Το βινύλιο είναι μυσταγωγία και φετίχ

Διαβάζω ένα βιβλίο και είναι σαν να βλέπω τη ζωή μου μέσα στις σελίδες του. Είναι του συναδέλφου Γιάννη Αλεξίου και λέγεται «Βινύλιο, τα καλύτερά μας χρόνια» (εκδόσεις «Φαρφουλάς»). Το βιβλίο είναι για τους εραστές των βινυλίων, των δίσκων βινυλίου, που το τελευταίο διάστημα επανήλθαν στο προσκήνιο. Κάντε μία βόλτα στα εναπομείναντα δισκοπωλεία και θα δείτε πως στα ράφια τους υπάρχουν πλέον αρκετά βινύλια. Οχι πως πουλούν τίποτε σπουδαία νούμερα σε σχέση με το digital, αλλά δεν είναι και πλήρως εξαφανισμένα όπως τις τελευταίες δεκαετίες.

«Ασφαλώς βινύλιο, καθώς ο δίσκος βινυλίου είναι χειροποίητο προϊόν, άρα έμψυχο», μας απαντάει ο Γιάννης Αλεξίου στο δίλημμα (ψευτοδίλημμα στην πραγματικότητα) βινύλιο ή cd. «Το βινύλιο είναι πολιτισμός. Μια αληθινή ιεροτελεστία, που ξεκινά από τη στιγμή που θα πιάσεις το εξώφυλλο στα χέρια, θα βγάλεις τον δίσκο, θα τον τοποθετήσεις με προσοχή πάνω στο πικάπ, θα πατήσεις το start ή αν είναι χειροκίνητος ο βραχίονας, θα τον ακουμπήσεις πάνω στα αυλάκια. Ετσι αρχίζει η ιερή στιγμή της ακρόασης, με τον ήχο να... αναβλύζει ζεστός και οικείος από τα ηχεία γεμίζοντας τον χώρο σου. Με ένα μαγικό τρόπο όταν ακούς βινύλιο συγκεντρώνεσαι και ο ήχος του σε αιχμαλωτίζει, σε αντίθεση με το cd που κάτι μπορεί εύκολα να σου αποσπάσει την προσοχή, όπως ένα τηλεφώνημα ή κάποια συνομιλία. Το βινύλιο είναι μυσταγωγία και φετίχ».

Το βιβλίο γράφτηκε με πολύ μεράκι. Ο Γιάννης συλλέγει δίσκους από 12 ετών, από το 1978. Και καταγράφει αναμνήσεις, που ξεκινούν από την εποχή της κασέτας στα 70s, «όταν αντιγράφαμε εκεί τους δίσκους, που δεν είχαμε λεφτά να τους αγοράσουμε όλους». Εχει τελικά σημασία αν η μουσική βγαίνει σε κασέτα, cd, δίσκο ή αν κάνεις downloading στο ίντερνετ; «Οχι, δεν είναι το format, αλλά η ουσία της, η ίδια η μουσική», απαντάει ο Γιάννης Αλεξίου. «Ομως της αξίζει να τη γεύεσαι με τον πιο σωστό τρόπο. Ο δίσκος βινυλίου είναι ο καλύτερος τρόπος να συγκεντρωθείς στη μουσική. Η ακρόασή του είναι η μεγαλύτερή μου απόλαυση. Τη στιγμή εκείνη βρίσκω τον εαυτό μου. Ακούγοντας ένα βινύλιο μ’ αρέσει να σκέφτομαι ή να μη σκέφτομαι τίποτα, παρά μόνο την ίδια τη μουσική που ακούω. Ετσι ξεκινάει η μέρα μου. Πρώτα βάζω ένα δίσκο στο πικάπ και μετά φτιάχνω ελληνικό καφέ. Το βινύλιο είναι σαν τον καφέ. Μπορεί να έχουν ανακαλυφθεί πολλά είδη σύγχρονου καφέ, αλλά ο ελληνικός έχει πιστούς οπαδούς που τον προτιμούν. Εχει ένα άλλο άρωμα. Πολλές φορές ο συλλέκτης δίσκων, πριν βάλει τον δίσκο να παίξει, τον μυρίζει και αισθάνεται ένα κράμα μυρωδιάς χαρτιού με κερί και ταυτόχρονα νιώθει μέσα του κάποιες νότες που περιμένει να ακούσει στη συνέχεια με αγωνία. Ιεροτελεστία ολόκληρη. Μπορεί να μη συμβαδίζει πολλές φορές με τους γρήγορους ρυθμούς της εποχής, αλλά ας σκεφτούμε ότι όλοι, με ό,τι κι αν ασχολούμαστε, αφιερώνουμε σε κάτι χρόνο που είναι αντιστρόφως ανάλογος με την ταχύτητα που ορίζει η ίδια η ζωή».

Αποχαιρετώντας τον Γιάννη αναρωτιόμαστε και οι δύο τι είναι αυτό που κυριαρχεί, δημοσιογράφος ή φαν της μουσικής; Τι μένει στο τέλος. «Η μουσική υπήρξε ανέκαθεν ο καλύτερος οδηγός στη ζωή μου και θα είναι ο πιο πιστός μου φίλος μέχρι το τέλος, όπως έχει πει και ο Jim Morrison», λέει. «Το ότι αγαπώ τη μουσική δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ασκήσω κριτική σε αυτήν. Η μουσική φωτίζει τη ζωή μου και με κάνει καλύτερο και πιο αντικειμενικό ως άνθρωπο, αλλά και ως επαγγελματία δημοσιογράφο – μουσικό συντάκτη. Τη δημοσιογραφία την ξεκίνησα ως αθλητικός ρεπόρτερ στο "Φως των Σπορ" στα 80s, αλλά ταυτόχρονα λάτρευα τη μουσική σε τέτοιο βαθμό που φαινόταν και στη δουλειά μου. Μάλιστα, τότε, ο σκληρός μα δίκαιος διευθυντής Νίκος Καρελλάς μού είχε δώσει άδεια μια μέρα να του γράψω δύο κασέτες με rock ’n’ roll τραγούδια! Του έγραψα δύο 90άρες με 50s. Σταδιακά η μουσική με κέρδισε, γιατί μπορούσα να αναπτύξω καλύτερα την πένα μου. Κράτησα την ιδιότητα του φιλάθλου έως σήμερα, ως οπαδός του Πανιωνίου. Ετσι η επαγγελματική μου κατεύθυνση βρήκε μόνη της τον δρόμο έως σήμερα και ας δοκιμάζονται τώρα επαγγελματικά οι ειδικευμένοι συντάκτες. Κάποτε είχα ανοίξει ένα δισκάδικο στο κάτω σπίτι της μονοκατοικίας μας, στη Νέα Σμύρνη, που άνοιγε μόνο το Σαββατοκύριακο από την ανάγκη να επικοινωνώ με τους φίλους μου και να ανταλλάσσουμε απόψεις για τη μουσική, κάτι που δεν μπορούσα να κάνω μέσα στο τρέξιμο της καθημερινότητας».

Τips και ερωτήσεις

Στο «Βινύλιο, τα καλύτερά μας χρόνια» γίνεται επιπλέον μία καταγραφή των δισκάδικων της Αθήνας, ενώ υπάρχει κι ένας κατάλογος με τους 110 δίσκους για μια σωστή ροκ δισκοθήκη. Επίσης, καλλιτέχνες όπως οι Σαββόπουλος, Κηλαηδόνης, Πουλικάκος, Σπάθας, Γενίτσαρης, Κυπουργός, Στ. Βαμβακάρης, Λογαρίδης, Παυλίδης, Τρανταλίδης, Les McCann, Pat Martino, Alan Holdsworth κ.ά. αναφέρονται σε ιστορικές ηχογραφήσεις τους. Και απαντώνται ερωτήσεις τού στιλ: πότε και γιατί χιλιάδες χεβιμεταλάδες έκλεισαν το κέντρο της Αθήνας; Ποιο κάμπινγκ στην Ελλάδα μάζευε θρυλικούς μουσικούς; Πώς συνδυάζεται η συλλογή δίσκων με την ευρωπαϊκή πορεία των ποδοσφαιρικών ομάδων; Τι σήμανε συναγερμό και γενικό προσκλητήριο για τους «vinyl junkies» στο Μοναστηράκι; Ποιος κορυφαίος δίσκος της ελληνικής τζαζ γράφτηκε από τεχνικό λάθος;