Ηχηρό «SOS» από το μοναδικό κρατικό ωδείο της χώρας

Φτερό στους ανέμους της αβεβαιότητας μένει το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (ΚΩΘ), το μοναδικό κρατικό της χώρας καθώς, εκατόν δέκα χρόνια μετά την ίδρυσή του, το 1914, βρίσκεται κυριολεκτικά στους πέντε δρόμους. Από το 1983 είχε βρει στέγη και είχε συνδεθεί με το ιστορικό διατηρητέο κτίριο της οδού Φράγκων, που ανήκει όμως στον ΕΦΚΑ και η ριζική ανακαίνιση του οποίου εντάχθηκε για χρηματοδότηση (3,5 εκατομμύρια ευρώ) στο Ταμείο Ανάκαμψης με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης του έργου τον Δεκέμβριο του 2025. Ο σχεδιασμός όμως φιλοξενίας των δραστηριοτήτων του για τον χρόνο των εργασιών ανακαίνισης μετέτρεψαν το Ωδείο σε… πλάνητα.

Μιλάμε δηλαδή για την αγωνία που έχουν για το άμεσο μέλλον περίπου 370 μαθητές/τριες, η χορωδία, δύο ορχήστρες, μπάντα και περίπου 80 καθηγητές/τριες. Η επιστολή που έστειλε ο Σύλλογος Καθηγητών στο υπουργείο Πολιτισμού, τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, τον περιφερειάρχη Κ.Μ. και τα κοινοβουλευτικά κόμματα περιγράφει αδρά το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από την αναγκαστική «έξωση»: «α) Η μετεγκατάσταση μέρους των δραστηριοτήτων του Ωδείου σε χώρους του Μουσικού Σχολείου Θεσσαλονίκης (ΜΣΘ), παρά την αγαθή προαίρεση, τη θετική ανταπόκριση και την αλληλέγγυα στάση των ανθρώπων του, δεν καλύπτει τις διδακτικές και καλλιτεχνικές ανάγκες του ΚΩΘ, β) δεν παραχωρείται η αίθουσα εκδηλώσεων του ΜΣΘ και επομένως οι συναυλίες, οι απολυτήριες εξετάσεις, οι πρόβες και γενικότερα οι εκδηλώσεις του ΚΩΘ θα διεξάγονται σε διαφορετικούς και απροσδιόριστους άλλους χώρους, γ) παράλληλα δρομολογείται η μεταστέγαση ορισμένων μαθημάτων και των μουσικών συνόλων του ΚΩΘ σε ακατάλληλους υπόγειους χώρους του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, τους οποίους το ΚΩΘ αναλαμβάνει με δικές του δαπάνες να μετατρέψει σε κατάλληλους (μελέτη αλλαγής χρήσης και μελέτη καταλληλότητας από μηχανικό, σχετικές άδειες για εκτέλεση εργασιών κ.ά.). Επιπλέον, το ΜΜΘ ζητά αποζημίωση για τη χρήση των παραχωρούμενων χώρων, το ύψος της οποίας δεν έχει καν προϋπολογιστεί».

Αν κάτι έχει προϋπολογιστεί είναι τα 31.600 ευρώ που θα κοστίσει μόνο η μελέτη «για την αλλαγή χρήσης χώρων του υπογείου του κτιρίου (του Μεγάρου Μουσικής) από χώρους βοηθητικών χρήσεων σε χώρους κύριας χρήσης, καθώς και η ενδεχόμενη προσαρμογή χώρων που βρίσκονται στις στάθμες της ανωδομής του κτιρίου για τις ανάγκες του ΚΩΘ». Προβλέφθηκαν επίσης αμοιβές δικηγόρου που θα συντάξει σχέδια συμβάσεων με το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και με το Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης.

Τα ερωτήματα είναι πολλά. Το υπουργείο Πολιτισμού στη σχετική με την ανακαίνιση ανακοίνωσή του σημειώνει ότι η προμελέτη που έχει εγκριθεί «αντιμετωπίζει όλα τα κτιριολογικά και λειτουργικά ζητήματα. Επιλύει θέματα προσβασιμότητας για τα άτομα με κινητικά προβλήματα, πυρασφάλειας, και εκσυγχρονίζει όλες τις εγκαταστάσεις», ενώ στη συνέχεια αναφέρει ότι «έχει ως στόχο τη συνέχιση της χρήσης του από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, με αναδιαμορφωμένο το κτιριολογικό πρόγραμμα ώστε να είναι σύγχρονο και λειτουργικό». Εφόσον η ανακαίνιση –η οποία σωστά αποφασίστηκε– του κτιρίου του ΕΦΚΑ ολοκληρωθεί, έχει διασφαλιστεί λοιπόν ότι το κτίριο τρία χρόνια μετά θα δοθεί σε χρήση εκ νέου στο Ωδείο ή υπάρχουν ανησυχητικές εκκρεμότητες –αυτό το «έχει στόχο» θεωρείται πολύ… ασταθές– αφού θα πρέπει να συμφωνηθούν εκ νέου τα ενοίκια με τον ιδιοκτήτη;

Κι ακόμη, πόσο θα κοστίσει συνολικά η μετατροπή των υπογείων του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης σε χώρους στοιχειωδώς αξιοπρεπείς να φιλοξενήσουν μαθήματα και δράσεις του Ωδείου; Με δεδομένο ότι πληροφορίες θέλουν να έγινε αναζήτηση στέγης για την προσωρινή εγκατάσταση του Ωδείου και βρέθηκε κτίριο στην οδό Εμού με Βενιζέλου με κόστος περίπου 850.000 ευρώ, έγινε εκτίμηση ότι το κόστος θα ήταν μικρότερο όσων θα κοστίσει η πολυδιάσπαση δραστηριοτήτων, η ανακατασκευή των χώρων στο Μέγαρο και η αποζημίωση χρήσης των χώρων του ΜΜΘ;

Γιατί στη σύμβαση με το Μουσικό Σχολείο δεν είχε προβλεφθεί και η χρήση της αίθουσας εκδηλώσεων; Σε ποιους χώρους θα γίνονται μαθητικές συναυλίες, απολυτήριες εξετάσεις και οι πρόβες τους; Πού θα διεξαχθούν οι εισαγωγικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου; Πού ακριβώς θα μεταφερθεί η πλούσια και μοναδική σε πρωτότυπες παρτιτούρες βιβλιοθήκη του Ωδείου και κατά πόσο θα εξυπηρετεί σπουδαστές και καθηγητές;

Ο Σύλλογος Καθηγητών εν όψει της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς απευθύνει έκκληση «για άμεση εύρεση και οργάνωση ενός ενιαίου χώρου μεταστέγασης, στον οποίο θα μεταφερθεί το σύνολο των εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων του ΚΩΘ για την ασφαλή, απρόσκοπτη, πλήρη και αξιοπρεπή συνέχιση της λειτουργίας του», σημειώνοντας ότι οι «λύσεις» που έχουν επιλεγεί «εκτός του ότι θα έπρεπε να βασίζονται σε οικονομοτεχνική μελέτη και να μην επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του ΚΩΘ, δεν διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία του Ωδείου, παρακωλύουν το έργο του και καθιστούν ορατό τον κίνδυνο συρρίκνωσής του».

Το κτίριο βρίσκεται στην ιστορική φράγκικη συνοικία στο κέντρο της πόλης. Το αρχικό κέλυφος ανεγέρθηκε γύρω στο 1840 στη θέση όπου βρισκόταν παλαιότερα η οικία του εμπόρου Jake Abbott. Το 1863 το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της Οθωμανικής Αυτοκρατορικής Τράπεζας και λειτούργησε ως υποκατάστημά της. Το 1903 καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από το κίνημα των Βούλγαρων «γεμιτζήδων» και το 1904 κατασκευάστηκε εκ νέου για να στεγάσει την Οθωμανική Αυτοκρατορική Τράπεζα. Στο διάστημα 1930-1935 πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες επεμβάσεις στο κτίριο. Το 1949 το κτίριο στέγασε τις κεντρικές υπηρεσίες του ΙΚΑ και το 1983 παραχωρήθηκε στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο της μετατροπής του σε Ωδείο έγιναν επεμβάσεις για να αντιμετωπιστούν οι βλάβες από τον σεισμό του 1978. Κατά την υφιστάμενη κατάσταση το κτίριο στεγάζει τις δραστηριότητες του Ωδείου, ωστόσο, παρουσιάζει σημαντικά ζητήματα παθολογίας και ελλείψεις σε σύγχρονες υποδομές.