Πολλοί που έχουν επισκεφθεί τη Σαμοθράκη την αισθάνονται σαν ένα μέρος μεταφυσικό και μεγαλειώδες. Το όρος Σάος, με το Φεγγάρι, την ψηλότερη κορυφή του, να αγγίζει τα 1.610 μ., η πυκνή βλάστηση, το βραχώδες έδαφος, οι πανέμορφοι καταρράκτες, οι διάσπαρτες αρχαιότητες συγκλίνουν σε μια άγρια ομορφιά και στην αίσθηση της ελευθερίας.
Στην αρχαιότητα η Σαμοθράκη ήταν κομβικός κρίκος ανάμεσα στους πολιτισμούς του Αιγαίου και των γειτόνων στη Θράκη και στην Ανατολή. Ο Ομηρος τη θεωρούσε προνομιούχο στέκι των θεών, ενώ στην κλασική εποχή, το Ιερό των Μεγάλων Θεών με την αινιγματική τους ταυτότητα, οι τελετές με τους μύστες που ήταν συνδεδεμένοι με τους Καβείρους, την Κυβέλη ή τους Ελευσίνιους θεούς προσέδωσαν στο νησί μεγάλη φήμη και μυστήριο. Η συμβολική χρήση της μεταλλουργίας και του μαγνητισμού στη λατρεία της Σαμοθράκης γοήτευσε τους Ευρωπαίους λόγιους του Διαφωτισμού και του Ρομαντισμού, ενώ η ανακάλυψη της Νίκης της Σαμοθράκης το 1863 μετέτρεψε το νησί σε επίκεντρο ενός πολιτιστικού συμβόλου του δυτικού κόσμου.
Ολα αυτά και πολύ περισσότερα, τα συμπυκνώνει «με μια ματιά» η νέα περιοδική έκθεση «Εικάζοντας/Εικονίζοντας τη Σαμοθράκη» της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, που εξερευνά τις ποιητικές και οπτικές αναπαραστάσεις της Σαμοθράκης και της λατρείας των Μεγάλων Θεών μέσα από μια διαδρομή δυόμισι χιλιετιών, εστιάζοντας στις διαφορετικές αντιλήψεις της κάθε εποχής, αλλά και στις διαχρονικές συνδέσεις που παραμένουν ισχυρές έως σήμερα. Από την εποχή του Ομήρου έως τη μικτή πραγματικότητα του HoloLens, η Σαμοθράκη έχει εμπνεύσει ποιητές, χαρτογράφους, καλλιτέχνες, αρχαιολόγους και ψηφιακούς μοντελιστές.
Την έκθεση επιμελούνται οι Bonna D. Wescoat, Ellen M. Archie και Rebecca A. Salem, ενώ ο σκηνογραφικός σχεδιασμός της ομάδας της Μικρής Αρκτου (Ανδρέας Γεωργιάδης, Βιβή Γερολυμάτου) αναδεικνύει τα εκθέματα που χρονολογούνται από τον 15ο έως και τον 21ο αιώνα.
Μια δυνατή εικόνα, ο πίνακας της Μαρίας Φιλοπούλου με τον καταρράκτη του Φονιά, υποδέχεται τους επισκέπτες, ενώ επίσης εκτίθενται έργα των Πάρι Πρέκα και Πολύκλειτου Ρέγκου. Ξεχωρίζουν σπάνια αναγεννησιακά σχέδια των αρχαιοτήτων της Σαμοθράκης από τον αρχαιοδίφη Κυριάκο Αγκωνίτη, που εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Στο γοητευτικό ταξίδι στον χρόνο και στον τόπο του νησιού συμβάλλουν μεταξύ άλλων ο χάρτης του Cristoforo Buondelmonti του 15ου αιώνα, τα λεπτομερή αρχιτεκτονικά σχέδια του John Kurtich από το Ιερό των Μεγάλων Θεών, οι αρχαιολογικές φωτογραφίες του Wilhelm Burger. Ο Σπύρος Μελετζής το 1948 φωτογραφίζει τους ανθεκτικούς κατοίκους της Σαμοθράκης -οι μορφές των βοσκών θυμίζουν τους αγωνιστές της Αντίστασης-, ενώ ο Stuart Shaw αιχμαλώτισε με τη στερεοσκοπική του φωτογραφική μηχανή γεγονότα στις αρχές της δεκαετίας του 1950: ο ιερέας που ευλογεί τη θεμελίωση του μουσείου, μια πομπή από το μουσείο στην παραλία, βόλτα με τα γαϊδουράκια. Παρουσιάζονται επίσης οι πιο πρόσφατες έρευνες των Αμερικανικών Ανασκαφών Σαμοθράκης και των συνεργατών τους.
Οι χάρτες, οι παλιές εκδόσεις, οι γκραβούρες συναντούν τη σύγχρονη τεχνολογία σε αυτή την πρωτότυπη έκθεση. Οι επισκέπτες μπορούν να ακολουθήσουν τη διαδρομή των μυστών μέσω ψηφιακών κινούμενων εικόνων και επίσης να δουν την τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση του εμβόλου του μνημείου της Νίκης. Διαχρονική εικόνα δύναμης και ελευθερίας, σύμβολο δυτικής ομορφιάς, η Νίκη της Σαμοθράκης εξακολουθεί να εξάπτει τη φαντασία κινηματογραφιστών, μουσικών και διαφημιστών και αυτό μας το υπενθυμίζει ένα βίντεο με αποσπάσματα από γνωστές ταινίες (υπέροχη η Οντρεϊ Χέπμπορν με κατακόκκινο φόρεμα στο «Funny Face»), όπου το εμβληματικό άγαλμα κυριαρχεί στην κορυφή της κλίμακας Νταρού στο Μουσείο του Λούβρου. Ολοκληρώνοντας την περιήγηση, οι επισκέπτες μπορούν να ανακατασκευάσουν οι ίδιοι τα γλυπτά του αετώματος του Ιερού των Μεγάλων Θεών χρησιμοποιώντας τρισδιάστατες εκτυπώσεις των πρωτότυπων έργων, που είναι μοιρασμένα στο Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαμοθράκης.
Η έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα που παραχωρήθηκαν από τις Βιβλιοθήκες Μπόντλιαν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το Μουσείο Μπενάκη, την Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου, τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, τη Βιβλιοθήκη Blegen και τα Αρχεία της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, τις Αμερικανικές Ανασκαφές Σαμοθράκης και τους συνεργάτες τους, καθώς και από ιδιώτες. Συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο. Παράλληλα, στις 27 και 28 Φεβρουαρίου, στο αμφιθέατρο Cotsen Hall, θα πραγματοποιηθεί συμπόσιο με θέμα «Three-Dimensional Experiences of Ancient Environments», όπου θα παρουσιαστούν καινοτόμα προγράμματα που χρησιμοποιούν τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας για την αναβίωση αρχαίων κόσμων.
♦ Πληροφορίες: Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα-Πτέρυγα Ιωάννης Μακρυγιάννης, Σουηδίας 61. Διάρκεια έκθεσης έως 29 Ιουνίου. Ωρες λειτουργίας: Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 12.00-18.00 Πέμπτη: 12.00-20.00. Είσοδος ελεύθερη. Εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία: [email protected] Ομαδικές ξεναγήσεις: [email protected]
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας