Η έννοια της «ταυτότητας» στη λογοτεχνία, στην Ιστορία και στο παρόν

Η καρδιά του βιβλίου χτυπάει και αυτό το καλοκαίρι στα Χανιά με το 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου που συνδιοργανώνουν ο Δήμος Χανίων και η Περιφέρεια Κρήτης από τις 20 έως τις 24 Ιουνίου, με 50 εκδηλώσεις και τη συμμετοχή 70 εκλεκτών ομιλητών (συγγραφέων, εκδοτών, ακαδημαϊκών, μεταφραστών, κ.ά.), σε μοναδικά τοπόσημα της πόλης: Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης, Μεγάλο Αρσενάλι, Πύλη Sabbionara, Γιαλί Τζαμί, κ.α.

Ενα νέο φεστιβάλ, υπό τη διεύθυνση του Μανώλη Πιμπλή, καθιερώνεται ως θεσμός και ανεβάζει διαρκώς τον πήχη, φέρνοντας στην Κρήτη σημαντικούς λογοτέχνες από όλο τον κόσμο, όπως ο Λεονάρδο Παδούρα, η Ρούμενα Μπουζάροφσκα, ο Σαντιάγο Γκαμπόα, αλλά και ο αγαπητός ελληνιστής Ρόντρικ Μπίτον, ενώ δεν παύει να προβάλλει τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Μάλιστα στα Χανιά αναμένεται η πρώτη παρουσίαση του νέου βιβλίου του διεθνούς σκηνοθέτη μας Θεόδωρου Τερζόπουλου «Στον Λαβύρινθο: ο Θεόδωρος Τερζόπουλος συναντά τον Heiner Müller».

Προσανατολισμένο σε καίρια ζητήματα της εποχής, το φετινό φεστιβάλ με τον κεντρικό θεματικό του άξονα διερευνά την έννοια της ταυτότητας στη λογοτεχνία και στην Ιστορία αλλά και στο πλαίσιο των κοινωνικών και τεχνολογικών εξελίξεων. Ακόμα, αγκαλιάζει όλες τις τέχνες με ελκυστικές εκδηλώσεις, με αποκορύφωμα συναυλία της Λένας Πλάτωνος, η οποία θα παρουσιάσει το έργο της «Καβάφης, 13 τραγούδια» με ερμηνευτή τον Γιάννη Παλαμίδα.

Το 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, που συνεργάζεται με πολλούς οργανισμούς και φορείς πολιτισμού καθώς και με εκδοτικούς οίκους, έχει ως κεντρικό άξονα «Ατομικές και συλλογικές ταυτότητες: αυτοπροσδιορισμός στον σύγχρονο κόσμο», και επιμέρους θεματικούς άξονες:

● Ενας κόσμος σε αναζήτηση: μια περιδιάβαση σε σύγχρονα, κομβικά για τις κοινωνίες μας, φαινόμενα και αιτήματα γύρω από την ταυτότητα φύλου, την πραγματική ισότητα των φύλων και τις ανισότητες με βάση την καταγωγή ή το φύλο.

● Ανθρωπος και μηχανή: θα αλλάξει η τεχνητή νοημοσύνη την ανθρώπινη ταυτότητα;

● Το τραύμα της ανταλλαγής: 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης, στην οποία αποφασίστηκε ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας και Τουρκίας με βάση το θρήσκευμα, επανακαθορίζοντας ταυτότητες, εθνικές και ατομικές.

● Τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των Κρητών στο πλαίσιο της ελληνικής ταυτότητας.

● Η αρχαία Ελλάδα επανέρχεται στο σύγχρονο μυθιστόρημα: μια νέα λογοτεχνική ανάγνωση του παρελθόντος, σε αναζήτηση σημερινών ταυτοτήτων.

● Εντοπιότητα και παγκοσμιότητα: με αφετηρία τον Καβάφη και τον Καζαντζάκη.

Σημαντικές αφίξεις αναμένονται από το εξωτερικό στη μεγάλη γιορτή του βιβλίου. Ο ελληνιστής Ρόντρικ Μπίτον, η βραβευμένη (Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας 2020) Κροάτισσα σερβικής καταγωγής μυθιστοριογράφος και μεταφράστρια Λάνα Μπάστασιτς, η ελληνικής καταγωγής συγγραφέας Ρούμενα Μπουζάροφσκα που γεννήθηκε στη Βόρεια Μακεδονία (ανήκει στην ομάδα των επτά γυναικών που το 2018 πρωτοστάτησαν στο κίνημα #ΜeToo της γειτονικής χώρας), η Γαλλοελβετή δημοσιογράφος της Le Monde diplomatique και φεμινίστρια συγγραφέας Μονά Σολέ, ο βραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Σαντιάγο Γκαμπόα, ο Αργεντινός Ντανιέλ Μορντζίνσκι, συγγραφέας αλλά και «φωτογράφος των συγγραφέων», ο Λεονάρδο Παδούρα, που θεωρείται σήμερα ο σημαντικότερος συγγραφέας της Κούβας, ο Σέρχιο Ραμίρες από τη Νικαράγουα, νικητής του Βραβείου Θερβάντες, η Ανα Μαρία Σούα από την Αργεντινή, που γράφει για ενήλικες και για παιδιά. Ακόμα, από τη Βρετανία έρχονται η συγγραφέας, καθηγήτρια δημιουργικής γραφής Μπέθαν Ρόμπερτς και ο ιστορικός και διπλωμάτης Μάικλ Λιουέλιν Σμιθ, που υπηρέτησε ως πρέσβης της Βρετανίας και στην Ελλάδα (1996-1999), ενώ έχει γράψει βιβλία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, τη Μικρά Ασία κ.ά.

Το «παρών» θα δώσουν και περισσότεροι από 50 Ελληνες πεζογράφοι, ποιητές, ιστορικοί, ακαδημαϊκοί, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, εκδότες και μεταφραστές, ανάμεσά τους οι: Κώστας Αθανασίου, Κώστας Ακρίβος, Δημήτρης Αστερίου, Νίκος Βατόπουλος, Ρέα Γαλανάκη, Νίκος Γ. Δαββέτας, Γιάννης Δημητρακάκης, Λένα Διβάνη, Γιάννης Δούκας, Μίνως Ευσταθιάδης, Σταύρος Ζουμπουλάκης, Λεωνίδας Κακάρογλου, Βαγγέλης Κακατσάκης, Χάρης Καλαϊτζίδης, Σωκράτης Καμπουρόπουλος, Αγγέλα Καστρινάκη, Κώστας Κατσουλάρης, Γιάννης Κουκουλάς, Πολυχρόνης Κουτσάκης, Γιώργος Λιμαντζάκης, Μιχάλης Μαλανδράκης, Νίκος Α. Μάντης, Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Γιάννης Μπασκόζος, Μαρίζα Ντεκάστρο, Χρήστος Οικονόμου, Νικόλαος Eμμ. Παπαδάκης, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Γιάννης Πάσχος, Αλέξης Πολίτης, Ελένη Σβορώνου, Γιάννης Σιώτος, Γιάννης Σκαλιδάκης, Δημήτρης Γ. Στεφανάκης, Ερση Σωτηροπούλου, Νίκη Τρουλλινού, Γιάννης Φίλης, Ματθαίος Φραντζεσκάκης, Χρήστος Χωμενίδης, Ελένη Ψαραδάκη, κ.ά.

Το φεστιβάλ θα τιμήσει τον Κ.Π. Καβάφη: εκτός από τη συναυλία της (κρητικής καταγωγής) Λένας Πλάτωνος, θα οργανωθούν θεατρικά αναλόγια σε συνεργασία με το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης με έμφαση στο έργο του και η έκθεση «Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα» του ζωγράφου Δημήτρη Αστερίου.

Επιπλέον εγκαινιάζονται δύο νέες συνεργασίες με πολιτιστικούς θεσμούς της πόλης. Με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων για την προβολή σχετικής με τις θεματικές ταινίας, αλλά και τη διοργάνωση σεμιναρίου βασισμένου στην ταινία «Τα φανταστικά ιπτάμενα βιβλία του κ. Μόρις Λέσμορ» (Οσκαρ μικρού μήκους animation 2012. Και με το Chaniartoon-International Comic & Animation Festival στην εκδήλωση με θέμα «Κόμικς και λογοτεχνία - πιστές προσαρμογές και βλάσφημες παρωδίες».