Σύγχρονα «Είδωλα», δηλαδή τρισδιάστατες φιγούρες φτιαγμένες από πλαστικό, μέταλλο και ξύλο που ωστόσο εμπνέονται από τα ανθρωπόμορφα ειδώλια της αρχαϊκής εποχής, εκείνα που απεικόνιζαν αρσενικές και θηλυκές θεότητες σε μια πρώτη προσπάθεια του ανθρώπου να έρθει πιο κοντά στους θεούς που δημιούργησε, παρουσιάζει ο Μιχάλης Αρφαράς στην καινούργια του ομότιτλη έκθεση.
Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί όλα τα σύγχρονα εκφραστικά μέσα, πειραματίζεται αδιάκοπα και εμπλουτίζει τα ζωγραφικά, χαρακτικά και γλυπτά του με ταινίες animation, τις οποίες ολοκληρώνει με πειραματικό μοντάζ, μουσική και διαφορετικές τεχνικές και αισθητικές εκφράσεις.
Η έκθεση φιλοξενείται στην αίθουσα τέχνης «έκφραση-γιάννα γραμματοπούλου» και παρουσιάζει πέντε τρισδιάστατες φιγούρες μεγάλων διαστάσεων και δύο μεσαίου, με ενσωματωμένες οθόνες. Εκεί προβάλλονται τρεις πειραματικές ταινίες animation, σήμα κατατεθέν της δουλειάς του Μιχάλη Αρφαρά.
Ενώ ο αρχαίος δημιουργός χρησιμοποιούσε τον πηλό ή την πέτρα, εγώ χρησιμοποιώ το πλαστικό, το ξύλο ή το μέταλλο και ενσωματώνω στη δουλειά μου τηλεοπτικά βίντεο και φιλμ. Δεν χρησιμοποιώ την απολλώνια ομορφιά της πλαστικής αρχαιότητας, αλλά πηγαίνω λίγο πιο πριν, στην αρχαϊκή μορφή εκφραστικών δυνατοτήτων της ελληνικής τέχνης
λέει στην «Εφ.Συν.» ο καλλιτέχνης, καθηγητής και διευθυντής του Τμήματος Χαρακτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας (από το 2006).
Η τέχνη στο ξεκίνημά της ήταν η προσπάθεια του ανθρώπου να φτάσει πιο κοντά στις θεότητες. Δημιουργούσε ειδώλια γιατί δεν είχε άλλο τρόπο να έρθει σε επαφή με τους θεούς.
Αισθανόταν την ανάγκη να καταλάβει τι συμβαίνει. Ζούσε μέσα στον φόβο. Δεν μπορούσε να εξηγήσει τα φυσικά φαινόμενα ή γιατί κατασπαράσσονταν από τα άγρια ζώα...
Χρησιμοποιώ αυτά τα αρχέτυπα σαν μορφές γιατί σήμερα, έχουμε ανάγκη να φύγουμε από τον υλικό κόσμο που μας πιέζει και να βρεθούμε σε μια άλλη πραγματικότητα. Εμπνέομαι από την αρχαϊκή έκφραση, την αγιογραφία, τον κόσμο των συμβόλων.
Τα έργα του είναι μια διαρκής συνομιλία με τη σύγχρονη τέχνη και εμπεριέχουν όλες τις εξελίξεις των εκφραστικών μέσων του 21ου. «Τα λέω είδωλα γιατί είναι των ανθρώπων του 21ου, τα δικά μας δηλαδή, με τις αγωνίες μας.
Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματα των ανθρώπων αλλά να τους ευαισθητοποιήσει στην αναζήτηση μιας μεγάλης πνευματικότητας, ώστε να φύγουμε από τον υλισμό και τον καταναλωτισμό που έχει γίνει μέρος της ζωής μας, υπαρξιακό στοιχείο του εαυτού μας».
Ο Μιχάλης Αρφαράς σπούδασε στην Κρατική Ανωτάτη Σχολή Εικαστικών Τεχνών Braunschweig στην Κάτω Σαξονία της Γερμανίας, έζησε και εργάστηκε για χρόνια στην Ευρώπη. «Βλέποντας τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, νομίζω ότι δεν υπάρχει ευαισθησία απέναντι στα μεγάλα προβλήματα των ανθρώπων που κατατρέχονται», μας λέει για την ανάλγητη στάση της Ευρώπης στο μεταναστευτικό.
«Βλέπω τον φόβο των Ευρωπαίων να μη χάσουν τα κεκτημένα και την καλοζωία τους. Γι’ αυτό φτιάχνουν μια Ευρώπη-φρούριο και κλείνουν τα σύνορα. Η Ευρώπη των δεκαετιών του ‘60 και του ‘70 δεν υπάρχει. Και θεωρώ ότι ένας λόγος που έχει εκπέσει το πνευματικό επίπεδο είναι τα μίντια, που προσφέρουν άμεση μεν αλλά επιφανειακή, γρήγορη γνώση.
Αυτή αντικατέστησε τη γνώση του βιβλίου ή της εφημερίδας, αλλά και τις σχέσεις με το κοινωνικό σύνολο. Σήμερα οι άνθρωποι όλο και λιγότερο βρίσκονται μαζί. Ε, όπως και να το κάνουμε, δεν είναι το ίδιο να επικοινωνείς μέσω facebook με το να πηγαίνεις να δεις μια έκθεση ή μια ταινία στο σινεμά».
Οπως λέει χαρακτηριστικά: «Θέλω η έκθεση να είναι μια κραυγή. Και οι ταινίες animation έχουν την αισθητική της κραυγής σαν μια τελευταία προσπάθεια ευαισθητοποίησης του Ευρωπαίου που πνίγεται ηθικά, κοινωνικά και αισθητικά».
Οι προβολές των τριών πειραματικών κινηματογραφικών έργων συνολικής διάρκειας μισής ώρας σχετίζονται άμεσα με τις φιγούρες της έκθεσης και αποτελούν το δεύτερο σκέλος της. «Δεν έχω τις ωραίες εικόνες που θα περίμενε κανείς. Είναι εικόνες που βγαίνουν από τα ζωγραφικά, τα χαρακτικά και γλυπτικά έργα. Με τον κινηματογράφο δίνω κίνηση και ήχο στα ακίνητα αυτά έργα.
Για να τα ολοκληρώσω, συνεργάστηκα με τον Στέφανο Βασιλειάδη, πρωτοπόρο μουσικό της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, ο οποίος δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας. Οι ταινίες εμπεριέχουν πολλά βιωματικά στοιχεία, όπως την αγωνία του ανθρώπου που ζει στη μεγαλούπολη και έχει χάσει την ανθρωπιά του. Από την άλλη όμως, είναι και μια θετική ματιά προς το μέλλον.
Ο καλλιτέχνης πάντα ελπίζει ότι αυτά που δημιουργεί δεν είναι ένα όνειρο. Οτι τα έργα του έχουν τη δύναμη ώστε να αρχίσουν να πάλλονται ορισμένες χορδές ανθρωπιάς, ευαισθητοποίησης και ίσως ελπίδας. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, στο κέντρο του έργου πάντα υπάρχουν το χιούμορ και η ελπίδα».
Info:
Αίθουσα τέχνης «έκφραση - γιάννα γραμματοπούλου» Βαλαωρίτου 9α, τηλ. 210-3607598. Διάρκεια έως 5 Μαρτίου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας