Ακόμα και στις μέρες μας, ορισμένοι μύθοι συνεχίζουν να ακολουθούν, ευτυχώς πολύ εξασθενημένοι, τις γυναίκες ζωγράφους: Πως ενώ πλειοψηφούν στις Σχολές Καλών Τεχνών, γρήγορα εγκαταλείπουν, κυρίως λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, ενώ δύσκολα αποκτούν αναγνώριση και φήμη.
Να, όμως, που η εκθεση «Εlles/Eκείνες» στο Μουσείο Φρυσίρα, με έργα 67 Ευρωπαίων, γυναικών ζωγράφων από τη συλλογή του έρχεται να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Στις 9 Δεκεμβρίου εγκαινιάζεται αυτό το μεγάλο, ενδιαφέρον αφιέρωμα στο φύλο που συντέλεσε σιωπηρά αλλά δυναμικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης τέχνης βγαίνοντας από το περιθώριο και αποδεικνύοντας έμπρακτα πως η τέχνη δεν έχει φύλο.
Οχι τυχαία η Ερση Σωτηροπούλου υπενθυμίζει τα λόγια του Γκέοργκ Μπάζελιτς στο κείμενό της, στον πολυσέλιδο κατάλογο της έκθεσης:
Οι γυναίκες δεν ξέρουν να ζωγραφίζουν. Δεν περνούν ούτε το τεστ της αγοράς, ούτε το τεστ της καλλιτεχνικής αξίας. Οπως πάντοτε, η αγορά έχει δίκιο.
Και όταν το περιοδικό Der Spiegel τον ρωτά «αν υπάρχουν εξαιρέσεις», ο Γερμανός καλλιτέχνης απαντά:
Η Agnes Martin, η Cecily Brown, η Rosemarie Trockel, η Paula Modersohn-Becker είναι εξαιρέσεις. Αλλά δεν είναι Πικάσο, Μοντιλιάνι ή Γκογκέν.
«Πράγματι, λίγες γυναίκες ξέρουν να ζωγραφίζουν», επισημαίνει η Ε. Σωτηροπούλου.
«Σπεύδω να προσθέσω ότι λίγοι άνδρες ξέρουν να ζωγραφίζουν. Οι ζωγράφοι, οι εικαστικοί καλλιτέχνες, είναι λιγοστοί – κι απ’ αυτούς, ελάχιστοι αφήνουν ανεξίτηλο αποτύπωμα όπως ο Πικάσο, ο Μοντιλιάνι και ο Γκογκέν. Αυτό που κάνει μεγάλους τους ζωγράφους δεν είναι το φύλο τους – η αρσενικότητα, η θηλυκότητα ή η αμφιφυλία τους: είναι η ατομικότητα, το προσωπικό τους ταλέντο, το genius. Οσο για την αγορά στην οποία αναφέρεται ο Μπάζελιτς, είναι αυτονόητο ότι δεν έχει πάντοτε δίκιο – κανείς και τίποτα δεν διαθέτει αλάθητο ηθικό και αισθητικό κριτήριο».
Και η γνωστή συγγραφέας και ιστορικός καταλήγει:
Η τέχνη, αν και σχετίζεται με το ανθρώπινο σώμα, δεν έχει φύλο: η θεματική, η τεχνική, η βαθύτερη φύση των εικαστικών τεχνών αποδεικνύουν σε όποιον μπορεί να δει ότι η φυλετική προσέγγιση είναι αβάσιμη. Η τέχνη ακολουθεί την κοινωνία -ή προηγείται αυτής- σε μια διαδικασία μεταμόρφωσης από τον φυλετικό διαχωρισμό στην gender-blindness, σ’ εκείνη την υπέροχη ευτοπία όπου όλα τα ανθρώπινα όντα είναι άνθρωποι. Αυτή είναι η αντίληψη της έκθεσης Elles, που περιλαμβάνει πάνω από εξήντα δημιουργούς οι οποίες συμβαίνει να είναι γυναίκες: στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, παρά τις οικονομικές και κοινωνικές ταλαντώσεις, οι γυναίκες, οι άνδρες, όλοι εμείς, θα επιμείνω, διανύσαμε μακρύ δρόμο και προχωρούμε με όλο και μεγαλύτερη επιτάχυνση.
Τα έργα που θα παρουσιαστούν, όλα ανθρωποκεντρικά, «διαπερνούν όλα τα ιστορικά δρώμενα και τις κοινωνικοπολιτικές επαναστάσεις από το 1950 έως και τις ημέρες μας», υπογραμμίζει η κοινωνιολόγος Αναστασία-Τέση Κανακάρη, και αντιπροσωπεύουν πολλά και διαφορετικά εικαστικά ρεύματα, από τη νέα πρωτοπορία και την ποπ αρτ, την ευρωπαϊκή αφαίρεση, τη γερμανική και γαλλική σχολή, έως τον φωτογραφικό ρεαλισμό, την εννοιακή τέχνη κ.ά.
Οι «Εlles» μπορεί να εκφράζουν στον καμβά συμβολικά τη θηλυκότητα, τη φύση και τη γονιμότητα, τα πάθη του σώματος, υπαρξιακές αναζητήσεις.
Μοιράζονται όμως προσωπικές ιστορίες και μνήμες που μας αφορούν, είναι φιγούρες που αντανακλούν όψεις της πραγματικότητας των καιρών μας.
Αλλοτε πειραματίζονται με τις φόρμες και τους συνδυασμούς χρωμάτων.
Στην έκθεση συμμετέχουν οι: Baillon Agnes, Bigaj Beata, Dixon Jane, Djurdjevic Biljana, Driffield Rebecca, Fambris Georgia, Hay Susan, Lampe Katinka, Loutz Frederique, Pasquaili Beatrice, Paul Celia, Perat Emmanuelle, Russel Victoria, Schleime Cornelia, Siebert Uta, Szczekan Ewa, Verebics Agnes, Xiang Shi, Αγγελή Ηώ, Ασαργιωτάκη Καλλιόπη, Βέργη Χρύσα, Γεωργιοπούλου Βίκυ, Γκόνου Ειρήνη, Ζαμπούρα Μαριλένα, Θεοδωρούπουλου Ελίνα, Κάλμπαρη Χριστίνα, Καπεζάνου Στέλλα, Κάσση Μαριγώ, Καφίδα Ιωάννα, Κρυσταλλά Ασπασία, Κυριαζή Πελαγία, Λατινοπούλου Αθηνά, Λίτη Αφροδίτη, Μαρούδα Καλλιρρόη, Μαυρίδου Εύα, Μιχαήλου Ελένη, Μποβιάτσου Λαμπρινή, Μυταρά Χαρίκλεια, Παπαδημητρίου Ελενα, Παυλοπούλου Ελένη, Ράγκου Ράνια, Ρωμανού Χρύσα, Σούτογλου Εφη, Στεφάνου Μαριάννα, Τσακάλη Αννα Μαρία, Φιλοπούλου Μαρία, Φραντζολά Εβίτα, Χαδουλού Κατερίνα, Χαλκίδου Σταματία, Χρυσοχόου Σίσσυ κ.ά.
Info:
Μουσείο Φρυσίρα, Μονής Αστερίου 3, Πλάκα, τηλ. 210 3234678.
Διάρκεια: 9 Δεκεμβρίου έως 30 Ιουλίου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας