφικά απαξιωτική γνώμη για την τεχνολογία και μια εξυπνάδα να πει για τα πάντα, τον έρωτα, τον Θεό, την τέχνη, τον φασισμό, το περιβάλλον, τον καπιταλισμό, για όλα και για τίποτα, ενώ ταυτόχρονα, κυριολεκτικά, με την κάμερά του, «χέζει» τη σύγχρονη σκέψη όταν ένας άντρας που κάθεται στην τουαλέτα λέει στην ερωμένη του ότι αυτό είναι το μόνο πράγμα στο οποίο όλοι είναι ίσοι – το «Adieu au langage» είναι μια ταινία οριακά αφόρητη.

Μόνο που ο Γκοντάρ έχει να χρησιμοποιήσει, για την κάθε του καινούργια ταινία το παρελθόν του ως πρόλογο. Εχει δικαίωμα να κρίνει την ιστορική μνήμη γιατί αποτελεί κομμάτι της, έστω κι αν το κάνει ολοένα και πιο βιαστικά κι αδιάφορα. Κι όταν, μέσα στην ταινία, ακούγεται η φράση, «εγώ είμαι εδώ για να σας πω όχι και να πεθάνω», συνειδητοποιείς ότι αυτός είναι ο Γκοντάρ, όχι πια σκηνοθέτης, αλλά φιλόσοφος, γκρινιάρης και αφοριστικός, μ’ ένα κινηματογραφικό «όχι» ακόμα πολύτιμο και βροντερό επειδή δεν έχει τίποτε να χάσει (αλλά τα πάντα να χέσει) – κι αν η ίδια η ταινία είναι από τις χειρότερες των τελευταίων του, είναι γι’ αυτόν τον λόγο κι από τις πιο συγκινητικές στην απόγνωσή της για το σήμερα.

Η Χώρα του Αύριο, (Tomorrowland: A World Beyond)

σκηνοθεσία: Μπραντ Μπερντ

ηθοποιοί: Τζορτζ Κλούνεϊ, Μπριτ Ρόμπερτσον, Χιου Λόρι

Μια πανέξυπνη, οραματίστρια, 20χρονη επιστήμονας συναντά έναν καταθλιπτικό γκριζομάλλη εφευρέτη που μοιάζει να έχει μυστηριώδες παρελθόν κι απαντήσεις στα πιο απόκρυφα ερωτήματα. Οι δυο τους θα αναλάβουν να ταξιδέψουν σ’ ένα αινιγματικό μέρος, την «Tomorrowland», ένα σημείο στον χώρο και τον χρόνο όπου η δημιουργική φαντασία, η επιστήμη κι η τεχνολογία αποτελούν το γόνιμο έδαφος για να χτιστεί ένα καλύτερο αύριο.

Δεύτερη live action ταινία για τον Μπραντ Μπερντ (με ένα σενάριο γραμμένο από τον ίδιο και τον Ντέιμον Λίντελοφ του «Lost»), ο οποίος, μετά τα θριαμβευτικά animation «The Incredibles» και «Ο Ρατατούης» για την Pixar, υπέγραψε με σχετική επιτυχία το «Mission: Impossible – Ghost Protocol». Μεγάλη παραγωγή της Disney, με θεαματικά εφέ και τον χαρακτηριστικό ιδεαλισμό και την «οικογενειακή» αισιοδοξία του στούντιο. Ερχεται από την Αμερική με μέτριο box office και κριτικές, αλλά καθώς η δημοσιογραφική προβολή έγινε όσο βρισκόμασταν στο Φεστιβάλ Κανών, θα ταξιδέψουμε στη «Χώρα του Αύριο» μαζί με το κοινό στην αίθουσα, για να δούμε αν αυτή η περιπέτεια φαντασίας κρατά το ενδιαφέρον στις δυόμισι ώρες της και να απολαύσουμε λίγο Τζορτζ Κλούνεϊ.

Τρελή αγάπη, (Amour Fou)

σκηνοθεσία: Τζέσικα Χάουζνερ

ηθοποιοί: Κρίστιαν Φρίντελ, Μπίρτε Σνέινκ, Στέφαν Γκρόσμαν

Στο Βερολίνο των αρχών του 19ου αιώνα, ένας καταθλιπτικός ρομαντικός ποιητής, ο Χάινριχ, αναζητά σύντροφο για να αυτοκτονήσουν μαζί. Καθώς η εξαδέλφη του, με την οποία είναι ερωτευμένος, αρνείται την πρόταση, στρέφεται στη συνεσταλμένη, αστή σύζυγο και μητέρα Χενριέτε, που μόλις μαθαίνει ότι πάσχει από μοιραία ασθένεια.

Η Αυστριακή σκηνοθέτις του «Lourdes» βασίζεται στην πραγματική ιστορία της διπλής αυτοκτονίας του συγγραφέα Χάινριχ φον Κλάιστ και της Χενριέτα Φόγκελ το 1811, για να κάνει μια κυνική κωμωδία (με πρεμιέρα στο περσινό «Ενα Κάποιο Βλέμμα» των Κανών) που σαρκάζει τον ανθρώπινο εγωκεντρισμό και τις συνέπειές του, τον έρωτα, την αριστοκρατία, αλλά και την κοινωνική ισότητα και την ψυχανάλυση. Η Χάουζνερ θέλει να αντλήσει την παρωδία της από την έλλειψη κάθε είδους σκηνικών και ατμόσφαιρας (η εικόνα και το ντεκόρ είναι πιο επίπεδα από σειρά του BBC του ’80), βάζοντας τους ηθοποιούς της να παίζουν ανέκφραστα κι αποστασιοποιημένα και παρεμβάλλοντας στην εξέλιξη της ταινίας κλασικά γερμανικά Lied με συνοδεία πιάνου. Σε μια ιδέα, ωστόσο, που θα είχε απογειωθεί στα χέρια του συμπατριώτη της Μίκαελ Χάνεκε (ή, να το πούμε, του Γιώργου Λάνθιμου), δεν τολμά να υπονομεύσει αρκετά τους ήρωες και την ιστορία τους, καταλήγοντας με ένα αμήχανο αντι-ρομαντικό αντι-μελόδραμα.

Poltergeist 3D

σκηνοθεσία: Γκιλ Κέναν

ηθοποιοί: Σαμ Ρόκγουελ, Ρόουζμαρι ΝτεΓουίτ, Κάιλ Κάτλετ, Κένεντι Κλέμεντς, Τζάρεντ Χάρις, Τζέιν Ανταμς

Οταν ο Ερικ απολύεται από το εργοστάσιο όπου δουλεύει, αναγκάζεται να μετακομίσει με τη γυναίκα και τα τρία παιδιά του σ’ ένα φτηνότερο σπίτι στα προάστια, τοποθετημένο ανάμεσα σε πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος και με σκοτεινά συμβάντα στο παρελθόν του. Η οικογένεια γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπη με τα πνεύματα που στοιχειώνουν το σπίτι και που θα απαγάγουν τη μικρότερη κόρη.

Πιστή διασκευή της εμβληματικής ταινίας τρόμου που σκηνοθέτησε το 1982 ο Τόουμπ Χούπερ, γραμμένη, τότε, από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ. Μπορεί ένα ριμέικ του «Poltergeist» να είναι εντελώς περιττό (αν κι έτοιμο για δυνατό box office), πάντως ο Κέναν κάνει θαυμάσια δουλειά, με μια ταινία τόσο πιστή στην παλιά, που επαναλαμβάνει σκηνοθετικά ολόκληρες σκηνές, αλλά και αληθινά τρομακτική ακόμα και για όσους γνωρίζουν την πλοκή της. Το οικογενειακό ιδεώδες είναι ολοζώντανο, το ίδιο κι ο κοινωνικός σχολιασμός για τον σύγχρονο τρόπο ζωής, την τεχνολογία, την αποξένωση, με μικρά ρετούς στην ιστορία: τα κινητά τηλέφωνα και το gps καθορίζουν τη δράση, η θρυλική Ζέλντα Ρούμπινσταϊν αντικαθίσταται από τον Τζάρεντ Χάρις ως μέντιουμ-τηλεοπτικό σελέμπριτι, η ανεργία του συζύγου προσφέρει μια μικρή νότα επικαιρότητας. Χωρίς κάτι καινούργιο, το νέο «Poltergeist», με ένα θαυμάσιο καστ και το απαραίτητο χιούμορ, φέρνει ευπρόσδεκτες ανατριχίλες, από τη στιγμή που ακούγεται το «they’ re here» μέχρι και το ρομαντικό φινάλε του.

Μανταρίνια, (Mandariinid)

σκηνοθεσία: Ζάζα Ουρουσάντζε

ηθοποιοί: Λέμπιτ Ουλφσάκ, Ελμο Νουγκάνεν, Γκιόργκι Νακασίτζε, Μίσα Μέσκι

Ο Ιβο κι ο Μάργκους είναι δύο από τους λίγους Εσθονούς που έχουν παραμείνει στην Αμπχαζία ενώ ρημάζεται από τον πόλεμο με τη Γεωργία. Προσπαθούν να μαζέψουν την τελευταία τους σοδειά μανταρινιών και να την πουλήσουν, ώστε με τα χρήματα να γυρίσουν στην Εσθονία. Μια μάχη ακριβώς μπροστά στα σπίτια τους θα τους αναγκάσει να περιθάλψουν τους δύο επιζήσαντες, έναν Τσετσένο κι έναν Γεωργιανό, που φυσικά θέλουν να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον.

Εσθονική ταινία, υποψήφια για το Ξενόγλωσσο Οσκαρ στην τελευταία απονομή. Σκηνοθετημένη με υπομονή, ανθρωποκεντρική ευαισθησία και θαυμάσιες σκηνές αντιπαραβολής της αληθινής φύσης, της ανθρώπινης φύσης και της φρίκης του πολέμου. Μετρημένη και συγκινητική αντιπολεμική ταινία, με έναν αφοπλιστικό πρωταγωνιστή, ωστόσο με ένα κεντρικό εύρημα κι ένα φινάλε μάλλον προφανή κι απλοϊκά.

Θέλεις ή δεν θέλεις;, (Tu veux… ou tu veux pas?)

σκηνοθεσία: Τονί Μαρσάλ

ηθοποιοί: Σοφί Μαρσό, Πατρίκ Μπριέλ

Μια όμορφη, ακαταμάχητη, αλλά και γεμάτη joie de vivre σεξομανής, πιάνει δουλειά ως βοηθός ενός επίσης σεξομανούς ψυχαναλυτή ζευγαριών, ο οποίος ωστόσο βρίσκεται σε αποτοξίνωση. Οσο η Ζιντίτ αρχίζει να ερωτεύεται αληθινά τον Λαμπέρ, τόσο εκείνος την αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι, έχοντας ορκιστεί αποχή ώσπου να «θεραπευτεί».

Κλιμακούμενα ανόητη ρομαντική κωμωδία από τη βετεράνο του είδους Τονί Μαρσάλ του «Vénus beauté» στα χειρότερά της. Απ’ όλα έχει ο μπαχτσές, από καταφανή σεξισμό, έναν πατέρα τρανς που ευθύνεται για όλα τα προβλήματα του γιου του, Ρωσίδες πόρνες, σκηνή ονείρου με ανθρωπόμορφα ζώα, ρομαντική τρεχάλα μετά μουσικής με τακούνια σε παρισινό δρόμο, σχηματικούς ήρωες, απίστευτο φινάλε, σαν μια μεταλλαγμένη συντηρητική κομεντί του ’50. Απλώς η Σοφί Μαρσό, στα 49 της, παραμένει μια καλλονή που κρατά τα μάτια καρφωμένα στην οθόνη.

Με την πρώτη ματιά, (Hoje Eu Quero Voltar Sozinho)

σκηνοθεσία: Ντανιέλ Ριμπέιρο

ηθοποιοί: Γκιγιέρμε Λόμπο, Φάμπιο Αουντί, Τες Αμορίμ

Ο Λεονάρντο είναι εκ γενετής τυφλός, αυτό όμως δεν αλλάζει τίποτα στον τρόπο που βιώνει την εφηβεία του: θέλει να ανεξαρτητοποιηθεί, να αποδεσμευτεί από τους γονείς του, να εξερευνήσει τη σεξουαλική του ταυτότητα, να ερωτευτεί. Στην πορεία του στέκονται παραστάτες η κολλητή του, Τζιοβάνα, και ο καινούργιος της τάξης, Γκαμπριέλ, που ξυπνά τον πόθο και στους δύο. Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Βραζιλιάνου σκηνοθέτη, κέρδισε το Βραβείο Κοινού στις περσινές Νύχτες Πρεμιέρας. Χωρίς μεγάλες κουβέντες, χωρίς μεγάλη φιλοδοξία, αλλά με μεγάλη γλυκύτητα, τρυφερότητα και χιούμορ, η ταινία παρουσιάζει μια όμορφη ιστορία ενηλικίωσης με ένα ιδιαίτερα αισιόδοξο φινάλε.

Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε, 

(Hundraringen som klev ut genom fönstret och försvann)

σκηνοθεσία: Φέλιξ Χάρνγκρεν

ηθοποιοί: Ρόμπερτ Γκούσταφσον, Ιβαρ Βικλάντερ, Νταβίντ Βίμπεργκ, Μία Σκάρινγκερ

Ενας ατίθασος 100χρονος το σκάει από τον οίκο ευγηρίας όπου κατοικεί και ξεκινά ένα ταξίδι στον κόσμο – ανάμεσα στην περιπέτειά του και σε flash-backs στο παρελθόν του, γνωρίζουμε πώς ο Αλαν Κάρλσον, άθελά του ή μη, βρέθηκε στο επίκεντρο των μεγαλύτερων ιστορικών γεγονότων του αιώνα, συχνά με καταστροφικά για την ανθρωπότητα αποτελέσματα.

Σουηδική κινηματογραφική μεταφορά του παγκόσμιου best seller του Γιόνας Γιόνασον, με σκηνοθετικό ύφος που ταιριάζει στο παράλογο χιούμορ της ιστορίας και του κεντρικού ήρωα. Διασκεδαστική και ευαίσθητη κατά στιγμές, αξίζει περισσότερο ως μια σύνθεση αλλόκοτων επεισοδίων ενός παράξενα απαθούς ήρωα, μια ευκαιρία να δει κανείς πώς θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί η ανθρώπινη ιστορία, χάνοντας ωστόσο τη φρεσκάδα της στην πορεία, χωρίς ένα δυνατό σεναριακό, ιδεολογικό ή όποιου άλλου είδους πάτημα για να στηριχτεί.

Ο νόμος της σιωπής, (Son of a Gun)

σκηνοθεσία: Τζούλιους Εϊβερι

ηθοποιοί: Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Μπρέντον Θουέιτς, Αλίσια Βικάντερ

Ο νεαρός ΤζέιΑρ βρίσκεται για ένα μικρό αδίκημα σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, ανυπεράσπιστος απέναντι στους επιθετικούς τροφίμους. Ο πιο επικίνδυνος εγκληματίας της Αυστραλίας θα τον προστατεύσει, ζητώντας του ωστόσο ως αντάλλαγμα τη συνενοχή του σε μια άνευ προηγουμένου ληστεία, όταν θα αποδράσει από τη φυλακή.

Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Αυστραλού σκηνοθέτη, με ένα σενάριο που ούτε για μια στιγμή δεν ξεφεύγει από το κλισέ. Ωστόσο, γυρισμένη με αφαιρετικό στιλ και ζοφερή ατμόσφαιρα, με μια θαυμάσια σκηνή καταδίωξης με αυτοκίνητα, με ένα τρίο πρωταγωνιστών με άφθονο σεξ απίλ, δεν απογοητεύει όσους αναζητούν ένα δίωρο άμεσης ένεσης αδρεναλίνης χωρίς δεύτερη σκέψη.

Καυτή καταδίωξη, (Hot Pursuit)

σκηνοθεσία: Αν Φλέτσερ

ηθοποιοί: Ρις Γουίδερσπουν, Σοφία Βεργκάρα, Ρόμπερτ Καζίνσκι

Η πράκτορας Κούπερ είναι μια άκαμπτη, σχολαστική, αυστηρή αστυνομικός. Η Ντανιέλα είναι η χήρα του τέως αφεντικού του μεγαλύτερου καρτέλ, σέξι, πληθωρική και χειμαρρώδης, το ακριβές αντίθετο της Κούπερ. Οι δυο τους θα αναγκαστούν να διασχίσουν μαζί το Τέξας με αυτοκίνητο, έχοντας στο κατόπι τους τούς πάντες, από βρόμικους μπάτσους μέχρι αδίστακτους μαφιόζους.

Ο συνδυασμός της τσαχπίνας και χαριτωμένης Ρις Γουίδερσπουν και της φλογερής Σοφία Βεργκάρα είναι ικανός λόγος για μπόλικα εισιτήρια. Ωστόσο, η δημιουργός του «27 Dresses» και του «Proposal» θα μπορούσε να έχει δώσει στην ταινία της έστω μια δόση πραγματικού κι όχι χοντροκομμένου χιούμορ ή ένα ίχνος πρωτοτυπίας, τουλάχιστον ως πρόσχημα, για τις στιγμές που το μυαλό ξεκολλά από τις δύο hot πρωταγωνίστριες.