Στις 17/2/2024, στο κατάμεστο κρατικό Μέγαρο Μουσικής, η Φιλαρμονική του Λονδίνου έδωσε μια συναυλία την οποία θα διηύθυνε η Καρίνα Κανελλάκις. Δυστυχώς η 42χρονη αρχιμουσικός ασθένησε σοβαρά. Ετσι, την ώρα που θα ξεκινούσε η συναυλία, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΜΜΑ, Γιάννης Βακαρέλης, ανακοίνωσε απλώς τις μοιραίες αλλαγές: το Πρελούδιο στη «Χοβάντσινα» του Μουσόργσκι ακυρώθηκε, το «Κοντσέρτο για βιολί αρ. 1» του Σοστακόβιτς θα διηύθυνε ο σολίστας Κρίστιαν Τέτσλαφ, ενώ τη «Συμφωνία αρ. 4» του Μπραμς θα διηύθυνε ο Διονύσης Γραμμένος, που ειδοποιήθηκε και ανταποκρίθηκε κυριολεκτικά τελευταία στιγμή! Ετσι, όμως, οι φιλόμουσοι παρακολούθησαν ένα παράδοξο ακρόαμα, όπου κυριάρχησε η συναίσθηση ότι οι άριστοι μουσικοί της διεθνούς επιπέδου ορχήστρας έπαιζαν περίπου… μόνοι τους!
Περίπου αδιάλειπτα απασχολημένος στην εκτέλεση της μουσικής του, ο Τέτζλαφ απλώς έδωσε το σύνθημα της έναρξης εκάστου μέρους και –έστω– κάποιων εδαφίων, έχοντας απόλυτη βεβαιότητα ότι οι συνάδελφοί του θα τον ακολουθούσαν σε άκρα εγρήγορση στην άριστα προετοιμασμένη εκτέλεση. Το τελειοθηρικό παίξιμο του Γερμανού δεξιοτέχνη βιολιστή εξέπληξε, καθώς ενστάλαξε ευανάγνωστα προσωπικό στίγμα στην προσέγγιση της παροιμιώδους νοηματικής διγλωσσίας μουσικής του Σοβιετικού συνθέτη. Στο αργόσυρτο, εναρκτήριο «Nocturne», διαφοροποιούμενο από το καθιερωμένο, ληθαργικής ακινησίας, στίγμα έρρευσε ως περιπαθές, εκφραστικά πυρέσσον αριόζο. Το γκροτέσκο, δαιμονικής έντασης «Scherzo» και η όμοια σαρκαστική καταληκτική «Bourlesque» αποδόθηκαν με φρενήρη καταδιωκτική ορμή και επιθετικά αιχμηρή φραστική, δίχως, ωστόσο, απώλειες στην καθαρότητα της άρθρωσης και την πληρότητα της δραματουργικής απόδοσης.
Ενδιάμεσα στα δύο προηγούμενα, η περίφημη «Passacaglia» με το υπόγεια συσσωρευόμενης έντασης, εκτενές μέρος «ελεύθερης δεξιοτεχνίας (“Cadenza”) παίχτηκε με μαθηματική καθαρότητα, ακρίβεια και υπόκωφη ένταση. Εξαιρετική –πόσο μάλλον, πρακτικά, δίχως αρχιμουσικό!– ήταν η συνοδεία της ορχήστρας: ακριβής, αρθρωμένη σε θαυμαστά καίριους χρονισμούς, γεμάτη εκφραστικής φωτοσκιάσεις, διάσπαρτη από ζηλευτής ποιότητας δεξιοτεχνικές συνεισφορές (τέλεια κόρνα!). Οσον αφορά τη «Συμφωνία αρ. 4» του Μπραμς, ο Γραμμένος διηύθυνε έχοντας συναίσθηση ότι απλώς συντόνιζε ένα ακρόαμα την διάπλαση του οποίου είχε προηγουμένως οριστικοποιήσει άλλος και το οποίο θα ήταν άνευ νοήματος και ανοήτως ριψοκίνδυνο να επιχειρήσει να αναδιαπλάσει δίχως καμία δοκιμή… Και είναι προς τιμήν των άριστων μουσικών της Φιλαρμονικής του Λονδίνου ότι αυτό που ακούσαμε υπήρξε αψεγάδιαστο τεχνικά και ηχητικά. Ειδικά εντυπωσίασε ο θεϊκής ποιότητας ήχος των εγχόρδων: τέλεια συντονισμένος, με θαυμαστής εκφραστικότητας και ακρίβειας αυξομειώσεις της δυναμικής, διάφανος, σαγηνευτικά εύπλαστος στο ξετύλιγμα της φραστικής!
Μπρίτεν, Ελγκαρ, Σιμπέλιους από τη ΣΟΔΑ
Στις 16/3/2024 η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων (ΣΟΔΑ) υπό τον Ανδρέα Τσελίκα έδωσε στο θέατρο «Ολύμπια» μια τακτική συναυλία στο πλαίσιο του προγραμματισμού του ΟΠΑΝΔΑ. Υπό τον τίτλο «Θάλασσα» προτάθηκαν τα «Τέσσερα θαλασσινά ιντερλούδια από την όπερα Πίτερ Γκράιμς» του Μπρίτεν, το «Κοντσέρτο για τσέλο» του Ελγκαρ και τη «Συμφωνία αρ. 3» του Σιμπέλιους. Παρά την προσεγμένη, γεμάτη εγρήγορση διεύθυνση του ευφυούς Ελληνα αρχιμουσικού, η συναυλία άφησε έντονα άνισες εντυπώσεις, αφενός λόγω της προβληματικής ακουστικής του χώρου, αφετέρου λόγω των δεδομένων δυνατοτήτων της ΣΟΔΑ. Τόσο στον Μπρίτεν όσο και, κυρίως, στον Σιμπέλιους, οι ζητούμενες ποιότητες ατμοσφαιρικού ήχου υψηλής ακρίβειας, ταυτόχρονων/παράλληλων δράσεων στη πολυώροφη συγκρότηση του συμφωνικού ήχου αλλά και απαιτητικών ισορροπιών δυναμικής παρέμειναν άπιαστα επιτεύγματα…
Ειδικά στον Σιμπέλιους, πάλι παρά την άγρυπνα προσεκτική, συγκροτημένη, σε βάθος ψαγμένη καθοδήγηση του Τσελίκα, η σύνθετα «σκηνοθετημένη» γραφή πρόβαλε παραμορφωμένη από ελλείμματα διαφάνειας, εστιασμένου ήχου και, βεβαίως, ισορροπιών δυναμικής˙ οι τελευταίες μάλλον ανέφικτες στη συγκεκριμένη αίθουσα… Ασυζητητί ακούστηκε καλύτερα το διάσημο κοντσέρτο του Ελγκαρ χάρη στην άρτια προετοιμασία και τις εμφανώς καλοζυγιασμένες ηχητικές και εκφραστικές ισορροπίες μεταξύ σολίστα και ορχήστρας. Η έμπειρη Γαλλίδα τσελίστρια Ιμανιέλ Μπερτράν οδήγησε με αυτοπεποίθηση το ακρόαμα, παίζοντας με αψεγάδιαστα ορθοτονικό, ταιριαστά ρευστό, πτητικό ήχο αλλά ακριβή φραστική, με αβίαστο συντονισμό προς την ορχήστρα και άριστη αίσθηση της ρομαντικής μουσικής δραματουργίας. Θαυμαστά αβίαστα ήσαν τα περάσματα μεταξύ ορχήστρας και τσέλου, όσο και η ευγένεια του ήχου και της έκφρασης γενικώς, στοιχεία εκ των ων ουκ άνευ στο βαθιά μελαγχολικό, επιγονικά ρομαντικό αυτό έργο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας