Στο απόγειο της φήμης του το 1929 ο Σεργκέι Αϊζενστάιν (1898-1948), έκανε ένα ταξίδι έξι εβδομάδων στη Βρετανία. Τρία χρόνια νωρίτερα η ταινία του-ορόσημο στην ιστορία του κινηματογράφου, το «Θωρηκτό Ποτέμκιν», είχε απαγορευτεί στη Γερμανία και στις περισσότερες χώρες εκτός Σοβιετικής Ενωσης που θεωρούσαν ότι περιλάμβανε ανατρεπτικά μηνύματα, ικανά να υποκινήσουν ανταρσίες και επαναστάσεις.
Είχε όμως και φανατικούς υποστηρικτές και θαυμαστές, όπως τον ιμπρεσάριο Τζον Γκρίσον, ο οποίος κανόνισε μια ιδιωτική προβολή για τους Βρετανούς βουλευτές προκειμένου να αντιμετωπιστεί η προπαγάνδα εναντίον των «επικίνδυνων» ταινιών και να χρηματοδοτηθούν καινούργιες.
Ομως και ο ίδιος ο Αϊζενστάιν θαύμαζε την ιστορία και τον πολιτισμό της Βρετανίας όπως αποκαλύπτει η έκθεση «Unexpected Eisenstein» που εγκαινιάζεται σήμερα στην γκαλερί GRAD (Gallery for Russian Arts and Design) του Λονδίνου.
Περιλαμβάνει περίπου 70 σχέδια του πρωτοποριακού σκηνοθέτη από ρωσικά αρχεία που αναδεικνύουν μια λιγότερο γνωστή πτυχή του, αυτή του ταλαντούχου σκιτσογράφου.
Προνομιούχο παιδί στην προεπαναστατική Ρίγα, ο Αϊζενστάιν έμαθε αγγλικά από την γκουβερνάντα του, διάβαζε βικτωριανά παραμύθια, θαύμαζε τον Ντίκενς, γνώριζε τις ιστορίες του Σέρλοκ Χολμς, ενώ η μεγάλη του αγάπη ήταν ο Σέξπιρ. Οχι τυχαία, με θαυμαστή ικανότητα σκιτσάρισε στο χαρτί τις τελευταίες σκηνές μάχης από τον «Μακμπέθ» και τον «Ριχάρδο Γ΄».
Παράλληλα, σχεδίασε το κοστούμι του Χολμς για μια πειραματική παράσταση του 1922, όπου ο εμβληματικός Βρετανός ντετέκτιβ βρισκόταν αντιμέτωπος με τον Αμερικανό συνάδελφό του Νικ Κάρτερ.
Δεν υπάρχουν μαρτυρίες, αλλά ο «πατέρας του μοντάζ» δεν θα μπορούσε να μην επισκεφτεί το σπίτι του Χολμς στην Μπέικερ Στριτ. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι έδωσε διαλέξεις για επίδοξους νέους κινηματογραφιστές σε ένα δωμάτιο πάνω από το βιβλιοπωλείο Foyles, κοντά στην πλατεία Ράσελ.
Εξερεύνησε επίσης το East End, επισκέφτηκε το Γουίντσορ και το Κέιμπριτζ και η όλη εμπειρία του έδωσε τροφή για τις σκηνές δίκης στο «Ιβάν ο Τρομερός», που λάτρευε ο Στάλιν.
Το ταξίδι του Αϊζενστάιν στη Βρετανία ήταν καθοριστικό, τόνωσε τα πνευματικά και συναισθηματικά του πάθη γύρω από την εικόνα. Και συνεχίστηκε με οδηγό το μελάνι και το μολύβι τα επόμενα χρόνια. Ετσι, το 1931, ενώ κατέστρωνε στο Μεξικό την πιο φιλόδοξη ταινία του, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ (λόγω έλλειψης χρηματοδότησης), το «Βίβα Μέξικο», για την ιστορία της χώρας, τότε άρχισε να ζωγραφίζει και πάλι με έντονο ρυθμό επιχειρώντας να απεικονίσει τη βασιλοκτονία στον «Μακμπέθ».
Μια άλλη σειρά σχεδίων του με τίτλο «Σκέψεις στη Μουσική» αποκαλύπτουν την έρευνά του στην οπτικοποίηση του ρυθμού με εικόνες από την ταινία του «Αλέξανδρος Νιέφσκι», μια ακόμα μεγαλόπνοη επική δημιουργία, την οποία έχουν αποκαλέσει «φιλμική όπερα».
Τα σκίτσα του Αϊζενστάιν στην έκθεση που θα διαρκέσει έως τις 30 Μαΐου και τα γραπτά του συμπληρώνουν την εικόνα του ιδιοφυούς, πολυσχιδή δημιουργού, ο οποίος έφυγε νωρίς από τη ζωή, όμως άλλαξε καθοριστικά τον παγκόσμιο κινηματογράφο και επηρέασε τις επόμενες γενιές.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας