Τρεις νύχτες με μουσική δωματίου στη Γεννάδειο

Για ένατη χρονιά φέτος παρακολουθήσαμε τις «Νύχτες κλασικής μουσικής στη Γεννάδειο». Από το 2015 αυτός ο θαυμάσιος κύκλος συναυλιών μουσικής δωματίου εγκαινιάζει τη νέα καλλιτεχνική περίοδο. Για τους φιλόμουσους οι σταθερά ποιοτικές εκδηλώσεις του -λίγες αλλά εκλεκτές συναυλίες, συγκεντρωμένες σε ένα τριήμερο ή τετραήμερο-συνιστούν αληθινή όαση στο όλο και πιο άνυδρο τοπίο της αθηναϊκής μουσικής ζωής. Οπως κάθε χρόνο οι συναυλίες δόθηκαν δωρεάν στα τέλη Σεπτεμβρίου-αρχές Οκτωβρίου (29/9-1/10/23) και φιλοξενήθηκαν στην εξαίρετης ακουστικής αίθουσα «Κότσεν» της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.

Η διοργάνωση είναι πάγια προσφορά του αμερικανικού Ινστιτούτου Μουσικής Κέρτις και υλοποιείται με σύμπραξη του Γερμανοελληνικού Πολιτιστικού Κοινωφελούς Ιδρύματος «Σβαρτς» και του θεσμού «Το Ινστιτούτο Κέρτις σε διεθνή περιοδεία», που υποστηρίζεται από την πολυεκατομμυριούχο βαρόνη Νίνα φον Μάλτζαν (1941-2022). Στις φετινές συναυλίες οχτώ μουσικοί ερμήνευσαν εννιά έργα μουσικής δωματίου και έντεκα συνθέσεις με φωνή. Το ρεπερτόριο εστίασε στην εργογραφία του Ρομαντισμού, συγκροτήθηκε όμως από επιλογές με έμφαση σε σπανίως παρουσιαζόμενα έργα. Για πολλοστή φορά η έκδηλα πολυφυλετική καταγωγή των μουσικών (Ρωσία, Κορέα, Καναδάς, Γερμανία, Ινδία, ΗΠΑ) φωτογράφισε πειστικά την παγκοσμιοποίηση στο πεδίο της κλασικής μουσικής. Στις συναυλίες ανταποκρίθηκε ψαγμένο φιλόμουσο κοινό με αθρόα προσέλευση.

Στις 29/9/23 η Παλάβι Μαχιντάρα ερμήνευσε έργα Μπραμς («Σακόν του Μπαχ σε μεταγραφή για το αριστερό χέρι», «Σκέρτσο, έργο 4») και Μπρουχ («Κομμάτια για πιάνο, έργο 14») και συνόδευσε τον Γερμανοκαναδό Ντένις Τσμελένσκι σε τραγούδια των Σούμαν και Τσαϊκόφσκι. Εμπειρη, ακμαία, μουσικά ευφυής ερμηνεύτρια, την τέχνη της οποίας έχουμε απολαύσει και σε προηγούμενες χρονιές, η πιανίστρια διέπλασε εκτελέσεις με φραστική οργανωμένη σε βάθος, με καίρια στοχευμένες φωτοσκιάσεις χροιάς και εντάσεων, σωστά δοσμένες μεταπτώσεις διαθέσεων και φειδωλούς αλλά σαγηνευτικούς γλυκασμούς. Ως συνοδός του Τσμελένσκι διακρίθηκε για την ευαισθησία, την ουσιαστική στήριξη και την υποστηρικτική διακριτικότητα. Ερμηνευτής με φρέσκια, φωτεινή φωνή ο Γερμανοαμερικανός βαρύτονος (μάλλον βαρυτενόρος θα λέγαμε) τραγούδησε με ωραία γερμανικά, με σφρίγος, νεανικό, εξωστρεφές πάθος και θεατρικότητα δίχως να βιάσει την ιδιαίτερη εκφραστική κλίμακα του «Lied».

Στις 30/9/23 η βιολίστρια Εμμα Μάινρενκεν ξεκίνησε με τη «Σονάτα για σόλο βιολί αρ.2» του Ιζάι, αυτήν όπου τίθενται σε τεταμένα αντιθετικό, δαιμονικών εντάσεων διάλογο ο Μπαχ με το πασίγνωστο θέμα από το «Dies Irae». Παρά τις απάνθρωπες τεχνικές απαιτήσεις του έργου, η ερμηνεία της υπήρξε πολλαπλά συναρπαστική: θαυμαστά αβίαστη και ορθοτονικά αψεγάδιαστη, μυωδώς διατυπωμένη, με ευφυώς και ευαίσθητα διαπλασμένο συντακτικό. Ακολούθως η Μαχιντάρα πρόσφερε ως σύντομη λυρική γέφυρα τον «Ισπανικό χορό αρ.2» του Γρανάδος, για να συνεχίσει συνοδεύοντας τον τσελίστα Τζόσουα Χάλπερν στο κατανυκτικό «Κολ Νιντρέι» του Μπρουχ, όπου απολαύσαμε το ρευστό, ορθοτονικά ασφαλές, λυρικό του παίξιμο. Η βραδιά ολοκληρώθηκε με το «Κουαρτέτο για πιάνο» του Σεν-Σανς. Το ερμήνευσαν με α λα Μπραμς καλλιεργημένο πάθος, αθλητικό σφρίγος και πειθαρχημένο συντονισμό οι Εμμα Μάινρενκεν, Γκρέις Τακέδα, Τζόσουα Χάλπερν και Παλάβι Μαχιντάρα.

Στις 1/10 το πρόγραμμα άνοιξε εξαμελής ομάδα μουσικών (Μάινρενκεν, Τακέδα, Χάλπερν συν Μαρία Γιούντενιτς, Χεϊσού Λί, Τζιν Κιμ) με το «Σεξτέτο από την όπερα Καπρίτσιο» (1942) του Ρίχαρντ Στράους. Ιδανικά προσαρμοσμένη στην ιδιόφωνη γραφή του συνθέτη, η ερμηνεία τους ξεχώρισε για τον αψεγάδιαστο, μελωμένο ήχο και τη βραδύρρευστη αλλά διάφανη φραστική που φορτιζόταν αθροιστικά σε αιχμηρά διατυπωμένες κορυφώσεις. Ακολούθησε η πρώτη παγκόσμια παρουσίαση της σύνθεσης «Δυο φαντασίες για τρίο εγχόρδων» (2020), παραγγελία του Curtis στον Αμερικανό συνθέτη και παλαιό απόφοιτο Μίχαελ Ντζόαπστρομ (γεν.1980). Ηταν ένα τεχνικά άκρως απαιτητικό, ισορροπημένα αποστασιοποιημένο, καλογραμμένο συμπίλημα έντεχνα ενσωματωμένων ακουσμάτων παραδοσιακής μουσικής από διάφορες χώρες στο ύφος του ρεπερτορίου των Kronos των ‘90s. Το δεύτερο μέρος της ήταν αφιερωμένο στην Ελλάδα. Το έπαιξαν με θαυμαστά αβίαστες, υψηλές επιδόσεις οι Γιούντενιτς, Λι και Κιμ. Οι έξι ερμηνευτές των εγχόρδων ξαναένωσαν τις δυνάμεις του στο εκτενές και μελωδικότατο «Σεξτέτο, Souvenir de Florence» του Τσαϊκόφσκι, το οποίο ερμήνευσαν με περισσό πάθος, ανήμερη ορμή, δυνατές δόσεις αθλητικά δεξιοτεχνικών εξάρσεων αλλά και απολαυστικές εκδιπλώσεις μελωδικών παραγράφων.