Εφτασα στο σπίτι του Θάνου Μικρούτσικου Τρίτη μεσημέρι, ακριβώς στη μία. Στο Μετς, σε ένα διώροφο πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο. Με περίμενε στο πλατύσκαλο, χαμογελαστός, με την πίπα του, σήμα-κατατεθέν, στα χέρια.
Αφορμή για τη συνάντησή μας μία καινούργια έκδοση, ένα βιβλίο και cd δύο έργων του σε κείμενα του Βέλγου λογοτέχνη Πολ Βιλέμς (η γαλλόφωνη απάντηση στον Σάμουελ Μπέκετ) που διακρίθηκαν ως μεγάλες επιτυχίες στο Εθνικό Θέατρο των Βρυξελλών το 1983 και το 1984, σε σκηνοθεσία Ανρί Ρονς. Dream team κανονική.
Το «Warna» (Βαρνά), έργο για σοπράνο, κρουστά, πλήκτρα και ορχήστρα εγχόρδων με τη Σόνια Θεοδωρίδου και την Καμεράτα των Φίλων της Μουσικής υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ, και το «Nuit avec ombres en couler» (Νύχτα με σκιές χρωματιστές), μία σουίτα για μέτζο σοπράνο και κουαρτέτο εγχόρδων με την Ιρέν Ζάρσκι και το κουαρτέτο εγχόρδων Razumowsky υπό τη διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη.
Η πολυτελής έκδοση (αξίζει, αξίζει!) είναι από τη Μικρή Αρκτο του Παρασκευά Καρασούλου.
Μία... σουίτα για μέτζο σοπράνο; Ενα έργο για... κουαρτέτο εγχόρδων;
«Ξένες» λέξεις για μένα. Το άκουσα προσεκτικά όμως το cd, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Εμαθα δε πως είναι από τα πιο πολυπαιγμένα και τα πιο πολυακουσμένα έργα του κ. Μικρούτσικου στο στυλ αυτό.
Ηταν και το πρώτο πράγμα που του ζήτησα όταν κάτσαμε στο ησυχαστήριό του, στο ισόγειο (πιάνο, γραφείο, καναπές, άπειρα cd και βιβλία), να μου εξηγήσει τις διαφορές ανάμεσα στη λόγια, αν μπορούμε να την πούμε έτσι, και τη λαϊκή μουσική όπως συνηθίζουμε να την αποκαλούμε.
«Ξεκαθαρίζουμε εξαρχής πως οι όροι είναι λάθος, πρόκειται για διαφορετικά είδη και όχι ως το ένα χαμηλότερο από ένα άλλο» επισημαίνει. «Ως λόγια μουσική συνηθίζουμε να εννοούμε την κλασική μουσική. Ομως τα ατού του τραγουδιού είναι τεράστια, αρκεί να αποκαλύψεις τις κρυφές πτυχές του στίχου».
Ο Θάνος Μικρούτσικος ασχολείται και με τα δύο!
«Πριν από χρόνια δεν θα μπορούσα να σου απαντήσω γιατί τα κάνω και τα δύο, ίσως θα έμπαινε στην κουβέντα και μια πιθανότητα προσωπικής ματαιοδοξίας. Η απάντηση βρίσκεται στην παιδική μου ηλικία».
Μικρός στην Πάτρα άκουγε Μπετόβεν και Μπαχ από τη μητέρα του, Χατζιδάκι και Θεοδωράκη, αλλά και αμερικάνικα rock 'n' roll από τα αεροπλανοφόρα που έπιαναν στο λιμάνι.
«Αυτά τα ακούσματα μου δημιούργησαν μία ανάγκη, όταν ασχολούμαι κάποιους μήνες με το λαϊκό τραγούδι ας πούμε, να περνάω αμέσως στην απέναντι πλευρά να φτιάξω μουσική για κουαρτέτο».
Ο Θάνος Μικρούτσικος έχει γράψει μεγάλα τραγούδια.
«Δεν με αφορά η απήχηση, με αφορά η αποκρυπτογράφηση των κειμένων και το ξεπέρασμα των ορίων μου. Οσες φορές το κατάφερα ήμουν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος. Δύο φορές συνέβη, μία με την όπερα “Η επιστροφή της Ελένης” και μία με το κοντσέρτο μου για πιάνο, βιολί και έγχορδα το 1997. Πόσοι είδαν την “Ελένη”; Είκοσι χιλιάδες κόσμος και την αγόρασαν άλλες 10 χιλιάδες στην Ευρώπη. Πόσοι άκουσαν το κονσέρτο; Περίπου 6-7 χιλιάδες. Πόσοι τον Καββαδία, από την άλλη; Εκατομμύρια. Βέβαια, οι δακρυσμένοι για τον Καββαδία άνθρωποι που με συναντούν στον δρόμο με κάνουν να λέω μέσα μου “βρε μάγκα, τα καταφέραμε”. Επομένως, ισχύουν και τα δύο».
Τον είχα παρακολουθήσει πριν από χρόνια σε μία συναυλία πειραματισμού στον Κολωνό. Εξαιρετικός. Τον προβοκάρω:
«Μία φίλη μου, μουσικός της κλασσικής, δεν ήθελε να με ακολουθήσει, το θεωρούσε υποδεέστερο, “τι δουλειά έχει αυτός με τη μουσική μας;”».
Γελάει μόλις το ακούει.
Πρώτον: τα λεγόμενα κλασικά-πειραματικά μου έργα, τα τελευταία 30 χρόνια, έχουν εκτελεστεί όσο όλων των άλλων Ελλήνων κλασικών συνθετών μαζί. Και πολλές εκτελέσεις έχουν γίνει εν αγνοία μου.
Δεύτερον: κάνε της μία ερώτηση. Με το χέρι στην καρδιά. Πόσα έργα του Μικρούτσικου έχει ακούσει; Είμαι σίγουρος πως θα σου πει από μηδέν έως τρία. Ενώ έχω κάνει ογδόντα. Μήπως τελικά η φίλη σου εκπορευόταν από μία αγκύλωση; Οι αγκυλώσεις υπήρχαν πολύ έντονα παλιότερα
Αυτό το διάστημα ο Θάνος Μικρούτσικος παρουσιάζει στο θέατρο Μπάντμιντον το «Ταξίδι στο Σταυρό του Νότου», μία μουσικοθεατρική παράσταση για την ποίηση του Καββαδία σε σκηνοθεσία του Θέμη Μουμουλίδη. Ανάταση ψυχής. Ακούς τους «Επτά Νάνους» και εμψυχώνεσαι. Ομως, απορία: δεν έχει βαρεθεί να παίζει αυτά τα κομμάτια τόσα χρόνια τώρα; Τον ρωτάω, αποχαιρετώντας τον. Σκέφτεται.
Υπάρχει αυτό. Ειδικά στους τραγουδιστές. Με την πάροδο του χρόνου έβλεπες π.χ. τον Μητροπάνο να λέει τα “Λαδάδικα” σαν να τα “έτρεχε” κάπως. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου έχει πει τον “Γουίλι” ίσαμε 10 εκατομμύρια φορές.
Με τον Καββαδία όμως, από το 1979 που βγήκε μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, το έργο μεταβάλλεται στον χρόνο αβίαστα. Το υλικό αλλάζει αβίαστα με τον αρχικό πυρήνα στη θέση του. Μη με ρωτήσεις πώς γίνεται αυτό 37 ολόκληρα χρόνια. Δεν ξέρω, είναι μεταφυσικό
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας