Με αναβίωση της επιτυχημένης χολιγουντιανής «Τόσκας» του Ούγκο ντε Ανα, εντεταγμένης στο Φεστιβάλ Αθηνών, έκανε την εναρκτήρια, φετινή της εμφάνιση στο κατάμεστο Ηρώδειο η ΕΛΣ.
Η αθρόα προσέλευση κοινού φωτογράφισε την κυρίαρχη θέση της ΕΛΣ, αλλά και την αμείωτη απήχηση της όπερας στην εγχώρια μουσική ζωή. Παρακολουθήσαμε την πρεμιέρα, αποκομίζοντας καλές εντυπώσεις (14/6/2015). Επιπλέον, οι συχνές, αυθόρμητες αντιδράσεις του ακροατηρίου, κυρίως στο κείμενο, μαρτυρούσαν την ενδιαφέρουσα παρουσία σημαντικής μερίδας θεατών δίχως προηγούμενη έκθεση στο συγκεκριμένο έργο.
Η πρόταση του Ντε Ανα συντάχθηκε και λειτούργησε ιδανικά ως μακρόθεν θεώμενο, μαζικό υπερθέαμα, ενώ το συνολικό στίγμα της αναπαρήγαγε εικαστικά το ώριμο ιταλικό μπαρόκ. Σκηνοθεσία και σκηνικά συνδύαζαν ευανάγνωστα παραδοσιακή με μοντέρνα προσέγγιση, ενώ η ιστορική ακρίβεια των θεατρικών κοστουμιών ανέδιδε άρωμα εποχής.
Ο Αργεντινός σκηνοθέτης διατήρησε τον αυθεντικό ιστορικό χρόνο και τόπο της δράσης: Ιούνιος 1800, στη Ρώμη που πολιορκείται από τον Ναπολέοντα. Παρέκαμψε, όμως, τη λογική της ρεαλιστικής αναπαράστασης, δημιουργώντας έναν αφαιρετικό χώρο, όπου δέσποζε ένας τεράστιος, χρυσοποίκιλτος Εσταυρωμένος, σύμβολο θρησκευτικού πάθους, αλλά και υπόμνηση της τυραννικής επιβολής του καθολικισμού και της εξουσίας.
Στο γνήσια φελινικό, πομπώδες φινάλε της Α’ πράξης με το δοξαστικό «Te Deum» ο εκπρόσωπος των δυνάμεων κατοχής βαρόνος Σκάρπια πατά πάνω στον Εσταυρωμένο, ενώ στη Β’ Πράξη, στο αρχηγείο του στο Μέγαρο Φαρνέζε, το ίδιο αυτό σκηνικό απλώθηκε άτακτα τεμαχισμένο ως στοιβαγμένο προϊόν λεηλασίας.
Σωστοί, θεατρικοί φωτισμοί και εναλλασσόμενες βιντεοπροβολές με αποσπάσματα από εικαστικά έργα ρωμαϊκού μπαρόκ και εσωτερικά ή προσόψεις μπαρόκ εκκλησιών σε α λα Σβόμποντα παραμορφωμένες προοπτικές ισορροπούσαν ταιριαστά μεταξύ πραγματικότητας και ιλίγγου. Παράλληλα, υπέβαλλαν σαφώς τόπους δράσης και ενίσχυαν την αίσθηση κινδύνου και αγωνίας που εξέπεμπε η μουσική.
Η Κατερίνα Πετσατώδη, επιμελήτρια αναβίωσης της σκηνοθεσίας του Ντε Ανα, κατηύθυνε τραγουδιστές, χορωδούς και κομπάρσους με αληθοφάνεια και χορογραφική ακρίβεια.
Φωνητικές επιδόσεις και δραματικές ερμηνείες
Στην πρεμιέρα τραγούδησε ένα γενικώς ισορροπημένο, αλλά σκηνικά ετερόκλητο τρίο πρωταγωνιστών. Αναμφίβολα, η Ελληνίδα υψίφωνος Δήμητρα Θεοδοσίου δεν διαθέτει το ιδανικό φωνητικό βάρος και μέγεθος για μια άνετη απόδοση του δραματικού, βεριστικού ρόλου της Τόσκας.
Ωστόσο, το φροντισμένο, προσεκτικά διαπλασμένο τραγούδι και ο ευφυής, δίχως εκπτώσεις χειρισμός της δυναμικής πρόσφεραν αισθητική απόλαυση και συγκίνηση. Επιπλέον, η Θεοδοσίου στήριξε την ερμηνεία με ζωντανή, σε βάθος επεξεργασμένη, αν και κάπως παλιομοδίτικη θεατρική παρουσία, που ταίριαξε «γάντι» στο υπερθέαμα του Ντε Ανα.
Ο 46χρονος Ρωμαίος τενόρος Ρομπέρτο Αρόνικα υπήρξε ένας πειστικός Λατίνος, εξωστρεφής, ερωτύλος Μάριο Καβαραντόσι. Φωνητικά επαρκής, με στεντόρειες υψηλές νότες και αβίαστο τραγούδι, γέμιζε το θέατρο με τη θεατρικά άμεση παρουσία του ζευγαρώνοντας καλά με τη θηλυκή, θυμοειδή παρουσία της Θεοδοσίου.
Το μοιραίο τρίγωνο έρωτας-πολιτική-θάνατος συμπλήρωσε ο ακμαίος Ελληνας βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς ως βαρόνος Σκάρπια. Με την υγιή, ρωμαλέα φωνή του εξέπεμψε χείμαρρους πλούσιου, ωραίου τραγουδιού. Ομως η όπερα είναι θέατρο και –για πολλοστή φορά– η σχετικά απαθής σκηνική παρουσία και η εκφραστικά αχρωμάτιστη ερμηνεία μείωσαν αυτό που θα μπορούσε να ήταν ένας άνετος θρίαμβος.
Πειστικοί ήσαν οι υπόλοιποι μονωδοί στους δευτερεύοντες και βοηθητικούς ρόλους: ο Δημήτρης Κασιούμης ως αστείος, ψευδοευλαβής, φοβισμένος νεωκόρος, ο Πέτρος Μαγουλάς ως επαναστάτης Αντζελότι, η Χριστίνα Ασημακοπούλου στο σύντομο τραγούδι του Βοσκού, οι Βαγγέλης Μανιάτης, Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος, Χρήστος Αμβράζης ως Σαρόνε, Σπολέτα, Δεσμοφύλακας.
Καλά προετοιμασμένες και συντονισμένες ήχησαν η Χορωδία της ΕΛΣ και η πολυμελής Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ. Ο αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός διηύθυνε με σίγουρο χέρι και ταιριαστά βεριστικό πάθος, εξασφαλίζοντας ένα σφιχτοδεμένο, δραματικά ζωντανό, μελωδικό ακρόαμα.
Info:
Η παράσταση επαναλαμβάνεται σήμερα, αύριο και την Πέμπτη (Ηρώδειο, 9 μ.μ.).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας