Για όσους γνωρίζουν τον χώρο του γαλλικού βιβλίου το φετινό Γκονκούρ δεν αποτέλεσε έκπληξη. Ο Ματιάς Ενάρ, που βραβεύτηκε χθες για το μυθιστόρημά του «Βοussole» («Πυξίδα»), εκδ. Actes Sud, ήταν φαβορί. Είχε προηγηθεί το βραβείο των Γάλλων βιβλιοπωλών για το ίδιο μυθιστόρημα, ενώ το 2010 το διήγημά του «Parle-leur de Batailles, de Rois et d’ Elephants» («Mίλα τους για μάχες, βασιλιάδες και ελέφαντες») είχε αποσπάσει το Lyceens Goncourt που απονέμουν οι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Μελετητής της γλώσσας, της Ιστορίας και του πολιτισμού του αραβικού κόσμου ο Ενάρ έχει ταξιδέψει πολύ στη Μέση Ανατολή και το σύνολο του έργου του αποκαλύπτει το πάθος του γι’ αυτό το κομμάτι της Γης. Ομως δεν έχει αφήσει έξω και την Ελλάδα. Το 2008 εκδόθηκε το «Zone», ένας μονόλογος 500 λέξεων για την Ευρώπη -εξαιρετική περιπλάνηση στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή όπου και η χώρα μας έχει τον ρόλο της, καθώς στις σελίδες συναντάς απρόσμενα στοιχεία, από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων μέχρι τη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ.
Το «Boussole» είναι το ένατο κατά σειρά βιβλίο του Ενάρ, στο οποίο αφηγείται πώς ένας Αυστριακός μουσικολόγος, άρρωστος και με τον φόβο του θανάτου περνά τις άυπνες νύχτες του ονειροπολώντας τα ταξίδια του στην Ανατολή. Διάφορα θέματα, όπως ο ανεκπλήρωτος έρωτάς του για μια Γαλλίδα, κυρίως όμως η σχέση μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, κυριαρχούν στη σκέψη του. Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στη συνεισφορά των Αράβων στη δυτική ταυτότητα, αποφεύγοντας όμως τα κλισέ για τη λεγόμενη σύγκρουση πολιτισμών.
Χαρακτηριστικό είναι ότι όλοι οι φετινοί υποψήφιοι για το Γκονκούρ ασχολούνται με τη σχέση της Δύσης με το ισλάμ και τον αραβικό κόσμο ή με την αποικιακή εμπλοκή της Γαλλίας σ’ αυτές τις περιοχές. Το βραβείο δόθηκε στην «καλύτερη και πιο ευφάνταστη πρόζα της χρονιάς», σύμφωνα με την επιτροπή, ενώ ο επικεφαλής της Μπερνάρ Πιβό δήλωσε: «Θα ήθελα έναν νικητή που να μιλάει για τον κόσμο στον οποίο ζούμε».
Ο 43χρονος Ενάρ γεννήθηκε στη Νιόρ της νοτιοδυτικής Γαλλίας και μετά τις σπουδές του ταξίδεψε σε όλη τη Μέση Ανατολή. Το 2000 εγκαταστάθηκε στη Βαρκελώνη, όπου εργάστηκε ως μεταφραστής και δίδαξε αραβικά στο Universitat Autonoma de Barcelona.
To πρώτο του μυθιστόρημα «La Perfection du Tir» εκδόθηκε το 2003 και πήρε διθυραμβικές κριτικές. Επικεντρώνεται στη δράση ενός ελεύθερου σκοπευτή σε μια χώρα που βρίσκεται σε εμφύλια σύρραξη, πιθανότατα τη Λιβύη. Πιο πρόσφατο, το «Rue des voleurs» αντανακλά τις δονήσεις της «αραβικής άνοιξης», με πρωταγωνιστή έναν Μαροκινό έφηβο που περιπλανάται από την Τυνησία μέχρι την Ισπανία και «διδάσκεται» από τους ισλαμιστές.
Το σπουδαιότερο γαλλικό λογοτεχνικό βραβείο συνοδεύεται από το πενιχρό χρηματικό ποσό των 10 ευρώ, όμως οι μαζικές πωλήσεις που ακολουθούν και οι μεταφράσεις εξασφαλίζουν το μέλλον του συγγραφέα. Ανάλογη αίγλη διεκδικεί και το βραβείο Ρενοντό, που απονέμεται την ίδια μέρα και φέτος δόθηκε στην Ντελφίν ντε Βιγκάν για το βιβλίο της «D’après une histoire vraie» (εκδ. JC Lattès).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας