«Οταν ερμηνεύεις, γίνεσαι το τραγούδι»

Απόψε και την επόμενη Πέμπτη 21 Μαρτίου, έχει στο Κύτταρο δύο εξαιρετικά ενδιαφέροντα project. Η Αγγελική Τουμπανάκη παρουσιάζει τη μουσική παράσταση «For Women». «Γυναίκες ασυμβίβαστες, πρωτοπόρες, επαναστάτριες, πειρατίνες, μάγισσες και ανδρονίκες γίνονται τραγούδια που ενώνουν τις ψυχές μας και αφυπνίζουν τον νου μας», λέει στο πρόγραμμα.

Ενδιαφέρουσα παράσταση και ακόμα πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση η ίδια η Αγγελική Τουμπανάκη. Είναι βοκαλίστρια, ερευνήτρια, καθηγήτρια φωνής και, παρακαλώ, διδάκτορας Μοριακής Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι δημιουργός μιας σειράς World και Electronic Jazz μουσικών projects, μαέστρος της χορωδίας της «Ανοιχτής Ορχήστρας», εκπαιδευτικός του εναλλακτικού «Artventure Camp», μέλος της Διεπιστημονικής Ομάδας Φωνής «Voice Mentoring», μέλος της Πρωτοβουλίας κατά των Γυναικοκτονιών και πρέσβειρα της «WHF» Ελλάδος. Ολα αυτά! Πάρα πολλά και ξεχωριστά. Οπότε η συζήτησή μας έπρεπε να έχει συγκεκριμένο concept, να μιλήσουμε μόνο για γυναίκες.

● Τι διαφορά έχει μία τραγουδίστρια από έναν τραγουδιστή;

Για εμένα δεν έχει καμία, πέρα από την ανατομική κατασκευή του οργάνου, που αφορά τις ποιότητες φωνής. Η μουσική είναι μια γλώσσα έκφρασης που δεν έχει φύλο, είναι έμφυτη, μια πολύ φυσική πρώτη αντίδραση των ανθρώπων και μπορεί να συμβάλει στον εξευγενισμό του πνεύματος και του νου.

● Υπάρχουν ωστόσο τραγούδια που (πρέπει να) τα λένε μόνο γυναίκες;

Οταν ερμηνεύεις, γίνεσαι το τραγούδι, υπηρετείς τον στίχο και γίνεσαι διάτρητος στις έννοιες. Θα αισθανθώ εκείνη τη στιγμή la Llorona της κραυγής, Suzanne των κρίνων, η Grace O'Malley των θαλασσών, η Sefronia της Simone και εκεί θα δονηθεί όλο μου το είναι. Οχι επειδή είμαι γυναίκα, αλλά επειδή θα συνδεθώ με τις ιστορίες αυτών των γυναικών. Δεν είναι θέμα ενός «πρέπει» αλλά πώς ταυτίζεται η ψυχή σου, η καλλιτεχνία σου και η αλήθεια σου με τη θεματολογία της σύνθεσης.

● Είναι και θέμα φύλου η ευαισθησία στο τραγούδι;

Οχι. Δεν έχει απολύτως καμία σημασία το φύλο.

● Τι δεν θα έκανε ποτέ μία γυναίκα τραγουδίστρια που θα μπορούσε ίσως να κάνει ένας τραγουδιστής;

Δεν μπορώ να φανταστώ κάτι που δεν θα μπορούσε ή δεν θα έκανε μια τραγουδίστρια σε σχέση με έναν τραγουδιστή ή και το αντίθετο. Αλλά και πάλι, εάν υπάρχει κάτι που εμένα μου διαφεύγει, θεωρώ δημιουργικό να τιμούμε τη διαφορετικότητα, την ανομοιογένεια και τα υπέροχα διαφορετικά χαρακτηριστικά των φύλων, των ανθρώπων.

● Είναι πιο εύκολη ή πιο δύσκολη η κατάσταση στην Ελλάδα για τις τραγουδίστριες σε σχέση με τους τραγουδιστές;

Προσωπικά, κινούμαι στον χώρο της jazz, της πειραματικής, ηλεκτρονικής και της world jazz μουσικής αλλά και στον χώρο της εκπαίδευσης και της θεραπείας. Σ' αυτό το εκφραστικό καλλιτεχνικό πεδίο, δεν έχω προσωπικά αισθανθεί δυσκολίες που να αφορούν στις έμφυλες διακρίσεις. Το ζήτημα είναι η ουσιαστική ισότητα και η δίκαιη αντιμετώπιση των επαγγελματιών, με βασικό κριτήριο - άξονα το μουσικό αισθητήριο.

● Και το MeToo στο ελληνικό τραγούδι;

Το MeToo εμφανίστηκε σαν έκφραση γυναικείας αλληλεγγύης και μετατράπηκε σε ένα παγκόσμιο κοινωνικό κίνημα, με διάφορες παραλλαγές σε τοπικές και διεθνείς ονομασίες. Στην Ελλάδα μεταφέρεται ως eimasteoloimazi και αποτελεί έναν ισχυρό πυλώνα στήριξης στον καλλιτεχνικό χώρο ενάντια σε σεξιστικές πράξεις, διακρίσεις μεταξύ των φύλων, εξουσιαστικές συμπεριφορές. Γνωρίζω γυναίκες συναδέλφισσες μουσικούς ή ηχολήπτριες που έχουν βιώσει έμφυλη στερεοτυπική συμπεριφορά από κάποιους συναδέλφους. Εχουμε σίγουρα ακόμα δρόμο για την ολοκληρωτική εξάλειψη τοξικών συμπεριφορών στον καλλιτεχνικό χώρο, αλλά τουλάχιστον έχει ανοίξει ο ορίζοντας και στήνεται ένας κώδικας δεοντολογίας και αλληλεγγύης.

● Τι θα ακούσουμε λοιπόν στο Κύτταρο;

Το ξεχωριστό διαμεσικό και πολυσημιακό έργο «For Women». Απόψε και στις 21 Μαρτίου η ιστορία «For Women, for all of us…» θα ξεκινήσει από το «καλωσόρισες», στις 20.30 ακριβώς! Θα περιηγηθούμε μαζί από την είσοδο στη διαδραστική καλλιτεχνική διαδρομή, την ειδικά σχεδιασμένη από την ομάδα έργου «FOR WOMEN Artivism project». Και αυτό γιατί θα θέλαμε οι θεατές – ακροατές να βιώνουν από την αρχή το σύμπαν του FOR WOMEN. Θα συνομιλήσουμε καλλιτεχνικά με το κοινό, θα ανταλλάξουμε πληροφορίες, εμπειρίες μέσα από θεατροπαιδαγωγικές τεχνικές - παιχνίδια. Η περιηγητική διαδρομή θα συνεχίσει στους διαδρόμους και τα καμαρίνια του Κυττάρου, όπου θα γίνουν τιμητικές αναφορές στις γυναίκες καλλιτέχνιδες που πέρασαν από το ιστορικό Κύτταρο. Η αφήγηση θα συνεχιστεί επί σκηνής με τους αγαπημένους δεξιοτέχνες συνεργάτες μου και το εξαιρετικό γυναικείο φωνητικό σύνολο, που αποτελείται από δυναμικές μουσικούς και ηθοποιούς. Μαζί ενώνουμε ετερογενείς μουσικές, αλληλεπιδρούμε και αυτοσχεδιάζουμε, φτιάχνοντας ένα μουσικό σύμπαν αφιερωμένο στη γυναίκα. Στην παρέα του For Women θα βρίσκονται οι υπέροχες γυναίκες του δικτύου δημιουργικότητας, και ενεργοποίησης «Μέλισσα» και το «Modistra» project, με τις απίθανες πολύχρωμες κλωστές τους να μπλέκονται με τις μελωδίες και τις μουσικές.

● Να έρθουμε και οι άντρες να σας ακούσουμε, μήπως και γίνουμε λίγο καλύτεροι;

Το «For Women» είναι ένα ξεχωριστό καλλιτεχνικό αφήγημα, αφιερωμένο στη γυναίκα των διαφορετικών τόπων και χρόνων. Και είναι για όλους μας, καθώς οι μουσικές ιστορίες αυτών των γυναικών, των ανατρεπτικών, επαναστατριών, αιρετικών μιλάνε για σεβασμό και αρμονία συνύπαρξης. Το project αυτό, πέρα από ένα καλλιτεχνικό έργο, σχεδιάζεται από μια παρέα οραματιστών εκλεκτών ανθρώπων που ονειρεύονται και συνδημιουργούν, με όραμα την ισότητα και την αρμονική συνύπαρξη των φύλων. Με βασικό άξονα αισθητικής και ήθους τον ΑΡΤιβισμό, μέσα από τις δράσεις μας και τις θέσεις μας, προσπαθούμε όλοι να γίνουμε ο καλύτερος μας εαυτός. Σε αυτή την παρέα χωράνε πολλοί, χωράνε όλοι.

ℹ️ Κύτταρο, Ηπείρου 48 & Αχαρνών, 14 και 21 Μαρτίου 2024. Εισιτήρια 15 ευρώ.